Điều gì xảy ra với ngành thép trong thời gian qua?

Tính ra, HPG đã giảm 50% từ đỉnh và câu hỏi bao giờ là đáy chắc chắn là điều rất nhiều người đang quan tâm. Hôm nay mình viết một bài view những nét chính về những gì đang diễn ra với ngành thép, cũng tóm tắt các ý chính cho những người mới đọc về thép lần đầu dễ hiểu. Bài dài nên mình tách thành 2 phần. Anh chị em có view gì thì mình rất mong được thảo luận cùng mọi người. Hy vọng vài năm tới ăn trọn con sóng thép cho bõ công phân tích.

GIÁ THÉP VN CHỊU ẢNH HƯỞNG NHIỀU TỪ TQ

Trung Quốc là nước sản xuất và tiêu thụ thép lớn nhất trên thế giới. Năm 2021, Trung Quốc 53% tổng sản lượng thép sản xuất và 52% tổng sản lượng tiêu thụ toàn cầu. Với đặc thù VLXD vận chuyển xa thì tốn phí, giá thành tính theo cân nặng nên việc nằm cạnh TQ như vậy, giá thép VN từ trước đến nay bị ảnh hưởng bởi TQ.

Mặc dù Trung Quốc đã đề ra các chính sách cắt giảm sản lượng thép nhưng số liệu trong 6 tháng đầu năm nay thì chưa cho thấy nhiều tác dụng. Lũy kế 6 tháng 2022, sản lượng thép thô của Trung Quốc là 526,88 triệu tấn, giảm 6,5% so với cùng kỳ năm trước trong khi vẫn xuất 26 triệu tấn nhu cầu tiêu thụ 1 năm của Việt Nam. Một số bên phân tích của Trung Quốc còn cho rằng, sản lượng giảm đến từ việc các nhà máy Trung Quốc chủ động hạ công suất do nhu cầu yếu hơn là do bị áp đặt bởi các chính sách, đơn giản là với giá bán giảm sâu như trong thời gian qua, nhiều nhà máy lỗ ~100 CNY/tấn và buộc phải giảm công suất. Mình cho rằng, các chính sách cắt giảm sản lượng của Trung Quốc vẫn chưa thực sự đủ mạnh.

Vì vậy, mình cho rằng giá thép Việt Nam vẫn chịu ảnh hưởng bởi giá thép nhập khẩu từ Trung Quốc ít nhất là từ nay đến cuối năm và trong vài năm tới.

BẤT ĐỘNG SẢN & ĐẦU TƯ CÔNG TRUNG QUỐC

Sau cả thập kỷ, TQ mới có chính sách siết BĐS. Mặc dù đã hạ mức lãi suất cho vay mua nhà lần đầu (đường màu đỏ) và lần thứ 2 (đường màu xanh) xuống mức thấp nhất trong 2 thập niên nhưng còn nhu cầu mua để “đầu tư” và cho thuê thì khác. Evergrand là cú nổ đầu tiên đối với thị trường BĐS nước này. Có thể không gây tác động trực tiếp nhưng nó gây tác động rất lớn về tâm lý tới thị trường BĐS. Lũy kế 5T2022, diện tích nhà ở thương mại tại giảm 23.6% YoY, lũy kế 6 tháng cải thiện hơn chút, giảm 18.3% nhưng nhìn chung khiến tồn kho tăng cao, gây áp lực lên các tháng cuối năm.

Đầu tư công của nước này cũng diễn ra ở mức vừa phải. CSHT được đẩy mạnh ở mức vừa phải, lũy kế 5T2022 tăng 6.7% so với cùng kỳ nhưng không đủ bù đắp cho sự sụt giảm nhu cầu thép từ thị trường BĐS.

Việc cầu giảm mạnh hơn cung khiến lượng hàng tồn kho của Trung Quốc đạt mức cao kỷ lục trong 5 năm.

Điều có thể kỳ vọng duy nhất lúc này là việc Trung Quốc sớm mở cửa trở lại giúp hoạt động xây dựng tiếp tục diễn ra, giảm lượng hàng tồn kho. Ngoài ra, mình đọc một số bài báo bên TQ thì bên này họ đang kỳ vọng sẽ xuất hiện gói đầu tư công của TQ nhằm thúc đẩy nền kinh tế sau dịch. Tuy nhiên, mình nghĩ chính sách này cũng chỉ đủ để giúp giá thép không tiếp tục giảm hoặc hồi phục nhẹ. Và từ đó làm giảm áp lực lên giá thép Việt Nam.

