Đầu tư ngành công nghiệp vui chơi giải trí có thưởng: Đòn bẩy cho du lịch

Cùng với quá trình hoàn thiện thể chế, có thể cho làm thí điểm một số mô hình vui chơi có thưởng

Mặc dù đã được phép kinh doanh và có khung pháp lý để điều chỉnh, song 3 loại hình vui chơi có thưởng gồm đặt cược, casino và trò chơi điện tử có thưởng dành cho người nước ngoài tại Việt Nam vẫn chưa mang lại hiệu quả cao.

Chia sẻ tại hội thảo “Phát triển ngành công nghiệp vui chơi giải trí có thưởng: Thực trạng và giải pháp”, do Hiệp hội DN Đầu tư nước ngoài tổ chức ngày 23/6, các cơ quan quản lý, chuyên gia và DN khẳng định, đây là lĩnh vực có dư địa phát triển lớn, nếu được khai thác tốt có thể đóng góp cho Nhà nước vài tỷ USD/năm.

Phát triển dưới tiềm năng

Theo Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), cùng với hệ thống văn bản quy phạm pháp luật điều chỉnh lĩnh vực vui chơi có thưởng được hoàn chỉnh ở cấp Nghị định của Chính phủ vào năm 2017, lĩnh vực vui chơi có thưởng đã góp phần đáp ứng nhu cầu vui chơi, giải trí của người nước ngoài đến làm việc, đầu tư và du lịch tại Việt Nam. Đồng thời hỗ trợ và tạo thêm dịch vụ gia tăng tại các khách sạn, thu hút chi tiêu của khách nước ngoài đến làm việc, đầu tư, du lịch tại Việt Nam, góp phần giải quyết việc làm cho lao động ở các địa phương.

Ông Đỗ Văn Sử - Trưởng Phòng đầu tư nước ngoài, Cục Đầu tư nước ngoài cho biết, đối với trò chơi điện tử có thưởng, doanh thu cả nước trong năm qua đạt 13.248 tỷ đồng, tăng 22,8% so với năm 2017, gấp 2 lần so với năm 2013, thị trường tăng trưởng đều qua các năm. Với lĩnh vực casino, hiện nay có 8 casino đang hoạt động, trong đó có 6 casino quy mô nhỏ ở miền Bắc và miền Trung, doanh thu trong năm 2019 đạt 2.500 tỷ đồng, nộp ngân sách nhà nước đạt 1.340 tỷ đồng. Còn với lĩnh vực đặt cược đua ngựa, đua chó, đến nay mới chỉ có 1 DN thí điểm kinh doanh tại sân vận động Lam Sơn, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. Tính chung cả 3 lĩnh vực này đã đạt tổng doanh thu năm 2019 trên 19.000 tỷ đồng, nộp ngân sách Nhà nước gần 4.900 tỷ đồng.

Đại diện Cục Đầu tư nước ngoài phân tích hiệu quả kinh tế này là chưa cao do 3 nguyên nhân. Thứ nhất, đối tượng đang hướng đến là cho người nước ngoài; thứ hai, chúng ta chưa coi đây là ngành kinh doanh chính; và thứ ba, doanh thu còn phụ thuộc nhiều vào số lượng du khách ưa thích lĩnh vực này. Tuy nhiên, hoạt động đặt cược đua ngựa, đua chó và thí điểm đặt cược bóng đá quốc tế sẽ có tiềm năng phát triển bởi một số dự án đã được phê duyệt chủ trương đầu tư và đang trong quá trình triển khai xây dựng.

Theo các chuyên gia, đây là lĩnh vực có dư địa phát triển lớn, nếu được khai thác tốt có thể đóng góp cho nhà nước vài tỷ USD mỗi năm, đồng thời tránh tình trạng “chảy máu” ngoại tệ do người Việt Nam tham gia các hoạt động này ở nước ngoài. Song nếu còn phát triển chậm như hiện nay, thì dù nhiều DN nước ngoài và trong nước đã được cấp phép đã đi vào hoạt động, kết quả còn quá khiêm tốn, gây lãng phí vốn đầu tư, nguồn nhân lực vì không khai thác có hiệu quả tiềm năng đã có.

Đẩy mạnh đầu tư làm đòn bẩy cho du lịch

Trích dẫn một số quan điểm và mục tiêu quan trọng tại Nghị quyết 08/NQ của Bộ Chính trị về phát triển du lịch thành ngành kinh tế mũi nhọn, GS-TS. Nguyễn Mại - Chủ tịch Hiệp hội DN đầu tư nước ngoài nhấn mạnh thêm Việt Nam được đánh giá là 1 trong 10 quốc gia có mức tăng trưởng du lịch nhanh nhất thế giới. Tuy nhiên, dịch Covid-19 đã gây thiệt hại nghiêm trọng cho nền kinh tế, trong đó du lịch là ngành chịu tác động lớn nhất với kịch bản lạc quan nhất cũng chỉ thu hút được 40% khách quốc tế đến Việt Nam so với năm 2019. Do vậy, để xốc lại và đưa du lịch thành ngành kinh tế mũi nhọn, cần sớm xây dựng ngành công nghiệp giải trí bao gồm các khu vui chơi, mua sắm buổi tối, các trung tâm giải trí chất lượng cao, các trường đua chó, đua ngựa có đặt cược, các hoạt động thể thao có thưởng và casino.

