Định kiến 'quá trẻ để thăng chức, quá già để đổi việc'

Bạn đang ở độ tuổi 20, dù mới bắt đầu sự nghiệp đã được cả đồng nghiệp và quản lý đánh giá cao nhưng khi có cơ hội thăng chức bạn lại dao động.

Bạn không hỏi ý kiến người quản lý vì sợ bị nói còn quá trẻ. Bạn không hỏi ý kiến đồng nghiệp vì lo họ không coi trọng. Bạn tự nhủ mình cần thêm kinh nghiệm, mặc dù trong thâm tâm biết rằng mình sẵn sàng.

Cuối cùng, bạn quyết định không thăng tiến nghĩ vì rằng một thành viên trong nhóm có kinh nghiệm sẽ phù hợp hơn. Đó là khi sự tự định kiến tuổi tác đã cản trở thành công trong sự nghiệp của bạn.

Thành kiến tuổi tác có ở mọi phạm vi độ tuổi. Nhiều người lớn tuổi dành cả đời để làm một nghề muốn thử điều gì mới, nhưng tiếng nói nội tâm cho rằng họ đã quá già để bắt đầu.

Một nghiên cứu năm 2019 của các nhà khoa học Mỹ cho thấy những người lớn tuổi thường nghỉ việc không phải vì muốn mà vì tin đã đến lúc phải nhường chỗ cho nhân viên trẻ hơn.

Chuyên gia, nhà giáo dục về lão hóa Kyrié Carpenter cho biết bất cứ nơi đâu chúng ta đều "bị nhốt vào chiếc hộp tuổi tác". Giáo sư Becca Levy, tiến sĩ Đại học Yale (Mỹ) cho rằng trẻ từ 3 tuổi đã tiếp thu khuôn mẫu văn hóa về tuổi tác.

Khi có định kiến tuổi tác, dù là già hay trẻ đều bị tổn hại trong sự nghiệp. Nếu không thay đổi tư duy, định kiến tuổi tác trong nội tâm cũng sẽ tác động tiêu cực đến sức khỏe, thể trạng và tuổi thọ.

Levy phát hiện những người tích cực hơn về tuổi già có thể tăng tuổi thọ thêm 7,5 năm. Tương tự, những cảm xúc tiêu cực có thể làm tăng căng thẳng về tinh thần và cảm xúc, dẫn đến bệnh tật.

Việc khuất phục trước thành kiến tuổi tác khiến con người luôn trong chiếc hộp văn hóa lỗi thời và duy trì những huyền thoại và khuôn mẫu tuổi tác, vì chúng trở thành những lời tiên tri tự ứng nghiệm.

Với nỗ lực và lòng can đảm, cách tốt nhất để loại bỏ thành kiến là học cách nhận ra chúng. "Dù niềm tin tuổi tác được đồng hóa và củng cố trong suốt cuộc đời, nhưng chúng có thể uốn nắn được. Thành công trong thay đổi niềm tin tiêu cực về tuổi tác phụ thuộc vào khả năng xác định chúng", Levy viết.

Việc tự kiểm soát suy nghĩ và lời nói là khởi điểm đầu tiên. Nếu bạn phàn nàn ai đó trẻ hơn hoặc lớn tuổi hơn, hãy tự hỏi tuổi tác liên quan gì đến điều đó. Điều này cũng tương tự nếu bạn bắt gặp mình đang đưa vấn đề tuổi tác vào một tình huống hoặc quyết định cá nhân.

Trong hầu hết các trường hợp, tuổi tác không liên quan đến tình huống hoặc quyết định hiện tại. Tất cả những gì bạn phải làm là nhận biết khi nào bạn để nó cản trở mình tại nơi làm việc hoặc bất kỳ nơi nào khác.