Đất vàng “họ Transerco”: Dự án Mipec Xuân Thủy 2.400 tỷ đồng giao đất không qua đấu giá?

Khu đất vàng số 122-124 Xuân Thủy vốn do một công ty thuộc Transerco quản lý. Nhưng dưới hình thức liên doanh thực hiện dự án bất động sản, khu đất có nguồn gốc nhà nước đã về tay chủ mới mà không cần thông qua đấu giá.

Dấu hỏi về chủ trương xây dựng

Theo tìm hiểu của PV, khu đất 122-124 Xuân Thủy (quận Cầu Giấy) trước đây là trụ sở Xí nghiệp vận tải du lịch Hà Nội – Neway, thuộc Tổng Công ty vận tải Hà Nội – Transerco. Khu đất vốn là bãi đỗ xe buýt, đồng thời là trung tâm điều hành xe Tân Đạt và Xí nghiệp kinh doanh tổng hợp thuộc Transerco.

Tháng 9/2011, UBND TP Hà Nội có công văn số 7909/UBND-KHĐT chấp thuận về nguyên tắc chuyển đổi mục đích sử dụng đất theo quy hoạch tại ô đất 122-124 đường Xuân Thủy (quận Cầu Giấy) với diện tích 39.662m2 để nhóm nhà đầu tư bao gồm: Tổng Công ty Vận tải Hà Nội, Công ty CP Hóa dầu quân đội và Công ty TNHH Hoa Cương lập dự án xây dựng văn phòng giao dịch kết hợp dịch vụ tổng hợp và nhà ở.

Thành phố Hà Nội yêu cầu nhóm nhà đầu tư làm việc với Sở Quy hoạch - Kiến trúc, Viện Quy hoạch xây dựng Hà Nội để xác định cụ thể phạm vi nghiên cứu, chức năng, công năng sử dụng, phương án thiết kế công trình cùng các vấn đề liên quan khác nhằm bảo đảm khớp nối đồng bộ hạ tầng xã hội và hạ tầng kỹ thuật khu vực.

Tháng 8/2018, dự án Khu phức hợp trung tâm thương mại, văn phòng, dịch vụ hội nghị và nhà ở để bán (tên thương mại: Mipec Rubik 360) được UBND Thành phố Hà Nội cấp Giấy chứng nhận đầu tư với kinh phí là 2.466 tỷ đồng. Sau đó, dự án được ngày 29/3/2019, do Công ty Cổ phần Thương mại và Dịch vụ Xuân Thủy làm chủ đầu tư.

Công ty Cổ phần Thương mại và Dịch vụ Xuân Thủy được thành lập ngày 9/6/2016, người đại diện pháp luật là ông Đào Ngọc Thạch. Theo tìm hiểu, Công ty Cổ phần Hóa Dầu Quân đội (Mipec) là cổ đông lớn nhất với 51% cổ phần nắm giữ. Công ty Cổ phần Hoa Cương - doanh nghiệp có liên quan với Mipec nắm 21%. Trong khi chủ sở hữu đất là Transerco chỉ nắm 28%. Với tỷ lệ sở hữu này, Transerco không có “tiếng nói” tại dự án Mipec Rubik 360 dù là chủ sở hữu đất.

Đáng chú ý, tháng 10/2017, Công ty Xuân Thủy bị Thanh tra Sở Kế hoạch và đầu tư Hà Nội phạt 15 triệu đồng vì không đăng ký thay đổi với cơ quan đăng ký kinh doanh khi không góp đủ vốn điều lệ như đã đăng ký.

Việc di dời nhà máy, xí nghiệp sản xuất, trường đại học, bệnh viện từ khu vực nội thành ra ngoài ngoại thành vốn dĩ để khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường, ùn tắc giao thông trong khu vực nội đô. Thế nhưng, dường như đi ngược với chủ trương của Chính phủ, quyết định của UBND thành phố Hà Nội “vô tình” khiến trục đường Xuân Thuỷ vốn đã đông đúc lại càng thêm gánh nặng về giao thông.

Đặc biệt, quyết định số 130/QĐ-TTg ngày 23/1/2015 của Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh việc, sau khi di dời, quỹ đất của các cơ sở ô nhiễm sẽ được ưu tiên để xây dựng, phát triển các công trình công cộng, cây xanh, bãi đỗ xe, công trình hạ tầng xã hội và kỹ thuật đô thị; không được sử dụng để xây dựng chung cư cao tầng sai quy hoạch, ảnh hưởng đến bộ mặt đô thị. Chủ trương là vậy nhưng thực tế, toà nhà Mipec Rupik Xuân Thuỷ với quy mô 2 toà tháp 35 tầng, 9 lô biệt thự liền kề, trung tâm thương mại, trường học và 3 tầng hầm để xe… vẫn được hợp thức hoá và án ngữ tại một trong những trục đường có mật độ giao thông đông đúc nhất Hà Nội.

Bãi đỗ xe buýt thành tổ hợp nhà ở không qua đấu giá?

Cũng theo tìm hiểu của PV, mặc dù chủ cũ của khu đất 122-124 Xuân Thuỷ là Xí nghiệp vận tải du lịch Hà Nội – Neway, thuộc Transerco. Tuy nhiên TP Hà Nội lại chấp thuận về nguyên tắc việc chuyển mục đích sử dụng ô đất 122-124 đường Xuân Thuỷ, giao nhà đầu tư lập dự án xây dựng văn phòng giao dịch kết hợp dịch vụ tổng hợp và nhà ở mà không qua đấu giá.

Cần phải nói thêm, vào tháng 7/2021, Thanh tra Chính phủ đã công bố kết luận thanh tra một số dự án đầu tư xây dựng từ nguồn vốn ngân sách, nguồn vốn vay; việc chuyển đổi, chuyển nhượng nhà đất của cơ quan nhà nước, doanh nghiệp nhà nước, nhà đất có vị trí đắc địa sang mục đích khác tại Hà Nội, giai đoạn 2003-2016.

Trong đó, Thanh tra Chính phủ cho biết Thủ tướng đã có quyết định quy định việc các doanh nghiệp có quyền sử dụng đất cũ phải di dời được phép hợp tác đầu tư với nhà đầu tư khác để thực hiện dự án. Tuy nhiên UBND thành phố Hà Nội không có văn bản hướng dẫn và quy định cụ thể, nên các doanh nghiệp 100% vốn nhà nước khi đưa vị trí đất vào hợp tác liên doanh đã xác định giá chưa sát thị trường. Cơ quan thanh tra cũng điểm tên một số dự án có nguồn vốn Nhà nước nhưng lại được giao cho chủ đầu tư thực hiện dự án không qua hình thức đấu giá là vi phạm quy định pháp luật.

Như vậy, việc một khu đất thuộc sở hữu của thành phố nhưng lại được chuyển giao, chuyển đổi mục đích không qua đấu giá tiềm ẩn nguy cơ thất thoát ngân sách, gây thiệt hại cho Nhà nước. Hiện tại, dự án Mipec Rubik 360 gần như đã hoàn thiện mọi hạng mục và được chào bán rầm rộ, nhưng những dấu hỏi về quy trình thẩm định, nghiên cứu cũng như quá trình chuyển giao, chuyển đổi mục đích sử dụng đất của dư án này vẫn được dư luận đặc biệt quan tâm.