Điểm trùng hợp giữa "con số ma thuật" trong báo cáo của FLC Faros và Tân Hoàng Minh

VKSND Tối cao vừa ban hành cáo trạng vụ án Thao túng thị trường chứng khoán và Lừa đảo chiếm đoạt tài sản liên quan đến ông Trịnh Văn Quyết, Chủ tịch Tập đoàn FLC. Theo đó, ông Trịnh Văn Quyết và đồng phạm bị truy tố về tội Thao túng thị trường chứng khoán và Lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Liên quan đến vai trò của kiểm toán viên trong vụ án, cáo trạng cho biết, mặc dù không đủ cơ sở để đưa ra ý kiến chấp thuận toàn phần nhưng kiểm toán viên Lê Văn Tuấn đã cùng Chủ tịch HĐTV Công ty kiểm toán CPA Hà Nội - Nguyễn Ngọc Tỉnh ký ban hành các Báo cáo kiểm toán có nội dung chấp thuận toàn phần đối với BCTC năm 2014, 2015 và Báo cáo vốn góp của chủ sở hữu từ ngày 01/01/2016 – 21/03/2016 của Công ty Faros trái quy định, vi phạm các chuẩn mực kiểm toán Việt Nam.

Cáo trạng kết luận, hành vi nêu trên của Nguyễn Ngọc Tỉnh và Lê Văn Tuấn đã giúp Trịnh Văn Quyết và đồng phạm hợp thức các chứng từ kế toán gian dối được ghi nhận trong các BCTC của Công ty Faros, tạo điều kiện để Trịnh Văn Quyết chiếm đoạt 3.621 tỷ đồng, phạm vào tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Công ty TNHH Kiểm toán và Kế Toán Hà Nội (gọi tắt là CPA Hà Nội) được Sở Kế hoạch và Đầu tư Thành phố Hà Nội cấp đăng ký lần đầu ngày 01/02/1999, vốn điều lệ đăng ký là 7 tỷ đồng. Tại thời điểm kiểm toán BCTC của Công ty Faros, ông Nguyễn Ngọc Tỉnh là Tổng Giám đốc công ty.

Chính công ty này cũng từng kiểm toán BCTC của 1 công ty thành viên trong tập đoàn Tân Hoàng Minh nhưng không đạt yêu cầu về chất lượng kiểm toán và bị đình chỉ tư cách kiểm toán hồi năm 2022.

Cụ thể, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) từng quyết định đình chỉ tư cách kiểm toán với CPA Hà Nội từ 19/5 đến hết ngày 31/12/2022.

Nguyên nhân liên quan tới việc CPA Hà Nội kiểm toán BCTC năm 2021 của Công ty CP Tổng Bách Hóa (mã chứng khoán: TBH) - một thành viên của Tập đoàn Tân Hoàng Minh.

Bà Nguyễn Thị Lệ Hồng Thu và Nguyễn Trần Hằng Phương - 2 nhân viên của CPA Hà Nội đã ký báo cáo kiểm toán của Tổng Bách Hóa - cũng bị cơ quan quản lý chứng khoán đình chỉ tư cách kiểm toán viên.

Trước đó, vào ngày 10/5/2022, UBCKNN đã có công văn gửi Tổng Bách Hóa liên quan báo cáo tài chính năm 2021 của công ty này do CPA Hà Nội - Chi nhánh Sài Gòn kiểm toán.

Báo cáo tài chính năm 2021 được CPA Hà Nội kiểm toán, cho thấy doanh thu thuần của Tổng Bách Hóa đạt 4,51 tỷ đồng, giảm 79,5% so với năm 2020, dẫn tới lỗ gộp gần 2,4 tỷ đồng, trong khi năm 2020 lãi gộp 12,4 tỷ đồng.

Tuy nhiên, doanh thu từ hoạt động tài chính của Tổng Bách Hóa đột nhiên tăng mạnh 791 tỷ đồng cùng với các khoản chi phí giảm đi đáng kể. Kết quả, Tổng Bách Hóa báo lãi sau thuế lên tới 709 tỷ đồng trong năm 2021.

