Dịch Covid-19 thách thức giới hạn chịu đựng của nhà thầu

 Làn sóng thứ tư của dịch bệnh Covid-19 đang tiếp tục bào mòn sức khỏe của các nhà thầu. Không còn năng lực thực hiện gói thầu, chậm tiến độ thi công hoặc không giao hàng theo đúng tiến độ…, nhiều nhà thầu bị chủ đầu tư chấm dứt hợp đồng.

Theo thống kê của Báo Đấu thầu, từ đầu năm 2021 đến nay, có khoảng 70 văn bản thông báo chấm dứt hợp đồng được các chủ đầu tư ban hành. Con số này được dự báo còn tăng cao nếu tình hình dịch bệnh tiếp tục diễn biến phức tạp và kéo dài như hiện nay.

Đơn cử, Công ty CP HQ Pro là nhà thầu liên tiếp bị các chủ đầu tư tại Hà Nội thông báo chấm dứt 14 hợp đồng dịch vụ mà nhà thầu này cung cấp trong thời gian từ tháng 5 - 6/2021. Nguyên nhân khiến HQ Pro không thể duy trì hợp đồng dịch vụ đã ký kết là do tình hình tài chính và nhân sự bị xáo trộn, nên Nhà thầu buộc phải có công văn xin dừng thực hiện hàng loạt hợp đồng.

Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Tây Giang là nhà thầu trong lĩnh vực xây lắp điện đã phải dừng việc thực hiện một số gói thầu trong những tháng gần đây. Cụ thể, tháng 5/2021, Liên danh Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Tây Giang - Công ty CP Đầu tư và Thương mại thiết bị điện miền Trung (gọi tắt là Liên danh Tây Giang - CEE) bị Công ty TNHH MTV Điện lực Đà Nẵng chấm dứt hợp đồng tại 2 gói thầu gồm: Gói thầu số 8 Mua sắm tủ điện các loại phục vụ sản xuất, kinh doanh và sửa chữa lớn lưới điện năm 2021 - đợt 1 và Gói thầu số 27 Mua sắm tủ điện các loại thuộc Dự án Mua sắm phục vụ các công trình đầu tư xây dựng năm 2021 đợt 1. Tháng 6/2021, Công ty Điện lực Thừa Thiên Huế có thông báo Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Tây Giang vi phạm hợp đồng và bị chấm dứt hợp đồng tại Gói thầu Cung cấp tủ tụ bù trung, hạ thế các loại thuộc Kế hoạch Sửa chữa lớn năm 2021.

Ông Nguyễn Văn Hùng, Giám đốc Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Tây Giang chia sẻ, lý do Nhà thầu không thực hiện được hợp đồng là bất khả kháng bởi diễn biến phức tạp của dịch Covid-19. Cụ thể, Nhà thầu không nhập được hàng hóa theo đúng chủng loại, các linh kiện, phụ tùng lắp ráp không đầy đủ, thời gian vận chuyển hàng hóa theo đơn đặt hàng thường xuyên bị chậm… Nhà thầu đã trình bày rõ lý do với Công ty TNHH MTV Điện lực Đà Nẵng và đưa ra phương án sản phẩm thay thế, đáp ứng yêu cầu của Gói thầu; xin gia hạn, lùi tiến độ thực hiện hợp đồng, tuy nhiên, Nhà thầu bị xử phạt hành chính và chấm dứt hợp đồng. Ông Hùng cũng lo ngại, nếu tình hình dịch bệnh tiếp tục diễn biến phức tạp, các gói thầu khác đang có nguy cơ bị ảnh hưởng tiến độ.

Các nhà thầu khác trong lĩnh vực xây dựng, cung ứng thiết bị, nhân sự cũng gặp khó khăn do nhiều nguyên nhân khác nhau. Một nhà thầu chuyên cung cấp cột thép cho các dự án ngành điện bị chấm dứt hợp đồng một gói thầu tại Quảng Nam. Trúng thầu trong thời điểm giá thép có nhiều biến động, việc mua sắm nguyên vật liệu đầu vào gặp nhiều khó khăn dẫn tới chậm trễ giao hàng là những lý do khiến Nhà thầu “đứt gánh” tại gói thầu nêu trên. Tháng 6/2021, Công ty CP Đầu tư và Xây dựng đô thị sông Hồng buộc phải xin chấm dứt hợp đồng do không còn đủ nguồn lực tài chính để thực hiện 2 gói thầu xây lắp tại Cà Mau.

Theo chia sẻ của nhiều nhà thầu, trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 phức tạp, nhà thầu đang nỗ lực để duy trì, đảm bảo tiến độ thực hiện các gói thầu đã ký kết. Một số ý kiến khác bày tỏ mong muốn có những cơ chế, chính sách hỗ trợ nhà thầu khi chậm tiến độ thực hiện hợp đồng vì những lý do bất khả kháng.

Một số nhà thầu đề xuất chủ đầu tư có cơ chế xem xét không xử phạt vì chậm tiến độ thực hiện do các nguyên nhân khách quan; không tịch thu các khoản tiền bảo đảm thực hiện hợp đồng, linh hoạt và chia sẻ với những khó khăn, hỗ trợ nhà thầu vượt qua giai đoạn này.