Đầu tư cổ phiếu tỷ suất cổ tức cao (kỳ 1): Hiệu quả ra sao?

Đầu tư cổ phiếu có tỷ suất cổ tức cao là chiến lược được một số nhà đầu tư chứng khoán lựa chọn. Tuy nhiên, chiến lược này hiệu quả ra sao, làm thế nào để hiệu quả cao là điều nhà đầu tư cần biết.

Xem lại thành quả các mã cổ phiếu có tỷ suất cổ tức cao 2019

10 doanh nghiệp chi trả tỷ suất cổ tức cao nhất năm 2019 từ cao xuống thấp lần lượt là Bia Hà Nội - Hải Dương (HNX: HAD), Bia Hà Nội - Thanh Hóa (HNX: THB), Tổng Công ty Việt Thắng - CTCP (HOSE: TVT), Kim khí Thành phố Hồ Chí Minh - Vnsteel (HOSE: HMC), Vimeco (HNX: VMC), Đầu tư và Xây dựng HUD3 (HOSE: HU3), Nhiên liệu Sài Gòn (HOSE: SFC), Bê tông Hòa Cầm - Intimex (HNX: HCC), Bến xe Miền Tây (HNX: WCS) và Sách và Thiết bị Trường học Đà Nẵng (HNX: BED). Mức tỷ suất cổ tức năm 2019 của các cổ phiếu này từ khoảng 24-74%.

Tuy nhiên, nếu xét biến động giá cổ phiếu năm 2020 (đã điều chỉnh sau khi chia cổ tức), chỉ 5 trong số 10 cổ phiếu nói trên có thành tích cao hơn mức tăng của VN-Index năm 2020 (14.87%) là HAD, HMC, HU3, SFC và WCS. Thậm chí, có 3 mã cổ phiếu giảm giá trong một năm mà hầu hết cổ phiếu đều tăng giá. Cụ thể, THB giảm hơn 13%, BED giảm hơn 10% và VMC giảm gần 2% trong năm 2020.

Như vậy, có thể thấy cổ phiếu có tỷ suất cổ tức cao chưa hẳn đã mang lại lợi nhuận cho nhà đầu tư, nhà đầu tư theo đuổi chiến lược đầu tư cổ phiếu tỷ suất cổ tức cao cần xét thêm một số tiêu chí khác.

Hiểu lầm từ nhà đầu tư

Một hiểu lầm từ phía nhà đầu tư là doanh nghiệp trả tỷ suất cổ tức cao thường kinh doanh có lãi, tiền mặt dồi dào, đảm bảo được giá trị khoản đầu tư. Trên thực tế, doanh nghiệp có thể kinh doanh thua lỗ và giá cổ phiếu giảm.

Lũy kế 9 tháng đầu năm 2020, đa số doanh nghiệp nói trên đều giảm doanh thu và lợi nhuận so với cùng kỳ năm trước. Chỉ 3 doanh nghiệp có lợi nhuận sau thuế (LNST) 9 tháng tăng trưởng so cùng kỳ là HAD - tăng gần 40%, HMC - tăng hơn 14% và BED - tăng gần 5%.

LNST 9 tháng đầu năm của THB giảm gần 89%, VMC giảm hơn 73% so cùng kỳ. THB giải trình nguyên nhân LNST 9 tháng giảm so cùng kỳ do ảnh hưởng bởi Nghị định 100/2019/NĐ-CP quy định hành vi uống rượu bia khi lái xe từ ngày 01/01/2020 và dịch bệnh Covid-19. Vì vậy, sản lượng sản xuất và tiêu thụ sụt giảm, dẫn đến kết quả kinh doanh kém hơn.

Đáng chú ý, trong 9 tháng đầu năm, HCC lỗ 279 triệu đồng, trong khi cùng kỳ lãi gần 11 tỷ đồng. HU3 lỗ 68 triệu đồng, cùng kỳ lãi hơn 2.3 tỷ đồng.

Khoản lỗ của HCC chủ yếu đến từ quý 3/2020 (lỗ hơn 1 tỷ đồng), kéo theo kết quả 9 tháng thua lỗ. Trong thông báo giải trình, HCC cho biết hoạt động sản xuất kinh doanh quý 3 bị ảnh hưởng của dịch Covid-19 ngay chính tại địa phương của doanh nghiệp, dẫn đến thành phố yêu cầu ngừng các hoạt động sản xuất kinh doanh một số mặt hàng, trong đó có ngành bê tông. Do đó, việc sản xuất của Công ty bị ngừng hoạt động hơn 1 tháng. Chính vì vậy, sản lượng bê tông giảm, dẫn đến doanh thu bán hàng sụt giảm mạnh, chỉ bằng 47.6% cùng kỳ. Ngoài ra, trong quý 3/2020, Công ty trích lập dự phòng phải thu khó đòi 2.43 tỷ đồng, trong khi quý 2/2020 chỉ 536 triệu đồng. Đây là các nguyên nhân chính dẫn đến biến động lớn kết quả kinh doanh quý 3/2020 so cùng kỳ. Trong năm 2020, HCC trả cổ tức 1,900 đồng/cp nên giá cổ phiếu vẫn tăng hơn 6% qua 1 năm.

Tương tự, HU3 trả cổ tức 900 đồng/cp, tương đương tỷ suất cổ tức 11%, nên giá cổ phiếu vẫn tăng hơn 15% qua 1 năm.

Hiện nay, trên thị trường chứng khoán (TTCK), một số nhà đầu tư canh mua cổ phiếu sắp được trả cổ tức, nghĩ rằng nhận cổ tức xong bán cổ phiếu sẽ lãi khoản cổ tức được chia theo số lượng cổ phiếu nắm giữ. Đây là một trong những hiểu lầm nghiêm trọng của nhà đầu tư bởi cổ tức tiền mặt cũng khiến giá cổ phiếu bị giảm trừ vào ngày chốt danh sách cổ đông nhận cổ tức. Thậm chí, ngay cả những nhà đầu tư dài hạn, tạm thời quên khoản đầu tư để nhận cổ tức cao, cũng có khi mắc sai lầm bởi vài năm sau bỗng nhận thấy phần giảm của thị giá cổ phiếu còn lớn hơn nhiều so với cổ tức đã nhận.