Đề án một triệu căn nhà ở xã hội: Tiếp tục tháo gỡ vướng mắc

Đề án 1 triệu nhà ở xã hội (NƠXH) cho người thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp được thực hiện từ nay đến năm 2030. Bộ Xây dựng đã đưa ra những giải pháp cụ thể, tuy nhiên vẫn còn vướng mắc khi triển khai tại các địa phương.

Quỹ đất, nguồn vốn... được tháo gỡ

Tại Hội nghị triển khai Đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ NƠXH cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030”, ngày 19/5, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh cho biết, đề án được Chính phủ giao là nhiệm vụ quan trọng tạo nguồn cung nhà ở cho người lao động thu nhập thấp ở đô thị, đặc biệt là khu công nghiệp.

Theo báo cáo của Bộ Xây dựng, tính đến ngày 18/5, trong giai đoạn 2021-2025, cả nước hoàn thành 41 dự án NƠXH khu vực đô thị, quy mô xây dựng hơn 19.500 căn. 294 dự án đang tiếp tục triển khai, với quy mô xây dựng khoảng 288.500 căn. Trong đó, NƠXH cho công nhân khu công nghiệp đang tiếp tục triển khai 93 dự án; cho người thu nhập thấp tại khu vực đô thị đang tiếp tục triển khai 201 dự án, quy mô xây dựng khoảng 161 nghìn căn hộ.

“Hiện nay đã có những kết quả ban đầu. Chúng tôi xác định để đề án thành công hơn nữa cần tập trung vào các nhóm giải pháp trọng tâm, trong đó có nhóm giải pháp hoàn thiện thể chế, khắc phục bất cập đang tồn tại như vấn đề quỹ đất, ưu đãi chủ đầu tư, thủ tục, vốn vay…”, Thứ trưởng Sinh thông tin

Thứ trưởng Sinh cho biết, chính sách liên quan đến NƠXH sẽ sửa đổi liên quan đến nhóm chính sách đầu tư, đất đai, thuế trong dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi). Dự thảo này đã trình Quốc hội để cho ý kiến vào kỳ họp thứ 5 và thông qua vào kỳ họp thứ 6.

Bên cạnh đó, Nhà nước khuyến khích các thành phần kinh tế phát triển NƠXH cho đối tượng thu nhập thấp khu vực đô thị, công nhân khu công nghiệp theo cơ chế thị trường. Trong đó, Nhà nước chủ trương huy động nguồn lực của xã hội, từ các doanh nghiệp, tập đoàn kinh tế bất động sản lớn, có cơ chế, thu hút nguồn lực của các nhà đầu tư nước ngoài để phát triển NƠXH.

Về nguồn vốn, Thứ trưởng Sinh cho biết, Chính phủ chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước triển khai gói 120.000 tỷ đồng.

Chia sẻ về gói tín dụng trên, ông Nguyễn Xuân Bắc, Phó Vụ trưởng Vụ Tín dụng, Ngân hàng Nhà nước cho biết, sau hơn 1 tháng triển khai (từ 1/4/2023) gói 120.000 tỷ đồng cho NƠXH đến nay chưa phát sinh dư nợ.

Để đẩy nhanh tiến độ giải ngân gói hỗ trợ, Bộ Xây dựng đã có công văn hướng dẫn, ủy quyền cho UBND cấp tỉnh lập danh mục các dự án xây dựng NƠXH, nhà ở cho công nhân thuộc diện vay vốn để công bố công khai trên cổng thông tin điện tử của tỉnh. Theo đó, Ngân hàng căn cứ danh sách dự án để cho vay. Thời hạn giải ngân gói tín dụng 120.000 tỷ đồng đến khi số tiền giải ngân hết, nhưng không quá ngày 31/12/2030. Lãi suất cho vay hỗ trợ thấp hơn từ 1,5% - 2% so với lãi suất cho vay bình quân trung dài hạn của 4 ngân hàng thương mại nhà nước trong từng thời kỳ.

