Điểm tựa nào cho tăng trưởng kinh tế những tháng cuối năm?

Sau 2 quý đầu năm, nhiều tổ chức kinh tế hạ dự báo tăng trưởng cả năm 2023 của Việt Nam. Tuy nhiên, các chuyên gia vẫn lạc quan và kỳ vọng kinh tế vào nửa cuối năm sẽ ổn định dần.

Ngày 19/07, Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) công bố báo cáo Triển vọng Phát triển châu Á tháng Bảy, điều chỉnh hạ dự báo tăng trưởng của Việt Nam trong năm 2023 từ 6.5% xuống còn 5.8% và từ 6.8% xuống còn 6.2% trong năm 2024.

Trong Báo cáo tăng trưởng kinh tế Việt Nam quý 2/2023 của Ngân hàng UOB, đưa ra ngày 04/07, Ngân hàng này cho rằng, với tốc độ tăng trưởng 6 tháng đầu năm 2023 thấp hơn nhiều so với mục tiêu tăng trưởng chính thức trong năm, sẽ rất khó để đạt được mức dự báo 6% như trước đó. Dựa vào các yếu tố trên và quỹ đạo hiện tại, UOB điều chỉnh giảm dự báo tăng trưởng cả năm của Việt Nam xuống 5.2% từ dự báo trước đó là 6%.

Cũng theo UOB, triển vọng phía trước sẽ đầy khó khăn, đặc biệt là trong quý 4 với mức cơ sở cao trong một năm trước đó. Quý 3 sẽ là thời điểm quan trọng, vì đây là những tháng thường chứng kiến hoạt động sản xuất và xuất khẩu tăng mạnh trước nhu cầu lễ hội cuối năm tại các thị trường phát triển. Do đó, rủi ro suy giảm vẫn còn ở phía trước, đặc biệt nếu xuất khẩu hoặc sản xuất không có bất kỳ cải thiện đáng kể nào trong những tháng tới.

Trong khi đó, tại báo cáo công bố những ngày đầu tháng 7, Ngân hàng Standard Chartered dự báo kinh tế Việt Nam sẽ phục hồi trong nửa cuối năm và tăng trưởng ở mức 7% so với cùng kỳ (từ mức 3.7% trong nửa đầu năm).

Ngân hàng Standard Chartered dự báo lạm phát năm 2023 được điều chỉnh xuống mức 2.8% (so với trước đó là 4.3%). Việc nối lại dòng vốn đầu tư một cách bền vững có thể đòi hỏi nỗ lực của Chính phủ và bối cảnh kinh tế toàn cầu được cải thiện. Để khôi phục dòng vốn FDI, Việt Nam cần tiếp tục tăng trưởng GDP nhanh chóng và phát triển cơ sở hạ tầng vững chắc, đặc biệt trong lĩnh vực logistics, có thể khuyến khích nhiều nhà sản xuất chuyển đến Việt Nam.

Trước các dự báo hạ tăng trưởng GDP, PGS.TS. Đinh Trọng Thịnh - Giảng viên cấp cao Học viện Tài Chính có phần lạc quan. Ông cho rằng, nếu giữ được đà tăng trưởng như tháng 5 - 6 vừa qua, GDP từ nay đến cuối năm sẽ tăng trưởng cao, từ 6.3 - 6.7%, lạm phát sẽ rơi vào khoảng 3.2 - 3.5%.

Trong trường hợp nền kinh tế phản ứng tốt hơn với tăng trưởng xuất khẩu cao, tăng trưởng GDP có thể đạt từ 6.7 - 7.3%, lạm phát có thể cao hơn từ 3.5 - 3.8%.

Kết quả này còn tùy theo phương thức tính toán như giá cả hàng hóa, khả năng tiêu thụ, khả năng tăng trưởng sản xuất của các doanh nghiệp. Càng nhiều yếu tố tính toán thì càng phức tạp, nhưng độ chính xác sẽ càng cao. Ông Thịnh hy vọng, theo chiều hướng các doanh nghiệp cũng như hộ kinh doanh sẽ tự vận động để tồn tại và phát triển, tận dụng tối đa cơ hội để tăng trưởng và dự báo sẽ gần hơn với thực tiễn.

