Đây là lý do Fed sắp tăng lãi suất lên cao nhất 22 năm

Xu hướng không chắc chắn của lạm phát vào cuối mùa hè này đã khiến việc dự đoán những bước đi tiếp theo của Fed trở nên khó khăn hơn. Trong bối cảnh đó, thị trường đang dự đoán NHTW Mỹ sẽ tăng lãi suất thêm 0,25% vào cuộc họp tuần này.

Ngày 27/7, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) sẽ công bố quyết định lãi suất của Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) cho tháng 7. Vào 24/7, Nick Timiraos, một phóng viên của tờ Wall Street Journal - thường được gọi là "dịch vụ điện báo mới của Cục Dự trữ Liên bang" - đã viết một bài báo cho thấy rằng, do xu hướng lạm phát không chắc chắn, rất khó để dự đoán động thái tiếp theo của Fed sau cuộc họp vào thứ Năm.

Dữ liệu lạm phát công bố ngày 10/7 cho thấy Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của Mỹ trong tháng 6 tăng 3% so với cùng kỳ, thấp hơn mức 3,1% dự kiến ​​và là mức thấp nhất kể từ tháng 3/2021. Mức này tăng 4,8% so với cùng kỳ năm ngoái, thấp hơn mức 5% dự kiến ​​và thấp nhất kể từ tháng 10/2021. Tỷ lệ lạm phát thấp hơn dự kiến ​​này khiến nhiều thành phần tham gia thị trường tin rằng chu kỳ tăng lãi suất sắp kết thúc.

Theo Timiraos, Fed dự kiến ​​sẽ tăng lãi suất thêm 25 điểm cơ bản tại cuộc họp này. Tuy nhiên, một số quan chức Fed và các nhà kinh tế lo ngại rằng việc giảm lạm phát hiện tại có thể chỉ là tạm thời và áp lực giá cả tiềm tàng có thể kéo dài, đòi hỏi phải duy trì mức lãi suất cao hơn trong một thời gian dài hơn.

Những nhà quan sát này tin rằng nền kinh tế thiếu sự chậm lại và nhu cầu quá mạnh để tin tưởng một cách hợp lý rằng tỷ lệ lạm phát sẽ quay trở lại mục tiêu 2% của Fed trong vài năm tới. Họ không chia sẻ quan điểm lạc quan gần đây của các nhà đầu tư rằng lạm phát có thể tiếp tục giảm mà nền kinh tế không bước vào suy thoái.

Nhiều nhà kinh tế đặc biệt lo lắng về tăng trưởng tiền lương mạnh mẽ. Họ tin rằng nếu không có suy thoái kinh tế, thị trường lao động thắt chặt sẽ đẩy tỷ lệ lạm phát cơ bản vào năm tới.

Theo Chỉ số Chi phí Việc làm từ Bộ Lao động Mỹ, tiền lương và tiền công đã tăng 5% trong quý 1/2023 so với 1 năm trước đó, theo chỉ số chi phí việc làm của Bộ Lao động Mỹ. Fed theo dõi chặt chẽ chỉ số này vì đây là thước đo toàn diện nhất về tăng trưởng tiền lương.

Các quan chức dự đoán mức tăng trưởng tiền lương hàng năm là 3,5%, phù hợp với lạm phát 2% đến 2,5%, trong trường hợp lãi suất tăng 1% đến 1,5%/năm.

Một câu hỏi lớn là liệu người lao động trong thị trường lao động tăng trưởng nóng như thế này có chấp nhận mức lương tăng tối thiểu được điều chỉnh theo lạm phát hay không. Nhất là khi sau 2 năm mà lương của họ không thể bắt kịp lạm phát.

Ngoài ra, nhà kinh tế học Harvard Karen Dynan nói với Timiraos rằng trong lịch sử, các dự đoán của nhà đầu tư về sự sụt giảm nhanh chóng của lạm phát dựa trên các dấu hiệu cá nhân thường là suy nghĩ viển vông.

Bà giải thích rằng vào năm 2021, khi lạm phát bắt đầu gia tăng, một số nhà kinh tế đã bỏ qua nhu cầu cơ bản mạnh mẽ, cho rằng đây là hiện tượng tạm thời. Thực tế đã chứng minh áp lực lạm phát chưa bao giờ giảm bớt.

Seth Carpenter, nhà kinh tế trưởng toàn cầu tại Morgan Stanley, cho biết, phân tích “từ trên xuống” lập luận rằng việc lạm phát giảm ở một số hạng mục sẽ làm giảm áp lực lên thu nhập khả dụng, từ đó thúc đẩy nhu cầu và càng tạo ra nhiều áp lực lạm phát hơn.

Một số nhà kinh tế tin rằng nhiều dấu hiệu cho thấy thị trường lao động đang “bớt nóng” và áp lực lạm phát cũng đi xuống.

Khoảng thời gian mà người lao động thất nghiệp đi tìm việc mỗi ngày đang tăng lên. Ngoài ra, xu hướng tăng số giờ làm việc của lao động khu vực tư nhân đã chậm lại và nhiều vị trí vẫn còn trống. Jonathan Pingle, nhà kinh tế trưởng về Mỹ tại UBS, nhận định điều này cho thấy thị trường lao động đang thực sự chậm lại.

Tuyển dụng ở khu vực tư nhân hàng tháng đã giảm xuống còn trung bình 215.000 việc làm trong nửa đầu năm nay, giảm tức 317.000 trong nửa cuối năm ngoái và 436.000 vào nửa đầu năm 2022.

Pingle cho biết, nếu thị trường lao động vẫn tạo ra hơn 200.000 việc làm mỗi tháng, thì Fed có thể duy trì lãi suất ở mức cao hơn trong thời gian tới. Tuy nhiên, nếu tốc độ tiếp tục chậm lại và lạm phát thấp hơn đẩy lãi suất thực lên cao, thì NHTW sẽ phải đối mặt với “sự đánh đổi lớn về mức độ thắt chặt mà họ muốn".