Đến hết 30/6 lãi suất cho vay trong thời gian hỗ trợ đối với chủ đầu tư 8,7%/năm và người mua nhà 8,2%/năm. Kể từ ngày 1/7/2023, định kỳ 6 tháng, Ngân hàng Nhà nước thông báo lãi suất cho vay trong thời gian hỗ trợ theo nguyên tắc trên. Chủ đầu tư được vay ưu đãi trong 3 năm và người mua nhà 5 năm.

Các địa phương kiến nghị

Thứ trưởng Sinh cho rằng, việc triển khai đề án NƠXH cần vào cuộc mạnh mẽ từ các địa phương. Vừa qua, tại Hà Nội đã xuất hiện một dự án nhưng người dân phải xếp hàng từ nửa đêm nộp hồ sơ. Rõ ràng, nhu cầu về NƠXH rất lớn tại những đô thị như Hà Nội.

Tiếp lời Thứ trưởng Sinh, Phó chủ tịch UBND TP. Hà Nội Dương Đức Tuấn cho biết, từ đầu năm 2021 đến hết tháng 4 năm nay, Hà Nội hoàn thành 4.168 căn hộ. Ngoài ra, Hà Nội còn 40 dự án NƠXH đang triển khai. Cụ thể: 18 dự án dự kiến hoàn thành giai đoạn 2021-2025 với hơn 12 nghìn căn hộ; 22 dự án dự kiến hoàn thành giai đoạn sau 2025 với 22.400 căn hộ.

Để đẩy nhanh tiến độ, ông Tuấn cho biết, UBND TP Hà Nội đã giao Sở Xây dựng tổ chức lập hồ sơ đề xuất chủ trương đầu tư đối với 2 dự án đầu tư xây dựng khu NƠXH tại xã Tiên Dương (huyện Đông Anh); xem xét tiếp tục thực hiện đối với 3 dự án còn lại tại xã Cổ Bi (huyện Gia Lâm), ô đất CT1-5 thuộc Quy hoạch phân khu đô thị S5 (thuộc các xã Ngọc Hồi, Đại Áng, Liên Ninh, huyện Thanh Trì và xã Khánh Hà, huyện Thường Tín) và tại xã Đại Mạch (huyện Đông Anh), làm cơ sở để tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư theo quy định.

5 dự án trên hoàn thành sẽ bổ sung khoảng 2,5 triệu m2 sàn vào quỹ NƠXH của Hà Nội, đáp ứng nhu cầu rất lớn của thành phố.

Ông Dương Đức Tuấn kiến nghị Bộ Xây dựng báo cáo Chính phủ ủy quyền cho Hà Nội chủ động thực hiện bố trí thay thế quỹ đất xây dựng NƠXH cho các dự án tại các khu NƠXH độc lập (tập trung) trên địa bàn. Đồng thời, giao quyền cho Hà Nội điều chỉnh quy hoạch các khu công nghiệp, khu chế xuất để bổ sung quỹ đất xây dựng NƠXH cho thuê.

Ông Tuấn cũng kiến nghị các bộ, ngành sớm ban hành hướng dẫn việc quản lý, sử dụng khoản tiền sử dụng đất phải nộp đối với quỹ đất 20% tại dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại, khu đô thị theo quy định.

Ngoài ra, ông Tuấn kiến nghị có quy định rút ngắn thời gian lựa chọn nhà đầu tư. Trường hợp thực hiện lựa chọn nhà đầu tư theo hình thức đấu thầu cần có quy định quy trình đấu thầu riêng (đơn giản hóa, rút ngắn trình tự, thời gian thực hiện) đối với loại hình nhà ở xã hội.

Đại diện UBND TP.Đà Nẵng cho biết, thực tế trong quá trình thực hiện phát sinh một số vấn đề phức tạp liên quan đến thủ tục, thời gian lựa chọn chủ đầu tư, gây ảnh hưởng rất lớn đến tiến độ đầu tư xây dựng các dự án NƠXH. Theo đó, UBND thành phố Đà Nẵng kiến nghị những ưu đãi hỗ trợ chủ đầu tư làm NƠXH; thủ tục lựa chọn nhà đầu tư dự án từ nguồn vốn nước ngoài.