Đầu tư ngoại hối trên các sàn giao dịch không phép: Đã rủi ro cao, còn vi phạm luật

Hiện tại, pháp luật Việt Nam chưa cho phép cá nhân đầu tư ngoại hối, song thời gian qua, các sàn kinh doanh, đầu tư ngoại hối (Forex), chứng khoán quốc tế, tiền ảo,… vẫn ngang nhiên hoạt động và không ngừng chào mời người dân tham gia.

Tiềm ẩn rất nhiều rủi ro

Chỉ cần tìm kiếm từ khóa “đầu tư Forex” trên Google sẽ có tới hơn 4 triệu kết quả hiển thị. Hàng loạt sàn đầu tư Forex tự quảng cáo là “uy tín nhất hiện nay” với các hướng dẫn chi tiết về cách mở tài khoản, chuyển – rút tiền và giao dịch hiệu quả. Hầu hết, các sàn này đều có nhân viên đi quảng cáo, chào mời nhà đầu tư qua rất nhiều kênh như điện thoại, email, mạng xã hội, tờ rơi, thậm chí đăng bài giới thiệu trên các trang tin điện tử.

Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng (Bộ Công Thương) đã nhiều lần lên tiếng cảnh báo hoạt động của các sàn Forex, chứng khoán quốc tế hay tiền điện tử tiềm ẩn rất nhiều rủi ro cho người tham gia, bao gồm rủi ro cả về mặt tài chính và các vấn đề pháp lý. Bởi mọi giao dịch của người tham gia đều thông qua tài khoản được mở trên hệ thống internet mà không có cơ quan quản lý tại Việt Nam cấp phép. Do đó, nếu có các vấn đề rủi ro liên quan đến hệ thống thì kết quả đầu tư của người tham gia đều không được bảo đảm. Tiền của người tham gia nộp vào hệ thống là tiền thật, trong khi những lợi ích, hoa hồng được ghi nhận trên hệ thống hầu hết là các loại tiền ảo và ví điện tử không được cơ quan quản lý nhà nước thừa nhận.

Thời gian qua, một số sàn Forex bị tố lừa đảo, “ôm” tiền của người tham gia. Điển hình như tại sàn Kawamex, một số nhà đầu tư cho rằng đã có sự can thiệp của các đối tượng lừa đảo để chiếm đoạt tiền nhà đầu tư bằng cách làm sai lệch lệnh giao dịch hoặc cố tình đóng tài khoản để người chơi không thể rút tiền.

Mới đây nhất, Công an thành phố Đà Nẵng đã phát đi cảnh báo về hoạt động đầu tư tài chính bất hợp pháp của tổ chức Lion Group trên địa bàn, có dấu hiệu của hoạt động kinh doanh đa cấp. Cụ thể, tại Đà Nẵng xuất hiện một số cá nhân kêu gọi, lôi kéo người dân tham gia tổ chức Lion Group (có tên gọi khác là Lion Team, Lion Community) để đầu tư tài chính vào lĩnh vực ngoại hối thông qua sàn giao dịch điện tử tên Fx trading markets. Người muốn gia nhập Lion Group phải có thành viên trong tổ chức giới thiệu, hướng dẫn mở tài khoản giao dịch trên sàn giao dịch điện tử Fx trading markets tại địa chỉ “fxtradingmarkets.com”. Sau đó, tạo thêm tài khoản để rút tiền và gửi tiền cho ban chuyên gia với số tiền tối thiểu 1.000 USD. Số tiền đầu tư được ban chuyên gia giao dịch giúp với cam kết lợi nhuận 0,8%-1% mỗi ngày và 20%-24% hàng tháng.

Có dấu hiệu của sự không minh bạch

Nói về hoạt động của các sàn Forex hiện nay, tại cuộc họp báo Chính phủ mới đây, ông Đào Minh Tú – Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước khẳng định, việc cung ứng dịch vụ mua bán ngoại tệ, dịch vụ phái sinh ngoại tệ trong nước và quốc tế đều phải do các tổ chức tín dụng, các ngân hàng thương mại được Ngân hàng Nhà nước cấp phép, đủ các điều kiện mới được phép kinh doanh các loại hình dịch vụ này.

Đến nay, Ngân hàng Nhà nước chưa cấp phép cho bất cứ doanh nghiệp, tổ chức nào ngoài những tổ chức tín dụng mà Ngân hàng Nhà nước đã cấp phép, vậy xin khẳng định rằng những tổ chức hoạt động sàn Forex hiện nay là hoàn toàn không đúng với quy định của pháp luật và tất nhiên những hoạt động này phải được xử lý theo quy định của pháp luật. Đối với người dân, không tuân theo quy định pháp luật mà đưa tiền vào đây đầu tư thì rõ ràng là hết sức rủi ro và chắc chắn pháp luật không bảo vệ cho những rủi ro đó khi đã được cảnh báo vì luật pháp đã quy định rất rõ.