Theo thuyết minh, doanh thu tài chính đột biến đến từ cổ tức, lợi nhuận được chia từ Công ty cổ phần Cung Điện Mùa Đông; thoái vốn tại Công ty cổ phần Đầu tư bất động sản Ngọc Viễn Đông và Công ty cổ phần Cung Điện Mùa Đông. Cả 2 công ty này đều là thành viên của Tân Hoàng Minh.

Theo UBCKNN: “Báo cáo kiểm toán về BCTC năm 2021 của Tổng Bách Hóa không đạt yêu cầu về chất lượng kiểm toán do phía kiểm toán chưa thực hiện đầy đủ thủ tục, chưa thu thập đầy đủ bằng chứng thích hợp để đưa ra ý kiến chấp nhận toàn phần về báo cáo tài chính hợp nhất và riêng năm 2021 của công ty”.

Do đó, UBCKNN đề nghị Tổng Bách Hóa phải thực hiện kiểm toán lại báo cáo tài chính riêng và hợp nhất năm 2021.

Đây không phải lần đầu tiên CPA Hà Nội gặp vấn đề về chất lượng kiểm toán. Ngày 6/6/2017, UBCKNN cũng đã có quyết định đình chỉ tư cách đối với 2 kiểm toán viên của CPA Hà Nội là ông Trần Văn Dũng và Bùi Quang Hợp từ ngày 6/6/2017 đến hết ngày 31/12/2017.

Còn vị cựu Tổng Giám đốc Nguyễn Ngọc Tỉnh sinh năm 1964 – người vừa bị truy tố trong vụ án Lừa đảo chiếm đoạt tài sản liên quan Trịnh Văn Quyết cũng từng bị đình chỉ tư cách kiểm toán viên được chấp thuận kiểm toán cho đơn vị có lợi ích công chúng thuộc lĩnh vực chứng khoán vào năm 2017.

Liên quan đến vụ án Trịnh Văn Quyết và đồng bọn, khi thực hiện hợp đồng kiểm toán các BCTC năm 2014, năm 2015 và 3 tháng đầu năm 2016 của Công ty Faros để lập hồ sơ đề nghị niêm yết, biết BCTC của Công ty Faros chưa đủ cơ sở để chấp nhận toàn phần nhưng Lê Văn Dò và Lê Văn Tuấn, Kiểm toán viên đã cùng ký ban hành các Báo cáo kiểm toán độc lập của Công ty Faros.

Theo đó, các BC kiểm toán đều có nội dung chấp nhận toàn phần đối với các BCTC, báo cáo vốn góp của chủ sở hữu của Công ty Faros.

Do nhận thấy BCTC và xác nhận kiểm toán còn nhiều mâu thuẫn, ngày 17/5/2016, cơ quan giám sát đã làm việc với CPA Hà Nội, có sự tham gia của Phó Chủ tịch Hội Kiểm toán viên hành nghề Việt Nam (VACPA) – bà Hà Thị Ngọc Hà

Cuộc họp đã lập biên bản làm việc xác định: Thủ tục kiểm toán và các bằng chứng kiểm toán chưa đầy đủ để đưa ra ý kiến chấp nhận toàn phần đối với BCTC của Công ty CP Xây dựng Faros, ý kiến kiểm toán là chưa phù hợp và yêu cầu CPA Hà Nội thực hiện kiểm toán và phát hành lại BC kiểm toán.

Sau đó, CPA Hà Nội không thực hiện kiểm toán lại nhưng kiểm toán viên Lê Văn Tuấn vẫn cùng Tổng giám đốc Nguyễn Ngọc Tỉnh ký, ban hành 3 báo cáo kiểm toán độc lập mới. Các BC này đều có nội dung chấp nhận toàn phần đối với các BCTC, báo cáo vốn góp của chủ sở hữu Công ty Faros như các báo cáo kiểm toán ban đầu, chỉ bổ sung mục “Lưu ý người đọc báo cáo tài chính” với nội dung: “Không phú nhận ý kiến chấp nhận toàn phần nêu trên, chúng tôi chỉ muốn lưu ý người sử dụng các vấn đề sau đây…”