ĐBQH: Tại sao cứ tăng kinh phí, học phí đào tạo?

ĐBQH Đinh Thị Ngọc Dung chỉ ra những bất cập về cải cách, thay đổi chương trình và các mức học phí của các bậc học.

Thu hút đầu vào, siết chặt đầu ra ở bậc Đại học

Thảo luận tại hội trường sáng 1/6 về kinh tế, xã hội, ngân sách và kéo dài Nghị quyết số 42 về thí điểm xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng, đại biểu Đinh Thị Ngọc Dung (đoàn Hải Dương) đánh giá cao với Báo cáo của Chính phủ, Báo cáo của Ủy ban của Quốc hội về đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách Nhà nước năm 2021, tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách Nhà nước những tháng đầu năm 2022.

Góp ý vào lĩnh vực kinh tế, đại biểu Dung cho rằng, Nhà nước cần quan tâm quản lý giá các mặt hàng nhu yếu phẩm để tránh đầu cơ găm hàng đẩy giá lên cao, giảm giá các dịch vụ công như xăng dầu, điện nước. Nếu giá xăng dầu tiếp tục tăng, sẽ tác động không nhỏ đến tình hình lạm phát.

Nữ đại biểu đoàn Hải Dương cho biết thêm, chính sách kiềm chế giá nhiên liệu đầu vào phải tích cực được áp dụng, lâu dài. Cần tính toán giảm thuế, phí trong lĩnh vực xăng dầu, khuyến khích doanh nghiệp giảm nhập khẩu, chủ động hơn trong nguyên liệu đầu vào, giảm nguy cơ lạm phát, hỗ trợ doanh nghiệp giảm thuế…

Thêm một lĩnh vực được đại biểu quan tâm nhắc đến đó là giáo dục, theo đại biểu Dung, giáo dục là vấn đề cốt lõi để phát triển đất nước và ổn định an sinh xã hội.

“Một xã hội sẽ không phát triển nếu thiếu nhận thức và không có nền giáo dục tốt, hay giáo dục mà không có giá trị trung thực, thì có cải cách mấy cũng bằng thừa. Đó là những vấn đề mà người dân quan tâm. Bên cạnh đó là những bất cập về cải cách, thay đổi chương trình và các mức học phí của các bậc học”, bà Dung nhấn mạnh.

Nữ đại biểu đặt câu hỏi: “Về học phí các bậc học đang được nhiều phụ huynh quan tâm, tại sao cứ tăng kinh phí, học phí đào tạo hay các khoản phí khác tùy từng trường từng nơi, ở các cấp học hay siết chặt đầu vào mà đầu ra buông lỏng?. Thiết nghĩ ở bậc tiểu học, THCS hay PTTH phải có cơ chế hạ học phí ở mức thấp nhất, hỗ trợ thấp nhất cho các em vì đó là trẻ em dưới 18 tuổi cần có môi trường nhận thức và học tập phát triển. Có chăng, nên xem xét điều chỉnh học phí ở bậc đại học và sau đại học”.

Cùng với đó, đại biểu Dung cũng nêu thực tế, lâu nay chúng ta thi tuyển khắt khe ở đầu vào, nhưng đầu ra lại buông lỏng dẫn đến chất lượng không đảm bảo và không có chọn lọc, sàng lọc. Đại biểu đề xuất nghiên cứu chính sách theo hướng thu hút đầu vào và siết chặt đầu ra.

Ngoài ra, đại biểu Dung chỉ ra áp lực học tập từ nhà trường, gia đình là nguyên nhân hàng đầu gây nên tự kỷ, trầm cảm với nhiều vấn đề sinh lý khác cho học sinh, sinh viên hiện nay.

“Điều đáng buồn hơn, tỉ lệ học sinh trầm cảm, tự kỷ hay gần đây có nhiều vụ việc tự tử có liên quan đến điểm số và thành tích vẫn không ngừng tăng, dẫn tới những vụ việc xót xa, thương tâm và hệ lụy trong xã hội”, bà Dung nói.

Do vậy, nữ đại biểu này cho rằng việc học tập và vui chơi chung với cộng đồng là rất cần thiết trong việc kích thích tương tác, phát triển khả năng tư duy sáng tạo và giải trí của giới trẻ, từ đó tránh được những áp lực từ nhiều phía cho học sinh, phụ huynh và thầy cô.

Tạo động lực giúp các trường đại học tự chủ thực chất

Phát biểu tại phiên thảo luận, ĐBQH Vương Quốc Thắng (đoàn Quảng Nam) quan tâm đến vai trò của đại học đối với phát triển bền vững, thịnh vượng, nâng cao năng lực cạnh tranh và năng lực đổi mới sáng tạo quốc gia. Trong đó có tự chủ đại học; hợp tác giữa nhà nước, trường đại học và doanh nghiệp; kiểm định chất lượng giáo dục đại học; triển khai sâu rộng quản trị đại học tiên tiến; phát triển sử dụng, đãi ngộ đội ngũ giảng viên, cán bộ quản trị đại học…

Đại biểu Thắng cho rằng, thời gian qua, tự chủ đại học đã thể hiện chủ trương đúng đắn của Đảng và Nhà nước với nhiều kết quả tích cực; làm thay đổi và phát triển nhanh chóng các trường đại học nhưng vẫn còn có những khó khăn, vướng mắc cần được xem xét một cách tổng thể và kịp thời tháo gỡ.

Tuy nhiên, theo đại biểu trong thời gian tới, cần có khung pháp lý rõ ràng về vai trò chỉ đạo, quản trị và điều hành giữa Đảng ủy, Hội đồng trường và Ban giám hiệu nhà trường để tránh sự chồng chéo và tạo ra xung đột không đáng có, đồng thời quy định rõ trách nhiệm giải trình.

Đại biểu đoàn Quảng Nam khẳng định “tự chủ đại học và trách nhiệm giải trình” là hai mặt không thể tách rời, thiếu trách nhiệm giải trình sẽ dễ biến tự chủ thành tự trị.

Đại biểu nêu rõ, có hai công cụ quan trọng để thực hiện trách nhiệm giải trình, đó là kiểm định chất lượng giáo dục và công khai, minh bạch thông tin hoạt động của trường đại học.

Nhấn mạnh tự chủ đại học là một vấn đề liên ngành, liên bộ, đại biểu đề nghị, để tạo ra sự đột phá trong tự chủ đại học, Chính phủ nên cân nhắc lập một Ủy ban hoặc một Hội đồng cấp quốc gia về tự chủ đại học để giải quyết triệt để các vướng mắc và tạo ra động lực giúp các trường đại học tự chủ thực chất.