Điều chỉnh mức phí dịch vụ qua trạm Bắc Hải Vân

Ngày 21/9, Cty CP Đầu tư Đèo Cả (Cty Đèo Cả) đã phát đi thông báo về điều chỉnh mức phí dịch vụ qua trạm thu phí Bắc Hải Vân sẽ được áp dụng từ ngày 27/9 và đề xuất mức thu phí thấp hơn mức quy định cho phép tại hợp đồng dự án.

Mức phí sử dụng đường bộ trạm thu phí Bắc Hải Vân - QL1A.

Theo lãnh đạo Cty Đèo Cả, tại Công văn số 8543/BGTVT-ĐTCT về điều chỉnh mức thu phí dịch vụ sử dụng trạm thu phí Bắc Hải Vân và theo hợp đồng ký ngày 13/3/2019 giữa Bộ Giao thông vận tải (GTVT) với nhà đầu tư và doanh nghiệp dự án thì trạm thu phí Bắc Hải Vân thu phí hoàn vốn cho hầm đường bộ Hải Vân và hầm đường bộ Phước Tượng – Phú Gia với mức thu phí giai đoạn 2019 – 2020 là 90.000 đồng/xe loại 1/lượt (mức thu này phù hợp theo Thông tư 60/TT-BGTVT) ban hành ngày 21/12/2018.

Tuy nhiên, ngày 22/8/2019, Cty Đèo Cả đã gửi văn bản tới Bộ GTVT đề xuất mức thu là 70.000 đồng/xe loại 1/lượt từ ngày 27/9/2019. Chia sẻ về lý do đề xuất mức thu phí thấp hơn quy định, ông Nguyễn Tấn Đông - Phó Chủ tịch Cty Đèo Cả cho biết: “Nhà đầu tư cân nhắc mức thu phí dịch vụ để hài hòa lợi ích của Nhà nước, nhà đầu tư và người dân”.

Trên thực tế, từ ngày 1/1/2016, Cty Đèo Cả tiếp nhận và chịu trách nhiệm chi trả chi phí quản lý, vận hành hầm Hải Vân, theo phương án ký kết với với Bộ GTVT, sau khi hoàn thành giai đoạn 1 dự án sửa chữa nâng cấp hầm Hải Vân 1 và sửa chữa, cải tạo mặt đường 25km trên tuyến đường đèo vào tháng 8/2017 thì Cty được đặt trạm thu phí Nam Hải Vân để hoàn vốn.

Nhưng do trạm thu phí dự kiến này chỉ cách trạm thu phí Bắc Hải Vân khoảng 12km, không đảm bảo quy định nên Bộ GTVT đã quyết định bỏ trạm thu phí Nam Hải Vân. Đồng thời, Bộ quyết định cho thu gộp phí của dự án trên vào trạm Bắc Hải Vân.

Việc thu gộp này lại ưu tiên hoàn vốn 19 năm cho hầm Phước Tượng - Phú Gia theo quyết định của Bộ GTVT (tháng 6/2018), vì vậy mỗi năm Cty Đèo Cả chỉ được phân bổ từ việc thu phí của trạm Bắc Hải Vân. Với việc không cho đặt trạm thu phí mà chỉ sử dụng nguồn tiền phân bổ khiến Cty không đủ nguồn thu để chi trả kinh phí vận hành. Cty đã nhiều lần kiến nghị Bộ GTVT xem xét, có hướng tháo gỡ.

Việc một thời gian dài thu phí hoàn vốn cho dự án với mức giá được áp dụng theo Thông tư số 35/2016/TT-BGTVT (Thông tư 35) của Bộ GTVT quy định với mức giá dịch vụ sử dụng đường bộ. Đồng thời, người dân có quyền lựa chọn trả phí để rút ngắn thời gian, đảm bảo an toàn khi đi qua hầm hoặc đi qua đường đèo không mất phí. Mức phí áp dụng cho hầm theo Thông tư này chưa hợp lý bởi giá vé được thu ngang bằng mức phí cầu, đường bộ, trong khi hầm đường bộ là công trình có tổng vốn đầu tư lớn, ảnh hưởng rất lớn đến khả năng hoàn vốn trong thời gian dài.

Từ năm 2017, Bộ GTVT cho biết cũng đã nhận thức được chênh lệch trong suất đầu tư hầm và đường, do đó đã chỉ đạo các cơ quan liên quan nghiên cứu điều chỉnh Thông tư 35 để ban hành khung mức giá dịch vụ phù hợp với tính chất đặc thù của công trình hầm.

Mặc dù, ngày 4/3/2019, Bộ GTVT đã phê duyệt điều chỉnh phương án tài chính dự án Hầm đường bộ qua Đèo Cả (bao gồm Đèo Cả và hầm Cổ Mã, hầm Cù Mông và hầm Hải Vân), mức phí thu tại trạm Bắc Hải Vân được điều chỉnh theo Thông tư 60 sửa đổi bổ sung một số điều của Thông tư 35 nhưng nhà đầu tư đã lùi thời điểm đến cuối tháng 9 là một nỗ lực rất lớn để hài hòa giữa lợi ích và quyền lợi. Được biết, nhà đầu tư đã tự bỏ ra gần 300 tỷ đồng để vận hành hầm Hải Vân 1, chưa kể 900 tỷ đồng để sửa chữa, nâng cấp giai đoạn 1, Quốc hội quyết định thu hồi 1.180 tỷ đồng vốn ngân sách hỗ trợ đã bố trí cho dự án, việc triển khai thu phí tại trạm La Sơn - Túy Loan còn bỏ ngỏ, ngân hàng thắt chặt giải ngân...

Bình đồ vị trí trạm thu phí Bắc Hải Vân.

Bên cạnh đó, công trình hầm Hải Vân sau khi đi vào hoạt động từ 2005 đến nay đã đón gần 29 triệu lượt xe lưu thông, góp phần rất lớn vào sự thông thương hàng hóa, giảm thiểu tai nạn, thúc đẩy phát triển kinh tế vùng miền Trung nói riêng, kinh tế của cả nước nói chung. Không những thế, công trình hầm này còn đem lại những lợi ích về xã hội, góp phần bảo vệ môi trường mà khó có thể lượng hóa cụ thể được.

Ngoài ra, dự án Mở rộng hầm lánh nạn hầm đường bộ Hải Vân thành hầm chính với tổng chiều dài hơn 12,6km, trong đó, đường dẫn phía Bắc (nằm ở thị trấn Lăng Cô) dài 2,1km, đường dẫn phía Nam (nằm ở phường Hòa Hiệp Bắc) dài 4,3km, đường hầm dài hơn 6,2km, với tổng mức đầu tư hơn 7 nghìn tỷ đồng sẽ thông xe kỹ thuật vào tháng 10/2019 và dự kiến hoàn thành, đưa vào khai thác năm 2020.