Đầu tư như huyền thoại Warren Buffett (Phần 5)

Trong suốt chiều dài sự nghiệp đầu tư, huyền thoại Buffett gần như không bao giờ mua cổ phiếu ngành chứng khoán, chỉ một trường hợp duy nhất là mua cổ phiếu ưu đãi cổ tức của Salomon Brothers. Điều này lý giải bởi ngành chứng khoán của Mỹ tương đối già cỗi trong khi khách hàng cá nhân rất ít khiến cho lợi nhuận của các công ty chứng khoán mỏng như dao cạo nên không có tiềm năng tăng trưởng dài hạn - không phù hợp tiêu chí đầu tư của huyền thoại Buffett.

Nhưng tại thị trường chứng khoán ao làng Việt Nam thì tương lai rộng mở, nơi nhà đầu tư cá nhân chiếm 80% giao dịch. Máu cờ bạc đã ăn sâu vào tận xương tuỷ của những con người thuộc văn hoá Á Đông, thế nên khái niệm quỹ đầu tư tương hỗ kiểu trời Tây quá ư là xa xôi, không có đất sống tại đây. Đập phát ăn ngay mới phê, một xanh cỏ hai đỏ ngực, không hứng thú với chuyện lãi 10% cao hơn gửi tiết kiệm, không có chuyện đầu tư dài hơi tận 365 ngày…

Một chiếu bạc hình thành, người hưởng lợi nhất chính là chủ sòng, ngồi không rung đùi ăn tiền lai, cắt tiền phế và tiện tay bán tô mì tôm trứng giá cắt cổ 70 ngàn. Thị trường chứng khoán VN về nguyên tắc hoạt động theo quy định pháp luật nhưng mô hình thì rất giống kiểu ở trên. Đối tượng ngon cơm nhất chính là các công ty chứng khoán - thu hút nhà đầu tư đến sau đó lấy phí giao dịch, tiền lãi cho vay margin… và luôn cầm đằng chuôi nên gần như không rủi ro.

Tiêu chí của huyền thoại Buffett là mua cổ phiếu công ty đầu ngành, có vị thế tốt để tận hưởng sự bùng nổ về dài hạn. Với ngành chứng khoán, cái tên sáng giá nhất chính là công ty chứng khoán SSI.

Tiềm năng tăng trưởng dài hạn của SSI là vô tận khi số lượng nhà đầu tư cá nhân mới chỉ chiếm 4% dân số và dự kiến đạt 7%, thậm chí 10%. Đối tượng này chiếm đến 80% giao dịch trên thị trường và nghiện mua mua bán bán nên thanh khoản thị trường chắc chắn tăng rất mạnh trong tương lai. Cùng với đó là nhà đầu tư cá nhân rất máu cờ bạc nên nhu cầu vay margin luôn rất lớn, SSI chỉ việc cung cấp đồ chơi (tiền) và sau đó là thu lãi vay.

Mô hình hoạt động của SSI rất dễ hiểu là thu hút nhà đầu tư mở tài khoản giao dịch sau đó thu phí từ hoạt động mua bán của họ, cùng với đó là kiếm lợi nhuận từ hoạt động cho vay margin. Mặc dù là công ty chứng khoán có nhiều cơ hội kiếm tiền từ đầu tư cổ phiếu nhưng SSI không đặt nặng mảng tự doanh, hoạt động này chỉ đóng góp khoảng 15% lợi nhuận.

Giá cổ phiếu SSI giảm rất mạnh trong vài tháng qua vì nhà đầu tư cho rằng hoạt động kinh doanh sẽ bị ảnh hưởng tiêu cực rất lớn do sự sụt giảm của thị trường chung. Điều này chỉ đúng một phần bởi hoạt động kinh doanh của SSI tương đối bền vững, mảng tự doanh nhiều rủi ro chỉ chiếm phần nhỏ trong bức tranh tổng thể của SSI. Cũng vì thế, lợi nhuận của SSI vẫn sẽ duy trì ở mức cao.

Thanh khoản thị trường và dư nợ margin có thể suy giảm so với mức đỉnh cao năm 2021 nhưng so với năm 2019 thì đó là con số đáng mơ ước và không một ai lạc quan nhất có thể tưởng tượng. Thanh khoản toàn thị trường gần 1 tỉ USD, gấp gần 4 lần so với con số 6 ngàn tỉ của năm 2019. Dư nợ margin của SSI khoảng 15 - 20 ngàn tỉ, gấp gần 4 lần so với dư nợ năm 2019 là 5 ngàn tỉ.

Nói một cách dễ hiểu, thanh khoản và dư nợ hiện nay của SSI gấp gần 4 lần so với năm 2019, đồng nghĩa lợi nhuận cũng sẽ ở mức rất cao so với trước kia. Nếu thời gian tới, mọi thứ tiếp tục xấu hơn nữa thì lợi nhuận của SSI sẽ bị ảnh hưởng nhiều, nhưng cá nhân người viết cho rằng những gì xấu nhất đang dần hiện ra, ít có thể xấu hơn và sẽ có xu hướng tốt hơn trong thời gian tới.

ROE của SSI trong khoảng 10 - 20% tuỳ xu hướng thị trường, ở trạng thái bình thường con số sẽ ở mức 15%. Vốn chủ sở hữu của SSI có thể đạt 25 ngàn tỉ vào cuối năm nay, khi đó lợi nhuận ít nhất cũng 3 ngàn tỉ, tích cực hơn sẽ là 3.5 ngàn tỉ - khả năng này hoàn toàn có thể đạt được trong trạng thái hiện nay.

Tại vùng giá đáy quanh 16, vốn hoá thị trường của SSI là 23 ngàn tỉ, khi đó chỉ số định giá PE 7 lần và PB 0,9 lần. Với vị thế công ty chứng khoán đầu ngành có sức mạnh vượt trội, kinh doanh bền vững ít rủi ro, mức định giá của SSI rất rẻ, rất hấp dẫn và xứng đáng để mua vào đầu tư dài hạn.

Hiện nay giá cổ phiếu SSI có dấu hiệu tạo đáy ngắn hạn, xu thế trung và dài hạn chưa rõ ràng, xác suất giảm về 15 hoặc tiến lên 25 là ngang nhau. Nếu giá giảm về 15 hoặc thấp hơn thì đó là cơ hội không thể tuyệt vời hơn để mua vào SSI.

Kết luận đầu tư: mua cổ phiếu SSI tại vùng giá quanh 15, càng thấp càng tốt và sau đó chờ vài năm để SSI tìm lại ánh hào quang 50 khi xưa.