Đề xuất thu thuế VAT tất cả hàng nhập khẩu qua sàn Shopee, Lazada, Tiki, TikTok...

Theo Ủy ban Tài chính - Ngân sách, hiện nhiều nước đã bỏ quy định miễn thuế giá trị gia tăng đối với hàng hóa nhập khẩu có giá trị nhỏ để bảo vệ nguồn thu, tạo môi trường kinh doanh bình đẳng giữa hàng sản xuất trong nước và nhập khẩu.

Chiều 17-6, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc thừa ủy quyền của Thủ tướng đã trình bày trước Quốc hội về dự án Luật Thuế giá trị gia tăng sửa đổi. Trong đó, nêu rõ các lý do và định hướng sửa đổi Luật Thuế giá trị gia tăng.

Nhiều mặt hàng không còn hưởng thuế 0%

Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho hay có năm lý do dẫn đến sự cần thiết phải ban hành Luật thuế giá trị gia tăng (sửa đổi). Trong đó đáng chú ý là thuế giá trị gia tăng hiện đang được áp dụng chưa đúng, chưa đủ các nhóm hàng hóa.

Doanh thu bán hàng hóa, dịch vụ không chịu thuế giá trị gia tăng có mức từ 100 triệu đồng trở xuống/năm cần phải nghiên cứu điều chỉnh cho phù hợp mức biến động của giá và một số yếu tố khác cho phù hợp bối cảnh kinh tế - xã hội.

“Quy định về giá tính thuế giá trị gia tăng đối với hoạt động kinh doanh bất động sản còn có cách hiểu khác nhau giữa người nộp thuế và cơ quan thuế. Đồng thời, quy định về khấu trừ thuế giá trị gia tăng đầu vào cần phải chặt chẽ hơn nữa để góp phần ngăn chặn gian lận trong khấu trừ, hoàn thuế GTGT, chống thất thu ngân sách” - Bộ trưởng Hồ Đức Phớc trình bày.

Đặc biệt, theo tờ trình của Chính phủ, cần phải nghiên cứu bổ sung quy định hoàn thuế GTGT đối với doanh nghiệp sản xuất cung ứng hàng hóa, dịch vụ chịu thuế GTGT 5% mà đầu vào chủ yếu áp dụng thuế suất 10%; nghiên cứu sửa đổi quy định về hoàn thuế đối với dự án đầu tư để xử lý bất cập phát sinh trong thực tế và tạo điều kiện cho doanh nghiệp đầu tư, đổi mới công nghệ thông qua đó tăng năng suất lao động, tăng khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp.

Trong các nội dung sửa đổi, đáng chú ý là đối tượng không chịu thuế GTGT được thu gọn lại ở nhiều lĩnh vực, ngành hàng.

Chẳng hạn với lĩnh vực nông nghiệp, thì ngoài chuyện sửa đổi thuật ngữ cho phù hợp với pháp luật chuyên ngành, thì các mặt hàng phải chịu thuế GTGT cũng được tính đến.

Cụ thể, Chính phủ trình sửa đổi quy định mặt hàng phân bón, tàu khai thác thủy sản tại vùng khơi, vùng biển và một số loại máy móc, thiết bị chuyên dùng phục vụ cho sản xuất nông nghiệp... từ không chịu thuế GTGT thành đối tượng chịu thuế GTGT với thuế suất 5%.

Lý giải của Chính phủ là việc sửa đổi này nhằm khắc phục vướng mắc trong việc xác định mục đích sử dụng của các máy móc thiết bị chuyên dùng sử dụng cho đa mục đích, trong đó có cả mục đích phục vụ sản xuất nông nghiệp.

Nhập khẩu vàng thỏi, miếng chưa chế tác sẽ không chịu thuế

Ở chiều ngược lại, kinh doanh chứng khoán được Chính phủ dự kiến mở rộng diện không phải nộp thuế VAT, gồm các hoạt động như môi giới chứng khoán; tự doanh chứng khoán; bảo lãnh phát hành chứng khoán; tư vấn đầu tư chứng khoán; quản lý quỹ đầu tư chứng khoán; quản lý danh mục đầu tư chứng khoán theo quy định của pháp luật về chứng khoán”.