Đồng quan điểm đó, TS. Cấn Văn Lực - chuyên gia kinh tế trưởng của BIDV cũng chỉ ra đóng góp trực tiếp của ngành du lịch vào GDP trong năm 2019 là 9,2%, đóng góp gián tiếp và lan tỏa đạt 14% GDP có nghĩa là sự lan tỏa về du lịch tại Việt Nam chỉ đạt 1,5 lần, tương đối thấp so với quốc tế. Nguyên nhân một phần vì chưa có sản phẩm dịch vụ, vui chơi giải trí đa dạng phong phú.

Vì vậy, ông Lực cho rằng cần đa dạng hoá sản phẩm dịch vụ du lịch thông qua đẩy mạnh đầu tư vào các lĩnh vực vui chơi có thưởng. Hiện nay vướng mắc lớn nhất chính là ở Việt Nam vẫn còn tư duy “cái gì không quản lý được thì cấm”, do đó cần phải thay đổi tư duy này. “Cần làm rõ nội dung, phạm vi của vui chơi giải trí có thưởng, có bao gồm casino hay xổ số hay không? Tôi cho rằng vui chơi giải trí có thưởng tại Việt Nam cũng như quốc tế phải gắn với du lịch”, TS. Lực đề xuất. Từ đó, cần có cơ chế chính sách để phát triển vui chơi giải trí có thưởng gắn với du lịch và kinh tế ban đêm một cách bài bản, chuyên nghiệp gắn với cách thức quản lý chặt chẽ trên cơ sở kinh nghiệm quốc tế như Trung Quốc, Singapore, Malaysia…

Ông Nguyễn Huy Đạt - Trưởng Phòng xổ số và trò chơi có thưởng, Vụ Tài chính các ngân hàng, Bộ Tài chính cho biết, hiện nay lĩnh vực vui chơi có thưởng chỉ được phép phát triển và mở rộng theo đúng định hướng quản lý của Nhà nước, đáp ứng những yêu cầu, điều kiện kinh doanh quy định của pháp luật và phải có cơ chế tuân thủ theo nguyên tắc chơi có trách nhiệm.

Tuy nhiên, Bộ Tài chính cũng nhận thấy thực trạng là nhu cầu tham gia các hoạt động vui chơi có thưởng của một bộ phận người dân đang ngày càng tăng cao. Vì vậy cần tiếp tục hoàn thiện khung khổ pháp lý và cơ chế quản lý, giám sát chặt chẽ hoạt động này. Ông Đạt cho hay, hiện nay Chính phủ đang chỉ đạo hoàn thiện khung khổ pháp lý với các lĩnh vực này, cùng với đó là đánh giá các tác động tiêu cực đối với xã hội để có các biện pháp quản lý giám sát hiệu quả; triển khai thận trọng, từng bước đảm bảo không phát triển nóng và không gây tác động đến trật tự, an toàn xã hội.

Bộ Tài chính đang lấy ý kiến đóng góp vào dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị định 06/2017/NĐ-CP về kinh doanh đặt cược đua ngựa, đua chó và bóng đá quốc tế. Dự thảo Nghị định đã sửa đổi theo hướng: Mở rộng danh mục các trận đấu, giải thi đấu là các trận đấu, giải thi đấu mang tính thường xuyên, có tính công khai, minh bạch cao, được đông đảo người hâm mộ theo dõi và phải là những giải đấu do FIFA hoặc liên đoàn bóng đá thành viên của FIFA tổ chức.

Cụ thể về danh mục trận đấu, giải thi đấu bóng đá quốc tế trong thời gian thí điểm kinh doanh đặt cược bóng đá quốc tế (là 5 năm) gồm: các giải đấu bóng đá được tổ chức thường xuyên, tính công khai, minh bạch cao, được đông đảo người hâm mộ theo dõi là giải vô địch và cúp quốc gia của Anh, Tây Ban Nha, Đức, Italia, Pháp; giải vô địch cấp câu lạc bộ khu vực Châu Âu, Châu Á, Châu Mỹ; giải vô địch cấp đội tuyển quốc gia khu vực Châu Âu, Châu Á, Châu Mỹ, Châu Đại dương, Châu Phi; giải bóng đá vô địch thế giới do FIFA tổ chức đối với bóng đá nam, bóng đá nữ và các giải trẻ; trận đấu được FIFA, Liên đoàn bóng đá khu vực tổ chức, trận đấu giữa hai đội bóng thuộc hai liên đoàn bóng đá khác nhau (ở tất cả các cấp đội tuyển quốc gia, đội tuyển bóng đá trẻ, câu lạc bộ) tổ chức.