“Đề xuất áp giá tối thiểu vé máy bay là phi thị trường”

Vẫn còn nhiều ý kiến trái chiếu xung quanh đề xuất áp dụng chính sách mức giá tối thiểu trên các đường bay nội địa vừa được Cục Hàng không Việt Nam gửi Bộ Giao thông Vận tải.

Theo đề xuất của Cục Hàng không Việt Nam, khung giá vé máy bay nội địa sẽ có thêm mức giá tối thiểu bằng 20% mức giá tối đa. Chính sách này sẽ bắt đầu từ ngày 1/11/2021 đến hết ngày 31/10/2022.

Hiện khung giá vé máy bay nội địa được quy định tại Thông tư số 17/2019/TT- BGTVT, ngày 3/5/2019 chỉ có trần giá vé theo từng nhóm đường bay, mà không có giá sàn, hoặc có thể hiểu giá sàn bằng 0 đồng.

Nếu đề xuất của Cục Hàng không Việt Nam được thông qua, thì mức giá tối thiểu tại nhóm đường bay ngắn nhất (dưới 500 km) là 340.000 đồng và tăng lên tùy theo chiều dài chặng bay. Mức giá này chưa bao gồm thuế giá trị gia tăng; các khoản thu hộ doanh nghiệp cung ứng dịch vụ nhà ga hành khách và dịch vụ đảm bảo an ninh, bao gồm: giá phục vụ hành khách, giá đảm bảo an ninh hành khách, hành lý (khoảng 560.000 đồng/lượt).

Không đồng tình với đề xuất áp sàn giá vé, TS Bùi Doãn Nề, Tổng Thư ký Hiệp hội doanh nghiệp hàng không Việt Nam chia sẻ với báo chí, giá cả phải do quan hệ cung cầu và do thị trường quyết định. Đó là một công cụ cạnh tranh của doanh nghiệp khi có nhiều nhà cung ứng, người hưởng lợi là khách hàng. Do đại dịch COVID-19, ngành hàng không chịu tổn thất nặng, nhưng với những giải pháp hỗ trợ của nhà nước đang từng bước khắc phục khó khăn, vượt qua khủng hoảng dịch bệnh, ổn định và trụ vững trước cạnh tranh trong nước và quốc tế.

Trong khi đó, TS Cấn Văn Lực cũng cho rằng không nên áp giá trần hoặc giá sàn đối với dịch vụ hàng không, bao gồm cả vé máy bay. Bởi làm như vậy sẽ có 3 hệ lụy là gây nên tình trạng bất bình đẳng giữa các hãng hàng không, hạn chế tính cạnh tranh nội địa do với cùng một mức giá tối thiểu, người tiêu dùng sẽ có xu hướng lựa chọn hãng có điều kiện dịch vụ tối ưu hơn. Việt Nam đang hoạt động theo cơ chế thị trường, phấn đấu được quốc tế công nhận là quốc gia theo cơ chế thị trường, nếu mỗi ngành lại dùng biện pháp hành chính (áp giá trần hoặc giá sàn) thì bao giờ mới đạt được tiêu chuẩn này?

"Việc áp giá trần hoặc giá sàn còn có thể làm hạn chế khả năng tiếp cận của một bộ phận người tiêu dùng khi tham gia vận chuyển bằng đường hàng không với những mức giá ưu đãi. Chưa kể, nếu cơ quan chức năng chưa đánh giá tác động của chính sách, lại càng chưa nên hay không nên ban hành”, TS Cấn Văn Lực nói.

Bộ GTVT cho rằng, phải hết sức cẩn trọng, đánh gía kỹ lưỡng, khách, quan khoa học liên quan tới tác động đề xuất áp giá sàn vé máy bay.

Cũng theo quan điểm của một số chuyên gia, ở góc độ quản lý, vai trò chính yếu của nhà nước trong thúc đẩy sự cạnh tranh trên thị trường là tạo một hành lang pháp lý, tiêu chuẩn dịch vụ tối thiểu, còn doanh nghiệp hoạt động với mức giá bao nhiêu, hướng đến tầng lớp nào… thì đó là việc của doanh nghiệp.

Đây chính là tư duy thị trường cần thiết không chỉ với thị trường hàng không, mà với các lĩnh vực kinh doanh khác, nhằm cụ thể hóa quan điểm “kiến tạo, hành động, phục vụ người dân, doanh nghiệp” của Chính phủ.