Tuy vậy, những hoạt động cung cấp dịch vụ về chứng khoán thì sẽ thuộc đối tượng chịu thuế. Lý giải của Chính phủ là vì các dịch vụ này có phạm vi rất rộng và không có tiêu chí rõ ràng làm cơ sở xác định có đúng là dịch vụ kinh doanh chứng khoán theo pháp luật về chứng khoán hay không để áp dụng đúng quy định của Luật thuế GTGT.

Đặc biệt, với lĩnh vực báo chí, Chính phủ trình Quốc hội sửa cụm từ “bản tin chuyên ngành” thành “bản tin, đặc san” thuộc đối tượng không chịu thuế GTGT để đồng bộ với quy định của Luật Báo chí.

Các đại biểu tại phiên họp. Ảnh: PHẠM THẮNG

Cùng với đó, nhiều nhóm hàng cũng được xếp vào diện không chịu thuế GTGT cho đúng tình hình thực tiễn cũng như các luật chuyên ngành khác.

Chính phủ cũng trình Quốc hội sửa đổi “vàng nhập khẩu dạng thỏi, miếng chưa được chế tác thành sản phẩm mỹ nghệ, đồ trang sức hay sản phẩm khác” thành “vàng dạng thỏi, miếng chưa được chế tác thành sản phẩm mỹ nghệ, đồ trang sức hay sản phẩm khác ở khâu nhập khẩu” thuộc đối tượng không chịu thuế GTGT.

Theo tờ trình, việc sửa đổi này nhằm tránh cách hiểu khác là vàng nhập khẩu trong nước bán ra cũng thuộc đối tượng không chịu thuế GTGT.

Chính phủ đề nghị bổ sung quy định cụ thể ba nhóm hàng hóa không được áp dụng thuế suất 0% để luật hóa các quy định đang thực hiện ổn định tại các văn bản dưới Luật. Cụ thể, thuốc lá, rượu, bia nhập khẩu sau đó xuất khẩu; xăng, dầu mua tại nội địa bán cho cơ sở kinh doanh trong khu phi thuế quan; xe ô tô bán cho tổ chức, cá nhân trong khu phi thuế quan; hàng hóa cung cấp cho cá nhân không đăng ký kinh doanh trong khu phi thuế quan.

Báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Lê Quang Mạnh cho biết dự thảo Luật bổ sung quy định quà biếu, quà tặng, tài sản di chuyển, hàng biên mậu trong định mức miễn thuế nhập khẩu theo pháp luật về thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu thuộc đối tượng không chịu thuế GTGT.

Theo Chính phủ, mặc dù không được quy định trong Luật song trên thực tế, việc miễn thuế GTGT gắn với miễn thuế nhập khẩu hiện cũng được thực hiện đối với hàng hoá nhập khẩu có giá trị nhỏ dưới 1 triệu đồng gửi qua chuyển phát nhanh (Quyết định 78/2010).

Với sự bùng nổ của thương mại điện tử xuyên biên giới, lượng giao dịch hàng hóa có giá trị nhỏ xuyên biên giới đã tăng gấp nhiều lần trong thời gian qua. Tại Việt Nam, hàng ngày có trung bình 4-5 triệu đơn hàng giá trị nhỏ được vận chuyển từ Trung Quốc về Việt Nam qua các sàn Shopee, Lazada, Tiki, TikTok…

Báo cáo của Ủy ban Tài chính - Ngân sách dẫn số liệu của Tổng Công ty cổ phần bưu chính viễn thông, tại thời điểm tháng 3-2023, với giá trị mỗi đơn hàng nói trên được chia nhỏ từ 100-300 ngàn đồng; hàng ngày trung bình có khoảng 45-63 triệu USD, một tháng khoảng 1,3 -1,9 tỉ USD giá trị hàng hoá được luân chuyển qua các sàn Shopee, Lazada, Tiki, TikTok…

Theo ông Mạnh, nhiều nước đã bỏ quy định miễn thuế GTGT đối với hàng hóa nhập khẩu có giá trị nhỏ để bảo vệ nguồn thu, tạo môi trường kinh doanh bình đẳng giữa hàng sản xuất trong nước và nhập khẩu.

Cơ quan thẩm tra dự án Luật đề nghị Chính phủ có chính sách phù hợp để mở rộng và bao quát các nguồn thu trong bối cảnh hạn chế về ngân sách hiện nay. Đồng thời giải trình cơ sở pháp lý của Quyết định 78/2010 đối với nội dung nêu trên.