“Chúng tôi cũng đề nghị mỗi người dân hết sức thận trọng, nhất là với dạng kinh doanh mời chào đến mấy trăm phần trăm lãi suất với lợi nhuận khi trong điều kiện hiện nay rất khó khăn để có được lợi nhuận cao như thế. Chính vì thế, ngay từ đầu đã thấy dấu hiệu của sự không minh bạch, không đúng đắn và lừa đảo. Một lần nữa, xin khuyến cáo các nhà đầu tư, người dân có tiền, trước khi đầu tư vào lĩnh vực nào đó, nên tham khảo, tư vấn thêm từ các cơ quan chức năng, ngân hàng thương mại, các tổ chức tín dụng”, ông Tú nhấn mạnh.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải khẳng định hoạt động của các sàn Forex, chứng khoán quốc tế hay tiền ảo là hình thức kinh doanh theo phương thức đa cấp. Về góc độ bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, ông Hải cho biết, Bộ Công thương đã có những khuyến cáo không nên tham gia vào những hình thức kinh doanh này. “Cá nhân, tổ chức đầu tư cũng các sàn giao dịch này là vi phạm pháp luật vì đây là hình thức kinh doanh bị cấm. Hơn nữa, quyền lợi của người tham gia chắc chắn bị ảnh hưởng và không có phương thức nào để có thể đòi lại tiền đã đầu tư vào đó”, ông Hải nhấn mạnh.

Ông Tú cũng lưu ý người dân khi tham gia vào các hệ thống thanh toán điện tử cần bảo vệ thông tin dữ liệu cá nhân của mình, tuân thủ những quy định để đảm bảo quyền lợi của mình khi tham gia. Ngân hàng Nhà nước thường xuyên chỉ đạo các ngân hàng thương mại có trách nhiệm đối với khách hàng là nhắn tin, hướng dẫn những vấn đề kẻ gian có thể lợi dụng để làm cho cơ chế thanh toán không an toàn.

Liên quan đến vấn đề đầu tư vào tiền ảo rộ lên thời gian gần đây, ví dụ như tiền bitcoin, ông Tú khẳng định đó không phải đồng tiền pháp lệnh, nó là loại tài sản ảo, tiền ảo được mã hóa, là sản phẩm hiện đại của sự phát triển công nghiệp. Nó không phải phương tiện thanh toán và pháp luật Việt Nam không cho phép thực hiện chức năng của đồng tiền pháp lệnh tại Việt Nam. Chính vì thế, việc sử dụng đồng tiền ảo này làm phương tiện thanh toán hay làm phương tiện chức năng như đồng tiền của chúng ta hiện nay là vi phạm pháp luật. Cơ quan chức năng như Ngân hàng Nhà nước, Bộ Tư pháp, Bộ Tài chính đang phối hợp triển khai thực hiện quyết định của Thủ tướng để làm rõ vấn đề quản lý, cơ sở pháp lý để quản lý việc kinh doanh tiền ảo, tài sản ảo.

Người dân cần hết sức thận trọng

Đề cập đến vấn đề này, cũng tại buổi họp báo Chính phủ thường kỳ diễn ra cuối tháng 2, Thiếu tướng Tô Ân Xô – Chánh Văn phòng Bộ Công an cho biết, hiện Bộ Công an đang tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền để cảnh báo các nhà đầu tư không bị lừa đảo, lôi kéo vào các hoạt động trá hình như cho vay nặng lãi, kinh doanh đa cấp, nghe tư vấn của người không có trình độ chuyên môn, bằng cấp, chứng chỉ hành nghề. Với các trường hợp cá nhân, tổ chức lợi dụng, sử dụng hình thức đầu tư, kinh doanh, môi giới của những hoạt động lừa đảo, chiếm đoạt tài sản nếu có dấu hiệu vi phạm pháp luật, khi có đầy đủ chứng cứ thì cơ quan công an có thể tiến hành xử lý các cá nhân, tổ chức đó.

Liên quan đến các sàn giao dịch, được biết, hiện nay Bộ Tài chính chỉ giao cho Sở Giao dịch chứng khoán thành phố Hồ Chí Minh và Sở Giao dịch chứng khoán thành phố Hà Nội được phép tổ chức thị trường giao dịch chứng khoán tại Việt Nam. Theo pháp luật chứng khoán, tiền ảo không phải là một loại chứng khoán. Hiện tại, Bộ Tài chính cũng đang triển khai công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân về tài sản ảo, tiền ảo, đồng thời tăng cường cảnh báo về những rủi ro, nguy cơ và hệ lụy của việc tham gia mua bán, giao dịch, đầu tư, kinh doanh tài sản ảo, tiền ảo bất hợp pháp./.