Đầu tư PPP cho ngành y tế và thách thức từ hành lang pháp lý

Đầu tư PPP trong giai đoạn hiện nay là hướng đi tốt cho tất cả các ngành, đặc biệt với ngành y tế.

Đó là nhận định của nhiều chuyên gia khi đánh giá những nội dung về Đối tác công – tư trong ngành y tế do Ngân hàng Thế giới (World Bank) tổ chức mới đây. Tuy nhiên, lĩnh vực đầu tư này còn khá mới mẻ, hành lang pháp lý còn hạn chế, nên còn gây tâm lý lo sợ cho các nhà lãnh đạo, sợ không điều hành được, bị qua mặt, tiêu cực.

Bác sĩ Dilshaad Ali, cố vấn chuyên môn của Công ty TNHH DG Medical, cho rằng: Việt Nam là một trong những nền kinh tế phát triển nhanh nhất thế giới hiện nay với thu nhập người dân tăng cao, rất nhiều gia đình đã chi nhiều hơn cho tiêu dùng, và đây là cơ hội cho việc đầu tư các dịch vụ y tế cao cấp.

Tuy nhiên, bác sĩ Dilshaad Ali cũng cho rằng Việt Nam cần đơn giản hóa các thủ tục đầu tư, tạo điều kiện thuận tiện cũng như cơ chế cạnh tranh công bằng để các nhà đầu tư đầu tư vào lĩnh vực y tế.

Bàn về vấn đề này, bác sĩ Phạm Xuân Dũng, Giám đốc Bệnh viện Ung bướu TP.HCM đánh giá: chủ trương chính sách khi vào thực tế rất vướng, một bác sĩ vừa làm bệnh viện công, vừa làm bệnh viện tư thì sẽ như thế nào, hiện chưa có quy định rõ ràng. Về bảo hiểm y tế, khi liên doanh với nhà đầu tư thì giá cả được quy định ra sao, bảo hiểm y tế chi trả thế nào?

“Chính sách có rất nhiều nhưng hợp tác PPP cho ngành y tế rất khó khăn do ngành y tế đặc thù, không phải như đầu tư một cây cầu có lợi nhuận là thu, thu tối đa. Còn với ngành y tế thì lợi nhuận phải tính toán hợp lý, vừa đủ, lợi nhuận còn tái đầu tư, nếu không thỏa thuận ngay từ đầu sẽ xảy ra tranh chấp khi nhà đầu tư mong muốn “lợi nhuận tối đa”, bác sĩ Dũng nhấn mạnh.

TS Nguyễn Thanh Nguyên, Giám đốc Tập đoàn TWG cũng chỉ ra trở ngại đầu tư như tại Bệnh viện Đa khoa Quận Tân Phú TP HCM, dự án PPP thực hiện đã hơn 2 năm, đã làm xong đề xuất đầu tư và dự án tiền khả thi (nâng công suất từ 250 giường lên 500 giường) trình UBND TPHCM, gần như phản hồi từ chính quyền quá chậm. Trở ngại lớn ở đây là sự đồng ý của lãnh đạo bệnh viện, sở ngành khi chuyển sang PPP, chọn hình thức đầu tư nào, lãnh đạo chưa dám quyết…

Trong khi đó, để hấp dẫn nhà đầu tư, về phía bệnh viện cần phải có nguồn lực riêng, đặc biệt là nguồn nhân lực được đào tạo tốt nhất, vì nhà đầu tư khi đầu tư thì họ cần… lợi nhuận. PGS-TS Tăng Chí Thượng, Phó giám đốc Sở Y tế TP HCM, cho biết thời gian qua ngành y tế TP đã có nhiều chính sách xã hội hóa, thu hút sự đầu tư của các nguồn lực bên ngoài vào các cơ sở y tế công lập.

Tuy vậy, theocác chuyên gia, việc triển khai các dự án PPP trong y tế Việt Nam hiện nay mang tính chất thăm dò từng dự án một, không có mục tiêu, chiến lược rõ ràng. Mặc dù nhà nước kêu gọi đầu tư, các nhà đầu tư tham gia nhưng mục tiêu tiếp cận công bằng y tế không rõ ràng, trong quá trình hợp tác xuất hiện tài sản công (đất đai, nguồn nhân lực…) cũng là những khó khăn khi xác định phần đóng góp của khối công lập.

Đồng thời, vì là một lĩnh vựccòn khá mới mẻ, pháp luật chưa rõ ràng, quá trình thẩm định PPP kéo dài, nhiều dự án nâng lên, đặt xuống khiến cho việc đầu tư PPP trong giai đoạn hiện nay dù được đánh giá là hướng đi tốt với ngành y tế nhưng thực sự cũng vẫn chưa thấyhiệu quả.