"Đến lúc cần đánh thuế kinh doanh vàng và bắt buộc phải xuất hoá đơn"

Theo PGS - TS Đinh Trọng Thịnh, để quản lý thị trường vàng một cách công khai, minh bạch thì việc xuất hóa đơn điện tử và kết nối với cơ quan thuế là điều bắt buộc. Và cũng đã đến lúc chúng ta cần phải đánh thuế vàng.

Thờ ơ với hóa đơn điện tử

Trong Thông báo số 160/2024 về các giải pháp quản lý thị trường vàng, Thủ tướng Chính Phủ đã giao Ngân hàng Nhà nước phối hợp với các cơ quan liên quan tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong công tác giám sát, quản lý, điều hành thị trường vàng.

Thủ tướng Chính phủ nêu rõ cần phải có hóa đơn điện tử trong các giao dịch mua, bán vàng để nâng cao tính minh bạch, bảo đảm thị trường vàng hoạt động an toàn, hiệu quả.

Trên thực tế, từ trước đến nay, nhiều cửa hàng kinh doanh vàng lẫn khách hàng đều không chú ý đến việc xuất hóa đơn điện tử. Phần lớn các giao dịch mua bán vàng vẫn chỉ sử dụng hóa đơn viết tay hoặc hóa đơn nội bộ. Thậm chí, ngay cả ở các doanh nghiệp vàng lớn, hóa đơn điện tử chỉ có khi khách hàng yêu cầu.

Là một người đầu tư vàng, anh Hoàng Quý (Hà Đông) thường xuyên đến mua, bán tại các cửa hàng trên địa bàn. Tuy nhiên, “chưa từng có cửa hàng nào xuất hóa đơn điện tử, nếu có thì chỉ là hóa đơn nội bộ của cửa hàng hoặc hóa đơn viết tay xác nhận một số thông tin như tên sản phẩm, tuổi vàng, số lượng món hàng, đơn giá và thành tiền”, anh nói.

Mặc dù vậy, theo anh Quý, đối với bản thân anh, việc có hóa đơn điện tử khi giao dịch mua, bán vàng không quá quan trọng bởi “mua vàng ở đâu, bán ở đó thì cần gì phải xuất hóa đơn cho phiền phức và mất thời gian”.

Chủ một cửa hàng vàng trên đường Cầu Giấy cũng thừa nhận rằng hầu hết khách hàng đến giao dịch đều không yêu cầu xuất hóa đơn điện tử. “Khách hàng không yêu cầu, không lẽ mình lại bảo họ lấy hóa đơn”, ông nói.

Chủ cửa hàng này cũng khẳng định không riêng tiệm vàng của mình mà nhiều tiệm vàng khác cũng không xuất hóa đơn điện tử cho khách.

Hướng tới minh bạch thị trường vàng

Chia sẻ với VietnamFinance, PGS - TS Đinh Trọng Thịnh cho biết: “Theo luật quản lý thuế, các doanh nghiệp bắt buộc sử dụng hóa đơn điện tử từ ngày 1/7/2022. Xăng dầu, một lĩnh vực tương đối khó, cũng đã chuyển đổi sang hóa đơn điện tử. Trong khi đó, lĩnh vực rất quan trọng và cần quản lý là kinh doanh vàng lại chưa “làm căng” việc áp dụng hóa đơn điện tử.

NHNN đã có những hành động quyết liệt trong quản lý ngoại hối nhưng lại chưa đẩy mạnh vấn đề xuất hóa đơn điện tử khi mua, bán vàng. Đây là vấn đề mà chúng ta cần phải nhìn nhận và thay đổi”.

Để quản lý thị trường vàng một cách công khai, minh bạch thì việc xuất hóa đơn điện tử và kết nối với cơ quan thuế là điều bắt buộc. Khi tất cả đều phải xuất hóa đơn thì khối lượng giao dịch, lượng mua - bán sẽ được đong đếm chính xác, cơ quan quản lý nhà nước cũng có đủ thông tin để quản lý, đưa ra những chính sách phù hợp để điều tiết thị trường vàng, ông Thịnh lý giải.

Theo PGS - TS Đinh Trọng Thịnh, từ trước đến nay, hoạt động kinh doanh vàng chưa bị đánh thuế vì phần lớn người dân chỉ mua vàng để tích trữ, không phát sinh hoạt động kinh doanh.

“Tuy nhiên, trong thời gian qua, một số cá nhân đã có hiện tượng kinh doanh vàng và cũng đã đến lúc chúng ta cần phải đánh thuế vàng”, ông nói.

Ông khẳng định “việc xuất hóa đơn điện tử không quá tốn kém và khó khăn như nhiều doanh nghiệp từng chia sẻ. Nếu như chúng ta không kiên quyết và không biết cách tổ chức thì các doanh nghiệp kinh doanh vàng sẽ lần lữa không chịu làm. Chúng ta đang không quyết liệt, từ đó tạo ra tính chây ì về việc xuất hóa đơn điện tử của các doanh nghiệp”.

Ở phía người dân, hiện nay nhiều người vẫn chưa có thói quen lấy hóa đơn điện tử khi mua hàng, trong đó có mua vàng. PGS – TS Đinh Trọng Thịnh cho rằng “nếu muốn hình thành thói quen, các cơ quan ban ngành có thể triển khai các biện pháp khuyến khích người dân, chẳng hạn như giảm trừ với những người lấy hóa đơn điện tử”.

Trong khi đó, TS Phan Phương Nam, Trường ĐH Luật TP.HCM cho rằng, hóa đơn xăng dầu chưa tới trăm nghìn đồng vẫn phải áp dụng hóa đơn điện tử thì không lý nào mà giao dịch vàng với giá trị lên tới tiền triệu, thậm chí tiền tỷ lại chưa áp dụng đồng loạt. “Điều này tạo ra những kẽ hở về sự minh bạch trên thị trường vàng”, ông nói.

Theo ông Nam, cần phải có những hướng dẫn, cơ chế rõ ràng cho các đơn vị kinh doanh vàng, sau đó tiến tới tăng giám sát và xử lý nghiêm các đơn vị cố tình không xuất hóa đơn điện tử theo quy định.

Song, với đặc thù riêng của thị trường vàng, TS Phan Phương Nam cho rằng việc thực hiện xuất hóa đơn điện tử của các đơn vị kinh doanh vàng sẽ cần phải có lộ trình cụ thể và mất nhiều thời gian.