Di chứng F0 chứng khoán

Là một người khi ra trường đã đi làm cho công ty chứng khoán, sau đó chuyển sang bất động sản thì cũng cùng công ty niêm yết trên HOSE, đâu đó tôi cũng đủ trải nghiệm để chia sẻ cho các bạn tham gia thị trường (đặc biệt là F0) một vài góc nhìn.

Không thể phủ nhận, TTCK là một kênh huy động vốn rất tốt và văn minh để doanh nghiệp có tiền phục vụ mục đích sản xuất kinh doanh. Những người sở hữu cổ phiếu (CP) được gọi là cổ đông, hàng năm họ được nhận cổ tức. Ngoài ra một số thứ như trái phiếu, chứng chỉ quỹ, giấy tờ có giá khác cũng được gọi là chứng khoán. Nhưng phổ biến nhất vẫn là cổ phiếu.

Trong điều kiện thị trường bình thường, thì việc tăng hoặc giảm giá của cổ phiếu người ta có thể phân tích được dựa trên các chỉ số hoạt động kinh doanh nội tại của doanh nghiệp, phân tích ngành, và các điều kiện kinh tế vỹ mô khác (phân tích kỹ thuật). Nhưng trong điều kiện bất thường thì mọi phân tích kỹ thuật đều bó tay. Giá Cp lúc đó có khi chẳng liên quan đến sức khoẻ của doanh nghiệp. Và hiện nay, TTCK Việt Nam đang như vậy.

F0 ra nhập thị trường quá nhiều, từ mọi lứa tuổi, mọi ngành nghề, mọi giới tính, mọi sắc tộc. Có tổng số hơn 1.5tr tài khoản được mở mới (F0) trong 2021. Đó là cậu em hàng xóm nhà tôi chuyên kiếm tiền bằng việc cho thuê nhà. Đó là Cô em tôi chuyên bán thực phẩm chức năng. Đó là cậu em khác đang học đại học năm thứ 4. Đó là anh bạn tôi mới từ Mỹ về và đang làm hành chính ở một công ty lớn. Đó là đội ngũ Sales bất động sản hùng hậu mà tôi biết. Đó là vợ tôi. Đó là CBNV của tôi. Rồi thậm chí mấy anh lái Grab mà tôi gặp trên đường,… tất cả F0 ở khắp mọi nơi. Dù tôi đã tiêm 3 mũi Vaccine rồi nhưng khả năng ko tránh được F0 chứng khoán.

Có lẽ, tiền hiện tại quá rẻ. Lãi suất ngân hàng thấp (3.5%-5%/năm). Việc tái kinh doanh sản xuất bị đình trệ nên có tiền cũng chẳng làm được gì. Rồi tiền lại tiếp tục đổ ra để “cứu nền kinh tế”… tất cả tạo ra dòng tiền lớn đổ ra xã hội. Và rõ ràng, kênh hút nhất là TTCK. Và đương nhiên, sẽ xảy ra hiện tượng bất thường. Giá cố phiếu tăng liên tục. Vnindex từ 850 điểm lên đến 1500 điểm trong hai năm qua. Lúc thì dòng tiền vào cổ phiếu Bank, lúc thì vào Vật liệu XD, lúc thì chạy qua CP Bất động sản. Chẳng cần phân tích gì nhiều, miễn là cứ đi theo đám đông là thắng. Cứ nghiên cứu Volum ngành nào, CP nào đang xôm là vào và thắng. Cứ như vậy, F0 của chúng ta cũng kiếm được tiền. Dòng người tấp nập nối đuôi nhau mở tài khoản và nhanh chóng cho rằng “mình phân tích chuẩn - tôi là chuyên gia tài chánh”. Dòng tiền còn đổ vào thì giá còn tăng. Mình lại càng khẳng định mình là chuyên gia tài chính .

Nhưng. Cuộc chơi đâu chỉ có một chiều như vậy. Chẳng nhẽ giá CP nó tứ tăng mãi để cho các chuyên gia tài chính kia thấy mình tài giỏi. Chỉ một vài thông tin gây sốc thôi là cả làng lại vỡ mộng. Gần đây, CP Bất động sản đều “múa bên trăng” giảm sàn la liệt. Chỉ vài phiên sàn là các nhà đầu tư mặt cắt không còn giọt máu rồi. Chưa kể trong chứng khoán còn có đội được gọi là “Market Maker”. Tôi sẽ không phân tích chân dung họ, nhưng nôm na bạn hiểu đó là những bày cáo săn chuyên nghiệp. Và đương nhiên, F0 là cừu. Tiền trên TTCK không tự nhiên sinh ra hoặc mất đi. Nó sẽ chuyển từ người này sang người khác mà thôi. Và rõ ràng, cơ hội để F0 có tiền thấp hơn so với những con cáo săn kia.

Đi chứng của F0 chứng khoán để lại ở cả hai đối tượng

Một là: người thắng. Cũng có nhiều người khoe là vớ bẫm. Nhưng di chứng thật nặng nề. Họ cảm thấy kiếm tiền rất đơn giản. Họ chán nghề họ đang làm. Họ chán cái giọng của ông Sếp vì suốt ngày giục deadline. Họ chán học hành vì cuối cùng học cũng chưa chắc đã giàu bằng lướt chứng. Họ thấy việc đi làm hàng ngày trở nên vớ vẩn vì ở nhà cũng kiếm được nhiều tiền mà. Họ thấy cuộc đời toàn màu hồng và lao vào tương lai trong tâm thế của người thắng cuộc. Theo tôi, đó là những di chứng vô cùng nguy hiểm.

Hai là: người thua. Phần lớn di chứng để lại là gương mặt thẫn thờ vì không hiểu chuyện gì xảy ra. Số tiền thua có thể là số tiền tiết kiệm bao lâu nay, có thể là tiền vay, tiền ứng trước từ tiền lương hay hoa hồng ở một vụ làm ăn nào đó. Giờ thì lấy lại bằng cách nào? Nếu lao động thì biết bao giờ mới ra được một khoản như thế. Cứ như vậy, những hệ lụy khác sẽ xảy đến.

Tôi luôn ủng hộ sân chơi chứng khoán. Đó là mạch máu, là tấm gương phản chiếu nền kinh tế. Tôi cũng ủng hộ những nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp. Họ biết phân tích và đầu tư vào những doanh nghiệp tốt, để doanh nghiệp đó tiếp tục làm ăn và qua đó họ được hưởng thặng dư.

Nhưng tôi cũng khuyến cáo tất cả những nhà đầu tư mới. Hãy nhìn nhận nghiêm túc việc đầu tư của mình. Hãy đầu tư trong khả năng của mình để đừng ảnh hưởng đến những gì tốt đẹp bạn đã dày công xây dựng. Và hãy “tự làm tự chịu” chứ đừng đổ lỗi cho ông này úp sọt hay ông kia lừa đảo. Tất cả là do mình.

Chúc chúng ta sức khoẻ và thị trường chứng khoán Việt Nam phát triển.