Đèn đỏ, hay xanh hay vàng cho thị trường trái phiếu

Thị trường trái phiếu doanh nghiệp đã trở nên cực kỳ hấp dẫn dù mới manh nha vài năm nay. Với lãi suất dao động 10-12,5-13%, cao hơn đáng kể so với lãi suất ngân hàng huy động, năm ngoái thị trường này đạt 594.520 tỷ đồng trong nước, theo VCBS hay tương đương 16% GDP, theo Bộ TC.

Ở góc độ nào đó, sự phát triển của thị trường này khá tích cực trong bối cảnh lâu nay doanh nghiệp thường phụ thuộc rất lớn vào vốn ngân hàng (chứng khoán gần đây bùng nổ lại mới thành kênh dẫn vốn bổ sung cho doanh nghiệp).

Năm 2015, khi nền kinh tế đã bắt đầu lấy lại phong độ sau cuộc khủng hoảng 08-12 với rất nhiều hệ lụy như quốc hữu hóa 3 NH, ông Nguyễn Văn Bình cho biết, thị trường ngân hàng chiếm tỷ trọng tới 80% còn chứng khoán và bảo hiểm chỉ chiếm khoảng 20%. Ông than phiền: “Cần chấm dứt ngay thời kỳ mà tín dụng ngân hàng vừa cấp vốn ngắn hạn, trung dài hạn cho doanh nghiệp, vừa chảy vào chứng khoán” (*)

Nhưng cuộc đời không đẹp như mơ. Chính sách tiền tệ vẫn tiếp tục gánh vác gần như toàn bộ gánh nặng cung vốn cho nền kinh tế. Tính đến cuối năm 2020, tỷ lệ M2/GDP của Việt Nam là 183%, cao bậc nhất Á châu, theo GS Phạm Thế Anh.

Vì thế, thị trường trái phiếu doanh nghiệp vừa giúp đa dạng các kênh huy động vốn, vừa giảm gánh nặng cho chính sách tiền tệ vốn đã oằn lưng với rất nhiều mục tiêu.

Song, ở góc độ doanh nghiệp, có quá nhiều điều cần nói; Thủ tướng đã nói, Bộ trưởng Tài chính cũng đã nói, không cần nhắc lại.

Nay thì C03 nói thêm qua vụ THM: “trong thời gian từ tháng 7/2021 đến tháng 3/2022, … phát hành 9 đợt trái phiếu trái quy định pháp luật, tổng trị giá 10.300 tỷ đồng, để huy động tiền của nhà đầu tư nhưng không sử dụng vào các hoạt động kinh doanh theo hồ sơ phát hành trái phiếu”.

THM đã làm gì với số tiền đó? Ponzy?

Và nhiều doanh nghiệp đã phát hành trái phiếu sẽ làm gì với số tiền có giá rất đắt đỏ đó? Cơ quan nào sẽ thổi còi?

Dù THM đã lên tiếng cam kết hoàn trả tiền trái phiếu đã phát hành, trường hợp này có phát tín hiệu đèn đỏ cho thị trường mới manh nha mà rất cần thiết này?