Đề xuất xây dựng cầu Rạch Miễu 2 trị giá 4.662 tỷ đồng bằng vốn đầu tư công

Dự án xây dựng cầu Rạch Miễu 2 nối hai tỉnh Tiền Giang và Bến Tre có chiều dài khoảng 17,59km, trong đó cầu chính khoảng 1,91km với nhịp chính cầu dây văng dự kiến được khởi công vào năm 2021.

Bộ GTVT vừa công văn đề nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép đầu tư Dự án xây dựng cầu Rạch Miễu 2 nối hai tỉnh Tiền Giang và Bến Tre trên QL60 bằng nguồn vốn đầu tư công trong nước với tổng mức đầu tư khoảng 4.662 tỷ đồng. Với phương án này, Bộ GTVT cho biết là có thể rút ngắn được thời gian chuẩn bị đầu tư, chủ động trong việc bố trí vốn nên có thể hoàn thành công trình vào năm 2024.

Trong giai đoạn trước mắt, Bộ GTVT kiến nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép bố trí khoảng 20 tỷ đồng cho dự án từ nguồn dự phòng kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016 - 2020 để Bộ GTVT triển khai ngay công tác chuẩn bị đầu tư. Sau khi hoàn thành công tác chuẩn bị đầu tư, kiến nghị Chính phủ báo cáo Quốc hội bố trí vốn cho Dự án từ kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 để khởi công ngay trong năm 2021 và hoàn thành trong năm 2024.

Trước đó, thực hiện Thông báo kết luận số 389/TB-VPCP ngày 22/8/2017 của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc tại buổi làm việc với lãnh đạo tỉnh Bến Tre, chỉ đạo nghiên cứu đầu tư dự án theo hình thức xã hội hóa, Bộ GTVT đã dừng triển khai kêu gọi đầu tư ODA, đã tiến hành nghiên cứu, phân tích, đánh giá các phương án đầu tư dự án theo hình thức PPP.

Kết quả nghiên cứu cho thấy, việc đầu tư dự án theo hình thức PPP tại thời điểm hiện nay là khó khả thi, nguyên nhân trong phạm vi tổng chiều dài tuyến 115km của tuyến QL60 đang được nghiên cứu Dự án, có các Dự án BOT đã và đang triển khai thực hiện như: Dự án đầu tư xây dựng cầu Rạch Miễu nối tỉnh Tiền Giang và Bến Tre (hoàn thành năm 2009) có trạm thu phí tại Km4+617 và đang triển khai giai đoạn 2 của Dự án này để mở rộng 4 đoạn tuyến QL60 nối từ cầu Rạch Miễu đến cầu Cổ Chiên, dự kiến hoàn thành đưa vào khai thác năm 2019 và kết thúc thời gian thu phí vào năm 2034; Dự án đầu tư xây dựng cầu Cổ Chiên nối hai tỉnh Bến Tre và Trà Vinh (hoàn thành năm 2015) có trạm thu phí đặt tại Km44+267, kết thúc thời gian thu phí năm 2027. Hiện nay, hai trạm thu phí nêu trên cách nhau khoảng 40km.

Do Dự án có kinh phí đầu tư lớn, nên mặc dù Bộ GTVT và UBND tỉnh Bến Tre đã phối hợp kêu gọi Nhà đầu tư nhưng các Nhà đầu tư bao gồm cả Nhà đầu tư đang triển khai Dự án xây dựng cầu Rạch Miễu đều từ chối thực hiện do mức độ rủi ro cao, phương án tài chính không khả thi; có Nhà đầu tư quan tâm nhưng phương án đề xuất không phù hợp quy định pháp luật.

Bên cạnh đó, trường hợp có Nhà đầu tư khác đầu tư cầu Rạch Miễu 2 sẽ phát sinh xung đột lợi ích với Nhà đầu tư BOT cầu Rạch Miễu đang thực hiện dự án giai đoạn 2, dẫn đến mất tính khả thi tài chính, Nhà nước khó có thể cân đối vốn bố trí mua lại trạm BOT cầu Rạch Miễu.

Từ những nghiên cứu nêu trên, Bộ GTVT đánh giá việc đầu tư Dự án xây dựng cầu Rạch Miễu 2 theo hình thức xã hội hoá là không khả thi nên vào tháng 1/2019, Bộ GTVT đã có văn bản báo cáo Thủ tướng Chính phủ xin chủ trương chuyển đổi hình thức đầu tư Dự án đầu tư xây dựng cầu Rạch Miễu 2 nối hai tỉnh Tiền Giang và Bến Tre từ xã hội hóa đầu tư sang kêu gọi vốn vay ODA của Hàn Quốc.

Tuy nhiên, nếu triển khai đầu tư theo hình thức vay ODA nói chung và vay vốn ODA của Hàn Quốc nói riêng sẽ kéo dài hơn so với phương án đầu tư bằng vốn ngân sách Nhà nước khoảng 2-3 năm, do vậy sẽ không đáp ứng được mục tiêu cấp thiết giải quyết ngay tình trạng giao thông hiện nay. Ngoài ra, việc triển khai theo hình thức vay ODA của Hàn Quốc cho một số dự án của Bộ GTVT hiện đang còn gặp khó khăn trong việc đàm phán, ký kết hiệp định, chưa được tháo gỡ. Sau khi làm việc với các bộ, ngành và địa phương (ngày 5/6/2019) đều thống nhất về chủ trương phương án đầu tư cầu Rạch Miễu 2 bằng nguồn vốn trong nước để đảm bảo tính chủ động trong việc bố trí vốn, triển khai dự án, sớm hoàn thành và đưa vào sử dụng công trình đáp ứng nhu cầu cấp bách hiện nay.

Được biết, QL60 là tuyến trục dọc ven biển kết nối thành phố Hồ Chí Minh với các tỉnh duyên hải Đồng bằng sông Cửu Long, kết nối các cảng biển, khu kinh tế ven biển trong Vùng. Tuyến đường có ý nghĩa quan trọng không chỉ phục vụ việc phát triển kinh tế mà còn có ý nghĩa rất quan trọng trong việc thực hiện chiến lược biển, đảm bảo an ninh quốc phòng cho khu vực ven biển phía Nam. Trong giai đoạn vừa qua, Bộ GTVT đã từng bước đầu tư xây dựng và hoàn thành một số dự án cầu trên tuyến QL 60 nên lưu lượng xe trên tuyến tăng cao do điều kiện giao thông ngày càng thuận lợi.

Từ năm 2009 đến nay, QL60 vượt sông Tiền nối hai tỉnh Tiền Giang và Bến Tre bằng cầu Rạch Miễu, với bề rộng chỉ có 2 làn xe nên thường xuyên quá tải, ùn tắc giao thông nghiêm trọng, đặc biệt vào các dịp cuối tuần và ngày Lễ, Tết.