Điều gì xảy ra nếu đồng USD đánh mất vị thế thống trị?

Tạp chí Diplomat ngày 21/6 có bài viết trong đó đặt câu hỏi nước Mỹ sẽ phải trả giá như thế nào nếu quyền thống trị của đồng USD chấm dứt?

Ông Paul Krugman, người phụ trách chuyên mục của tờ “New York Times” và từng đạt giải Nobel, đã bày tỏ sự hoài nghi về việc sự thống trị của đồng USD sẽ kết thúc sớm. Tuy nhiên, ông cũng cho rằng ngay cả khi đồng USD kết thúc sự thống trị của mình, điều này cũng có thể không gây ra những tác động thảm khốc đối với nền kinh tế Mỹ như một số người hoài nghi.

Ông Krugman chỉ ra rằng sự thống trị của đồng USD dường như không ảnh hưởng nhiều đến tỷ lệ lãi suất đối với các khoản nợ của nước Mỹ và có rất ít lý do để tin rằng giá trị của đồng USD sẽ sụp đổ nếu đồng tiền này không còn được coi là đồng tiền quốc tế chính.

Ông Krugman đưa ra nhận định này sau khi đã xem xét một loạt yếu tố liên quan đến tính dễ bị tổn thương, bao gồm cả tỷ lệ lãi suất và biến động tiền tệ đối với vị thế của đồng USD.Ông Krugman cho rằng khả năng kết thúc sự thống trị của đồng USD, mặc dù ít có khả năng xảy ra, cũng khó có thể tác động mạnh đến nền kinh tế Mỹ.

Hoạt động kinh tế của Vương quốc Anh phần lớn không liên quan đến việc kết thúc sự thống trị của đồng bảng Anh.Hơn nữa, các thành viên kinh tế quan trọng trên toàn cầu như Canada và Australia dường như không bị ảnh hưởng bởi việc họ không kiểm soát một loại tiền tệ thống trị trên thế giới.

Nhưng như nhà khoa học chính trị Henry Farrell của Đại học Johns Hopkins và những người khác đã chỉ ra, việc bảo vệ sự thống trị của đồng USD ít liên quan đến sự thịnh vượng và hoạt động kinh doanh của người Mỹ, mà liên quan nhiều hơn đến việc “vũ khí hóa” sự phụ thuộc lẫn nhau.

Sự thống trị của đồng USD kết hợp với các công cụ giám sát và phân tích kỹ thuật số tiên tiến đã giúp Chính phủ Mỹ có cái nhìn sâu sắc chưa từng có về hoạt động kinh tế quốc tế. Điều này cho phép Mỹ áp dụng chính xác các biện pháp trừng phạt chống lại đối thủ, giám sát việc tránh thuế và trốn thuế, đồng thời theo dõi việc buôn bán quốc tế đối với vũ khí, ma túy và các hàng hóa bất hợp pháp khác.

Bài viết cho rằng trong khi việc tích hợp các lĩnh vực tài chính và không gian mạng đã mang lại cho nước Mỹ sức mạnh cưỡng chế đặc biệt trong ba thập kỷ qua, khả năng vũ khí hóa hệ thống tài chính quốc tế của các cường quốc đã có từ rất lâu đời.

Sự suy yếu của sức mạnh tài chính hầu như sẽ tương tự sự tiêu tan của mọi loại quyền lực khác. Nước Mỹ sẽ không còn có thể đưa ra các điều khoản trong phạm vi giới hạn 12 dặm của Trung Quốc hay đe dọa giám sát minh bạch cơ sở hạ tầng tài chính của Trung Quốc nữa.

Một câu hỏi khác và có lẽ quan trọng hơn liên quan đến sự ổn định của hệ thống tài chính toàn cầu trước sự bá quyền của nước Mỹ. Một thế hệ các học giả quan hệ quốc tế ở Mỹ đã nghiên cứu câu hỏi về việc liệu các chuẩn mực và thể chế do nước Mỹ và các đồng minh thiết lập trong cuộc Chiến tranh Lạnh có thể tồn tại sau khi quyền bá chủ của Mỹ mất dần hay không?

Có một trường hợp nghi ngờ rõ ràng là liệu các tổ chức tài chính có giống như các tổ chức quốc tế khác hay không, do nhu cầu quản lý cẩn thận của các ngân hàng trung ương và mức độ độc lập với chính phủ của họ.

Liệu toàn cầu hóa có thể tồn tại trong một hệ thống tài chính đa cực hay không vẫn chưa chắc chắn, và câu hỏi này có thể sẽ khiến các chủ ngân hàng và các nhà hoạch định chính sách khác phải bận tâm trong vài thập kỷ tới./.