Đầu tư công – câu chuyện làm nóng thị trường chứng khoán Việt Nam tháng 5

Quyết định của chính phủ chuyển cả 8 dự án cơ sở hạ tầng trọng điểm từ hình thức hợp tác công tư (PPP) sang đầu tư hoàn toàn bằng vốn nhà nước và sau đó nhượng quyền để thu hồi vốn đã khiến thị trường chứng khoán Việt Nam có thêm thông tin để trở nên lạc quan hơn.

Các nhà đầu tư đang hy vọng rằng sự quyết liệt của chính phủ Việt Nam trong việc thúc đẩy đầu tư công từ năm 2020 sẽ tạo động lực cho nền kinh tế vốn trước giờ phụ thuộc vào vốn đầu tư hơn là tính hiệu quả của những dự án đầu tư công. Cụ thể, chính phủ đã đưa ra lịch trình bắt đầu thực hiện các dự án công dưới đây:

Việc chuyển đổi từ hình thức PPP sang 100% vốn nhà nước đã giải quyết được một số gút mắc trong đó có vấn đề tiếp cận vốn của nhà đầu tư đối với nguồn vốn các ngân hàng. Với nguồn vốn nhà nước, các dự án sẽ được khởi công nhanh hơn. Song song với quyết định chuyển đổi hình thức đầu tư, chính phủ còn đưa ra thời hạn cho các dự án. Nếu đến tháng 9/2020, các cổ chức có tỷ lệ giải ngân dưới 60% kế hoạch 2020 có khả năng sẽ phải chuyển vốn sang cho các dự án khác. Cuối tháng 1/2021, tất cả vốn chưa giải ngân hết theo kế hoạch 2020 sẽ chuyển cho 2 dự án cao tốc Bắc – Nam và cao tốc Mỹ Thuận - Cần Thơ.

Vấn đề đấu thầu hay chỉ định thầu cũng được dư luận rất quan tâm vì sẽ ảnh hưởng đến các công ty trong lĩnh vực xây dựng hạ tầng. Để đẩy nhanh tiến độ, Bộ KH-ĐT và Bộ GTVT đang đề xuất chính phủ thực hiện chỉ định thầu thay vì đấu thầu. Về vấn đề này, nhiều chuyên gia trong đó có PGS-TS Trần Chủng - Chủ tịch Hiệp hội Các nhà đầu tư công trình đường bộ khi trả lời báo Thanh Niên cho rằng các DN xây dựng quốc phòng có thế mạnh làm đường và đã triển khai nhiều dự án giao thông chất lượng, có thể áp dụng chỉ định thầu với các đoạn tuyến quan trọng, có yếu tố an ninh quốc phòng; Còn “các dự án cao tốc Bắc - Nam có rất nhiều gói thầu xây lắp, nên áp dụng đấu thầu rộng rãi để lựa chọn nhà thầu có năng lực, kinh nghiệm chuyên môn, thay vì chỉ định thầu tất cả các dự án”.

Hiện nay, nguồn vốn từ ngân sách nhà nước có sẵn dành cho đầu tư công trong năm 2020 là 700.000 tỷ đồng, tức là gấp 2.2 lần số vốn giải ngân năm 2019 theo số liệu do Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng công bố.

Kể từ khi dịch Covid-19 bùng phát trên toàn cầu, việc đầu tư vào các lĩnh vực kinh tế gặp rất nhiều khó khăn vì vậy đầu tư công được kỳ vọng sẽ là động lực chính cho tăng trưởng của Việt Nam trong năm 2020. Chính phủ Việt Nam cũng thể hiện quyết tâm khá lớn, thậm chí tuyên bố rằng cần phải đặt mục tiêu như thời chiến để các dự án sớm được bắt đầu.

Đây là một tín hiệu rất lạc quan cho kinh tế Việt Nam dù vậy chúng ta cần phải theo dõi tiến độ khởi công có đúng lịch trình công bố hay không và những giải pháp mà chính phủ đưa ra để giải quyết bài toán quản lý vốn đầu tư sao cho hạn chế tham nhũng, thất thoát.

Câu chuyện đầu tư công dù rất tích cực cho thị trường chứng khoán nhưng là một vấn đề dài hơi và còn nhiều ẩn số, nhất là ẩn số dịch bệnh. Chính vì vậy, quan điểm của chúng tôi là nhà đầu tư cá nhân cần thận trọng và cân nhắc nhiều yếu tố cũng như chọn một mức chiết khấu phù hợp để bù đắp được những rủi ro hiện tại của thị trường.