Động lực thúc đẩy tăng trưởng xuất khẩu từ các công ty có vốn đầu tư nước ngoài

Ông Pyon Young Hwan, Giám đốc phụ trách mảng giao dịch ngoại hối và phái sinh của Ngân hàng Shinhan Việt Nam đưa ra dự báo về lãi suất và tỷ giá trong những tháng còn lại của năm.

Thứ nhất, chỉ số giá tiêu dùng nửa đầu năm là 3.3%, thấp hơn mục tiêu điều hành 4.5% của Chính phủ. Trong bối cảnh giá cả trong nước ổn định và Chính phủ đang đẩy mạnh các chính sách kích thích kinh tế, chính sách nới lỏng tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) có nhiều khả năng sẽ tiếp tục được thực hiện trong nửa cuối năm. Đặc biệt, khi xét đến khả năng chấm dứt chu kỳ tăng lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) vào nửa cuối năm, dự kiến trong 6 tháng cuối năm nay, NHNN sẽ hạ khoảng 0.5 điểm phần trăm lãi suất điều hành.

Tỷ giá đã quay trở lại mức trong thời kỳ đại dịch, khi lãi suất điều hành ở mức thấp. Tuy nhiên, cũng không thể loại trừ khả năng chính sách nới lỏng sẽ được NHNN đẩy mạnh hơn khi áp lực lên hệ thống ngân hàng leo thang, do thị trường bất động sản vẫn còn gặp nhiều khó khăn.

Theo ông Pyon Young Hwan, tỷ giá hối đoái của đồng VND được kỳ vọng sẽ giảm nhẹ. Chu kỳ tăng lãi suất của Fed có thể sắp kết thúc và khả năng Mỹ sẽ có một cuộc “hạ cánh mềm”. Dự kiến cuối năm, đồng USD sẽ suy yếu và chỉ số Đô la (DXY) sẽ giảm xuống mức 99.

Bên cạnh đó, nhiều yếu tố tích cực hỗ trợ đồng VND như: Chính sách kích thích kinh tế của Chính phủ; khả năng phục hồi xuất khẩu của Việt Nam khi nền kinh tế của các quốc gia xuất khẩu chính như OECD với Mỹ và châu Âu hồi phục; thặng dư liên tục tài khoản vãng lai đồng USD và dự trữ ngoại hối được cải thiện lên tới 95 tỷ USD vào cuối năm.

Tuy nhiên, xét đến những bất ổn bên trong và bên ngoài như gia tăng chênh lệch lãi suất trong và ngoài nước do khả năng thắt chặt hơn nữa của Fed, xung đột Trung - Mỹ và sự chậm trễ trong phục hồi kinh tế của Trung Quốc thì khả năng tỷ giá sẽ xuất hiện xu hướng giảm, kỳ vọng đến cuối năm sẽ ở mức 23,500 đồng/USD.

Ông Pyon Young Hwan cũng cho rằng nền kinh tế Việt Nam còn đối mặt nhiều thách thức và cần có nhiều giải pháp trong thời gian tới.

Thứ nhất, qua quá trình tự thanh lọc quyết liệt, giờ đây cần phải có thêm những giải pháp tập trung phát triển ổn định, bền vững thị trường trái phiếu doanh nghiệp Việt Nam, vốn là vấn đề lớn vào năm ngoái.

Thứ hai, thị trường bất động sản hiện nay đang rất “nhức nhối”. Nếu giải quyết được vấn đề bất động sản, nền kinh tế Việt Nam sẽ bước sang một tầm cao mới.

Thứ ba, ưu tiên đầu tư của dòng vốn toàn cầu đang cho thấy sự cạnh tranh giữa Ấn Độ và Việt Nam. Ngoài lĩnh vực sản xuất thì lĩnh vực bất động sản, hạ tầng phát triển năng lượng cũng cần có sự hỗ trợ về mặt cơ chế để có thể tiếp cận dòng vốn nước ngoài.

Cuối cùng, động lực thúc đẩy tăng trưởng xuất khẩu nhanh chóng vẫn đến từ các công ty có vốn đầu tư nước ngoài. Thời điểm này là lúc cần phải có sự hỗ trợ vững chắc từ phía Chính phủ về mặt chất lượng, công nghệ và quản lý để có thể phá vỡ bức tường ngăn cách giữa các công ty trong nước và các công ty FDI toàn cầu.