Dính thẻ vàng IUU, xuất khẩu cá ngừ sang EU giảm mạnh

Nhập khẩu cá ngừ đóng hộp của các nước EU từ Việt Nam trong 8 tháng đầu năm 2019 đạt hơn 21 triệu USD, giảm gần 12% so với cùng kỳ năm 2018.

Trong số tất cả các nước thành viên EU, Đức tiếp tục là nước nhập khẩu chính cá ngừ đóng hộp của Việt Nam trong khối, với tỷ trọng chiếm 34% tổng xuất khẩu cá ngừ đóng hộp của Việt Nam sang EU. Việt Nam hiện đang là nguồn cung cá ngừ đóng hộp lớn thứ 4 cho thị trường này.

Trái với xu hướng xuất khẩu sang Đức, xuất khẩu cá ngừ đóng hộp của Việt Nam sang Hà Lan tăng mạnh, tăng 74% so với cùng kỳ năm 2018. Hy Lạp cũng đang tăng cường nhập khẩu cá ngừ đóng hộp của Việt Nam. Xuất khẩu cá ngừ đóng hộp của Việt Nam đang tăng trưởng ấn tượng, tăng 128% so với cùng kỳ năm 2018.

Xuất khẩu cá ngừ đóng hộp sang EU sụt giảm do ảnh hưởng một phần từ thẻ vàng IUU. Cụ thể Ngày 23/10/2017, Ủy ban châu Âu (EC) đã cảnh báo “thẻ vàng” IUU đối với sản phẩm thủy sản khai thác của Việt Nam xuất khẩu vào thị trường châu Âu.

Sau 2 năm bị EU cảnh báo thẻ vàng đối với hải sản khai thác của Việt Nam, xuất khẩu (XK) hải sản của Việt Nam sang thị trường EU đã bị tác động rõ rệt, giảm 6,5% còn gần 390 triệu USD trong năm 2018 và tiếp tục chững lại trong 8 tháng đầu năm năm 2019 với 251 triệu USD. Từ vị trí thứ 2 trong các thị trường nhập khẩu hải sản Việt Nam, sau thẻ vàng, EU đã tụt xuống đứng thứ 5 và tỷ trọng của thị trường sụt giảm từ 18% xuống 13%.

Ông Nguyễn Hoài Nam - Phó Tổng thư ký Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu (XK) thủy sản Việt Nam (VASEP) – cho hay, thẻ vàng IUU đã gây ra nhiều tác động xấu, ảnh hưởng trực tiếp đến việc XK hải sản sang EU và kéo theo sau là ảnh hưởng đến thị trường Mỹ và các thị trường tiềm năng khác. Cụ thể, XK hải sản sang EU sẽ giảm do khách hàng tại EU e ngại việc bị phạt theo quy định IUU nên sẽ giảm hoặc ngừng mua hàng của Việt Nam.

Xác định vai trò quan trọng của thị trường EU với thủy sản Việt Nam, thời gian qua, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương đã quyết liệt, nỗ lực triển khai thực hiện các khuyến nghị của EC để khắc phục cảnh báo “thẻ vàng”, chống khai thác IUU.

Các giải pháp sắp tới cần tập trung vào việc khẩn trương tháo gỡ thẻ vàng IUU cho hải sản xuất khẩu sang EU. Chính vì vậy, trong cuộc họp Ban Chỉ đạo quốc gia về chống khai thác IUU lần thứ 2 được tổ chức mới đây, Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng, Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia về chống khai thác IUU đã yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tập trung triển khai thực hiện có hiệu quả 4 nhóm nhiệm vụ trọng tâm, trong đó yêu cầu phải kiểm soát chặt chẽ, kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm vi phạm.