Dịch Covid-19 thúc đẩy sự bùng nổ nông nghiệp nhà kính công nghệ cao

Tại đảo Chongming nằm ngoài khơi Thượng Hải, các công nhân đang thu hoạch và đóng gói cà chua, dưa chuột trong nhà kính.

Đây chỉ là một trong số hàng chục cơ sở mọc lên ở ngoại ô các siêu đô thị của Trung Quốc. Những nhà kính này sử dụng công nghệ cao để quản lý hệ thống tưới tiêu, điều chỉnh nhiệt độ và ánh sáng để trồng rau quả.

“Có một xu hướng hướng tới nguồn cung cấp bền vững và chuyên nghiệp hơn. Chúng tôi đã thấy sự tăng tốc rất lớn kể từ khi dịch Covid-19 bùng phát. Điều quan trọng bây giờ là sản phẩm tươi được sản xuất tại nơi nó được tiêu thụ. Trước đó, chúng được vận chuyển hàng nghìn ki-lô-mét, ngay cả ở trong đất nước Trung Quốc”, Giám đốc FoodVentures, Dirk Aleven chia sẻ.

Trung Quốc hiện là nhà sản xuất rau lớn nhất thế giới. Quốc gia này cũng sử dụng công nghệ nhà kính trong nhiều thập kỷ. Tuy nhiên, gián đoạn nguồn cung cấp thực phẩm do dịch Covid-19 trong năm 2020 đã thúc đẩy sự phát triển của các cơ sở nhà kính công nghệ cao.

Để tránh những gián đoạn trong tương lai, chính quyền các thành phố cho biết đã đặt mục tiêu xây dựng nguồn dự trữ mặt hàng thiết yếu cũng như phát triển những cơ sở phân phối và hậu cần. Bên cạnh đó, tầng lớp trung lưu ngày càng tăng. Họ sẵn sàng trả nhiều tiền hơn cho thực phẩm chất lượng cao được sản xuất với dư lượng thuốc trừ sâu thấp.

Theo công ty tư vấn Richland Sources, tại Trung Quốc, diện tích sử dụng chuyển đổi thành nhà kính tăng 28% vào năm 2020, cao hơn mức tăng 5,9% trong năm 2019.

Lim Xin Yi, giám đốc điều hành của nền tảng thương mại điện tử lớn nhất Trung Quốc, Pinduoduo, cho biết: “Chúng tôi nhận thấy một xu hướng không thể đảo ngược kể từ khi đại dịch bùng phát. Đó là người tiêu dùng mua hàng trực tuyến nhiều hơn. Người tiêu dùng cũng chi tiêu nhiều hơn với các lựa chọn tốt cho sức khỏe và thương hiệu nông nghiệp mà họ tin tưởng”.

Trước đây, sản xuất rau của Trung Quốc thường tập trung ở một số khu vực nhất định và cần có mạng lưới hậu cần bảo quản lạnh phức tạp trước khi thực phẩm tiếp cận thị trường. Tính dễ bị tổn thương của hệ thống trung tâm đó trở nên rõ ràng vào năm 2020. Dịch Covid-19 bùng phát tại chợ hải sản ở Vũ Hán và chợ tươi sống lớn ở Bắc Kinh đã gây ra sự cố trong việc đưa hàng hóa tới tay người tiêu dùng; Từ đó, dẫn đến tình trạng thiếu lương thực và cây trồng bị hư hỏng.

Gayathree Ganesan, nhà phân tích tại Economist Intelligence Unit (một doanh nghiệp độc lập thuộc Tập đoàn Economist (Anh) cung cấp dịch vụ dự đoán, cố vấn qua nghiên cứu và phân tích) cho biết: “Đại dịch đã thúc đẩy ngành công nghiệp thực phẩm tươi sống giảm số lượng trung gian trong mạng lưới chuỗi cung ứng của mình”.

Được xây dựng ngay trong thành phố để giảm khoảng cách với người mua, các nhà kính thường là liên doanh hợp tác giữa các công ty bất động sản Trung Quốc và các công ty nhà kính nông nghiệp.

Nhà kính của FoodVentures ở ngoại ô Thượng Hải là một ví dụ điển hình. Với diện tích tương đương 3 sân bóng đá và cao 2 tầng, nhà kính của FoodVentures có thể sản xuất tới 120 tấn cà chua bi mỗi tháng.

“Khỏe mạnh là cách bảo vệ đầu tiên chống lại bất kỳ loại virus nào, vì vậy mọi người quan tâm nhiều hơn đến những gì họ ăn. Thứ hai, chúng tôi muốn loại bỏ khâu hậu cần phức tạp vì không chắc liệu nó có luôn hoạt động hay không. Đó là những gì chúng tôi đã nhạn thấy trong đại dịch này. Việc vận chuyển trong nội bộ địa phương là câu trả lời duy nhất hiện nay”, ông Aleven nói.

Sản phẩm trồng trong nhà kính thường được bán trực tiếp cho các sàn thương mại điện tử và siêu thị, bỏ qua nhiều khâu trung gian và chợ đầu mối vốn là đặc điểm truyền thống của chuỗi cung ứng rau ở Trung Quốc.

Carrefour China, công ty do gã khổng lồ bán lẻ Trung Quốc Suning sở hữu 80%, cho biết sự hợp tác của họ với các nhà kính xung quanh những thành phố lớn đã phát triển ổn định trong hai năm qua để đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng. Trong thời gian tới, phương thức sản xuất nông nghiệp trong nhà kính sẽ ngày càng phát triển ở các thành phố lớn Trung Quốc. Gần đây, Bắc Kinh hướng tới năm 2025 sẽ tăng gấp đôi đất nông nghiệp dành cho các cơ sở công nghệ cao. Xu hướng này sẽ càng củng cố vị trí của Trung Quốc là nhà sản xuất rau quả hàng đầu thế giới. Nước này hiện chiếm 75% nguồn cung dưa chuột, đậu xanh, rau cải bó xôi của toàn thế giới.

Xu Dan, giám đốc điều hành một nhà kính ở thủ đô Bắc Kinh cho biết công việc kinh doanh của ông đã được hưởng lợi vào năm ngoái. Khi đó, làn sóng dịch Covid-19 thứ hai tấn công Bắc Kinh vào tháng 6 đã khiến thị trường bán buôn lớn đóng cửa. Đơn đặt hàng hằng ngày của ông tăng tới 300%.

Tuy nhiên, Trung Quốc có thể gặp một số trở ngại khi đầu tư phát triển lĩnh vực nông nghiệp hiện đại. Thách thức lớn nhất là con người, những lao động có kiến thức để vận hành nhà kính sản xuất sản phẩm chất lượng. Bởi hầu hết các nông dân đều đã có tuổi và cách canh tác của họ cũng lỗi thời.