"Đếm cua trong lỗ" là đầu tư hay đầu cơ?

Trong bức thư gửi cổ đông tập đoàn Berkshire Hathaway năm 2000, tỷ phú Warren Buffett đã dùng hình ảnh trong câu truyện ngụ ngôn của Aesop (Ê-dốp) để nói về phương pháp định giá tài sản.

"Công thức xác định giá trị mọi loại tài sản để đầu tư không hề thay đổi kể từ khi được tiết lộ bởi một người đàn ông tài trí vào năm 600 trước công nguyên. Người đó chính là Aesop và công thức của ông là: 'Một con chim trong tay đáng giá hơn hai con chim trong bụi cây'", Buffett viết.

Những gì chắc chắn có được ở hiện tại sẽ mang giá trị hơn những thứ chỉ là hứa hẹn, kỳ vọng trong tương lai.

1- Định giá công ty BĐS phải định giá theo RNAV? Đúng! Phải định giá được từng khu đất doanh nghiệp đang sở hữu theo giá thị trường, theo giá sau khi đầu tư... tính lợi nhuận tương lai.

2- Tìm được công ty có vốn hóa thấp hơn nhiều RNAV là an toàn? Không hẳn.

- Công ty không có vốn để triển khai dự án, thời gian triển khai chậm có bị thu hồi dự án không? Cần nghiên cứu kỹ.

- Sau khi các dự án triển khai xong, lợi nhuận doanh nghiệp thu được có chia về cho cổ đông không? Hay chỉ bằng các thao tác kế toán, lợi nhuận doanh nghiệp có thể được rút ra để lãnh đạo chia nhau, nhà đầu tư thiểu số không được hưởng quyền lợi hay cổ tức (bằng tiền mặt). Tôi nhắc lại là tiền mặt, chứ không phải bằng cổ phiếu. Nếu trả cổ phiếu rồi đem bán ra sàn thì chỉ là cổ đông cũ chén thịt cổ đông mới thôi.

Nói vậy bởi lẽ, để xin được dự án lãnh đạo họ cũng phải làm 4 phương 8 hướng, nhiều chi phí không thể hạch toán hết. Rồi đến khi dự án xong rồi, họ cũng muốn họ phần hơn, hoặc ăn hết. Coi cổ đông như những con tốt thí, để họ lợi dụng huy động vốn lúc cần (đánh giá cổ phiếu lên, phát hành - tức in giấy bán cho cổ đông, cổ đông không mua hết thì bằng thao tác abc nào đó họ xử lý như là phát hành thành công và bán ra sàn để thu vốn), sau đó thì họ cho ra rìa.

Nhiều công ty BĐS trên sàn có lịch sử chia cổ tức tiền mặt khá hạn hữu hoặc bèo bọt so với thị giá (như DIG, L14, HQC, IDJ, PVL, SCR...).

3- Quá khứ cổ phiếu BĐS từng có giai đoạn tăng trần liên tục (như SJS 2007-2008)? Liệu có thể xảy ra với hiện tại hay tương lai hay không? Với quan điểm của nhà đầu tư từng trải hàng chục năm trên thị trường chứng khoán Hoa Kỳ Warren Buffett, trong ngắn hạn thị trường là máy bỏ phiếu, nhưng dài hạn, sẽ là những bàn cân. Dài hạn doanh nghiệp nếu thật sự giá trị nó sẽ trở về đúng giá trị của nó. Chứ như 2007-2008 là thời kỳ hô hào, cổ phiếu được bơm thổi giá do cung (cổ phiếu, doanh nghiệp) lúc đó quá ít. Đến nay nếu những cổ đông nào mua cổ phiếu SJS ở vùng đỉnh 2007-2008 thì đến giờ này chưa về bờ.

4- Những doanh nghiệp mà có một số tập hợp, đối tượng đã mua cổ phiếu vùng giá thấp, xong lập các nhóm hô hào, kêu gọi, hò nhau mua để đẩy giá doanh nghiệp, như theo họ nói là thiên thời lãi suất, hay "lùa gà có đức", "nuôi gà béo ú"... Quan điểm của tôi, với những rủi ro phân tích ở trên, thì không phải là đầu tư, mà không khác gì trò chơi đầu cơ đa cấp. Người chịu nhiều rủi ro nhất là những người vào sau, còn những người hưởng lợi nhiều nhất là những thủ lĩnh đa cấp. Nhiều khi những nhân vật chính như Thiên Tân cổ đông DIG bằng mối quan hệ nào đó được phát hành riêng lẻ 20 xong mang cổ phiếu có sẵn bán ra sàn giá 40 không có lãi bằng những thủ lĩnh này...

Bài viết thể hiện quan điểm cá nhân của người viết. Các F0 đến Fn tự chọn hướng đi của mình.