GIÁ THÉP TRUNG QUỐC ĐANG GÂY ÁP LỰC LÊN GIÁ THÉP VN

Bảng báo giá thép cây Trung Quốc ngày 16/07/2022 ~ 4,000 CNY/tấn ~ 13,800 VNĐ/kg

Với mức thuế đang áp cho thép xây dựng nhập khẩu từ Trung Quốc là 5%, giá nhập thép TQ về VN chưa kể “phí ship” là 14,500/kg. Trong khi giá thép HPG đang được bán ở mức 16.x nghìn đông/kg :)). Rồi chuyện gì tiếp ae tự suy luận nhé.

BẤT ĐỘNG SẢN VIỆT NAM

Nguồn cung căn hộ tại HN và HCMC vẫn ở mức thấp. Nguồn cung chủ yếu tập trung ở một vài dự án lớn và giai đoạn tiếp theo của các dự án. Theo DKRA, các dự án mở bán mới hầu hết đã được cấp room tín dụng từ trước. Các áp lực siết tín dụng, trái phiếu BĐS có độ trễ và sẽ ảnh hưởng lên thị trường trong thời gian tới.

Thị trường Hà Nội: Nhìn chung nguồn cung vẫn khá èo uột, hai quý đầu năm cũng chỉ bằng hoặc nhỉnh hơn Q3/2021 – thời điểm giãn cách Chỉ thị 15-16. Chỉ có 3 dự án mở mới so với 12 dự án cũ tiếp tục mở bán.

Thị trường HCMC: số lượng căn hộ bán ra trong quý 2 tại TP.HCM chủ yếu đến từ khu Đông, 88% quỹ căn khu Đông đến từ Vinhomes Grand Park.

Nhìn chung, BĐS từ nay đến cuối năm vẫn kém khả quan đối với thị trường chung. Các chính sách siết tín dụng và trái phiếu sẽ bắt đầu phản ánh lên nguồn cung trong thời gian tới.

Note: CBRE không lấy được số liệu đại diện cho toàn bộ thị trường mà hầu hết khảo sát từ các dự án mà họ có khả năng tiếp cận, bỏ qua nhiều chủ đầu tư nhỏ với năng lực triển khai dự án kém.

ĐẦU TƯ CÔNG

Đầu tư công vẫn chậm, lũy kể 6T2022 chỉ đạt 28% kế hoạch. Ngoài những nguyên nhân cố hữu liên quan đến thủ tục và quy trình để giải ngân 1 dự án thường kéo dài thì một nguyên nhân khác trong năm nay là giá VLXD tăng cao, nhất là sắt thép = Các nhà thầu có xu hướng triển khai cầm chừng, đợi để được bù giá hoặc giá giảm

Vây nên giá thép trong thời gian tới có thể sẽ giảm tiếp hoặc sẽ mất thời gian để đấu thầu lại ==== cầu trong ngắn hạn sẽ thấp.

KẾT LUẬN

Nhìn chung thép cứ được sản xuất, còn nhu cầu thị bị lock ở mọi nơi. Mình cho rằng giá thép sẽ còn rơi tiếp nếu Trung Quốc chưa thể mở cửa và tồn kho vẫn lớn như thời điểm hiện tại. Giá thép TQ ~ 14.x k trong khi giá thép trong nước ~16.x k thì vẫn sẽ gây áp lực cho giá thép trong nước ít nhất đến khi Trung Quốc mở cửa. Hoặc bản thân trong nước có nguồn cung đủ mạnh. Nhưng rõ ràng BĐS trong nước sắp đối diện với khó khăn còn đầu tư công vẫn phải đợi...

Nếu phải bốc ra 1 con số thì giá thép cuối năm nay sẽ về 14.x-15k, sẽ sớm trong quý 3 này và có thể đây sẽ là đáy trong năm nay.

P/s: Nhưng ẩn số với ngành thép không dừng lại ở giá thép. Giá than cốc và quặng sắt bình thường chiếm ~60% giá vốn HPG đã có lúc tăng x2. Và dư âm của nó 99% sẽ tác động đến KQKD HPG trong quý 2, quý 3. (1% còn lại là mình nghe đội trading than quặng của HPG né được đoạn giá cao vừa rồi. Nhưng mình nghĩ khó tránh khỏi xu hướng). Than và quặng mình sẽ viết ở phần 2.