Đề xuất lập thanh tra cấp tổng cục, cục

Chính phủ đề xuất lập thanh tra ở một số tổng cục, cục và khẳng định không phát sinh biên chế, chi phí, nguồn lực, không chồng chéo.

Sáng 26/5, trình bày tờ trình của Chính phủ về dự án Luật Thanh tra (sửa đổi), Tổng thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong cho biết sẽ quy định gồm: Thanh tra bộ; thanh tra Tổng cục, cục thuộc Bộ; thanh tra cơ sở. Trong đó, thanh tra tổng cục, cục chỉ được lập ở lĩnh vực mà pháp luật chuyên ngành có quy định hoặc theo Điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.

Luật hiện hành quy định mỗi bộ chỉ có một tổ chức thanh tra. Các tổng cục, cục chỉ được giao chức năng thanh tra chuyên ngành mà không có tổ chức độc lập. Nhiều bộ quản lý đa ngành, đa lĩnh vực có những tổng cục, cục có chức năng quản lý nhà nước, nhu cầu thanh tra lớn nên đã tổ chức thành các đơn vị tham mưu về công tác thanh tra.

"Do không có đầy đủ nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan thanh tra nên hoạt động của các đơn vị tham mưu gặp nhiều khó khăn", ông Phong lý giải đề xuất lập Thanh tra tổng cục, cục thuộc bộ.

Theo Tổng Thanh tra Chính phủ, việc lập cơ quan thanh tra ở một số tổng cục, cục thuộc bộ về cơ bản không làm phát sinh tổ chức, biên chế, chi phí, nguồn lực. Thực tế, một số tổng cục, cục vẫn có đội ngũ công chức làm thanh tra chuyên trách, dưới hình thức các vụ, cục, phòng thanh tra kiêm thêm một số nhiệm vụ khác.

Việc lập thanh tra tổng cục, cục cũng không gây nguy cơ chồng chéo với các đơn vị khác vì dự thảo luật quy định mỗi bộ chỉ có một kế hoạch thanh tra chung, được tổng hợp từ đề nghị của các tổ chức thanh trong bộ, trình bộ trưởng phê duyệt và có nguyên tắc xử lý khi xảy ra chồng chéo.

Đại diện cơ quan thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng tán thành với đề xuất lập thanh tra tổng cục, cục tại một số đơn vị vì "phù hợp thực tiễn, tạo cơ sở pháp lý rõ ràng, minh bạch cho tổ chức và hoạt động thanh tra chuyên ngành". Tuy nhiên, cơ quan này đề nghị quy định rõ trong luật các tiêu chí, điều kiện thành lập.

Dự thảo luật Thanh tra sửa đổi cũng kế thừa các quy định hiện hành khi quy định các cơ quan thanh tra theo cấp hành chính gồm: Thanh tra Chính phủ, Thanh tra tỉnh, Thanh tra huyện. Trước đó, khi đề xuất chính sách xây dựng luật, cơ quan chủ trì soạn thảo đề xuất không tổ chức Thanh tra huyện. Hoạt động thanh tra trên địa bàn huyện sẽ do Thanh tra tỉnh thực hiện nhằm giảm đầu mối và các chức danh lãnh đạo.

Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng, huyện là cấp chính quyền quan trọng, cơ quan thanh tra hiện nay không chỉ thực hiện chức năng thanh tra mà còn có trách nhiệm giúp UBND huyện thực hiện quản lý nhà nước về công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và triển khai thực hiện các biện pháp phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Nếu không tổ chức Thanh tra huyện thì Thanh tra tỉnh cũng phải tăng thêm biên chế và tổ chức thêm các phòng chuyên môn phụ trách thanh tra địa bàn các huyện khi có yêu cầu, nên thực tế việc tinh giản bộ máy cũng không đáng kể. Vì vậy, tiếp thu các ý kiến, trong dự thảo luật giữ nguyên quy định về Thanh tra huyện.

Luật Thanh tra được Quốc hội thông qua năm 2010. Sau hơn 10 năm triển khai, luật đã tạo hành lang pháp lý trong hoàn thiện tổ chức và nâng cao chất lượng hoạt động thanh tra. Tuy nhiên, Luật hiện hành chưa cụ thể hóa quan điểm đổi mới của Đảng và Hiến pháp năm 2013.