Đặt cược dầu lửa

Điểm nổi bật tuần qua quanh chiến sự Ukraine có lẽ là loạt biến cố về dầu lửa. Nằm trong số đó là hai sự kiện lần đầu xuất hiện ở Mỹ và Nga. Dầu lửa dường như thành thước đo chính xác kiểm tra sức nóng xung đột ở Ukraine.

Chủ đề dầu lửa ở Mỹ và Nga nối tiếp hôm trước rồi hôm sau. Ngày 31/3, Mỹ công bố kế hoạch xả kho dự trữ dầu ở mức chưa từng có, một triệu thùng/ngày và kéo dài sáu tháng. Hôm sau, Nga tố Ukraine bắn cháy tám bồn dầu chứa tổng cộng 16.000 m3 nằm trên đất Nga, cách biên giới 40 km. Nếu tố cáo là đúng, lần đầu tiên Ukraine thi triển đòn chưa từng có và vũ khí nhắm đến là dầu.

Không có bất cứ bằng chứng nào về khả năng liên thủ thực hiện hai cú gây sửng sốt nhưng mục tiêu hầu chắc như nhau. Mỹ chơi bài dầu lửa nhằm ứng phó sức ép khủng khiếp hiện hữu cả trong lẫn ngoài. Ukraine, không xác nhận và cũng không phủ nhận cuộc đột kích tày đình, hẳn thấy rõ nguy cơ hứng đòn tấn công quyết định sắp tới giữa lúc các tuyến hỗ trợ quân nhu hẹp dần.

Đảng dân chủ cầm quyền ở Mỹ thừa biết hậu quả khôn lường của trò chơi lịch sử. Trước thềm bầu cử quốc hội cuối năm, đối thủ cộng hòa tố triệu thùng dầu/ngày chẳng đủ bù nhu cầu tăng 1,6 triệu thùng/ngày kể từ 2020, và càng chẳng là gì so với mức xài hiện tại 20 triệu thùng/ngày. Họ dẫn chứng tư duy chiến lược kém bằng chiến thắng như chẻ tre của Taliban năm ngoái khiến chính quyền Biden trở tay không kịp.

Tổng thống Biden vẫn tấn tới bằng niềm tin kiên định. Tin tốt là giá dầu ở Mỹ giảm 3-7% và Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) ngay hôm sau hứa cùng xả kho dầu của nhiều nước thành viên. Quyết định của Mỹ còn tăng ý chí cho loạt quốc gia đang trên tiến trình thôi hẳn phụ thuộc năng lượng vào Nga từ 2024.

Hành động chấp nhận rủi ro của ông chủ Nhà Trắng còn là nguồn động viên kịp thời cho đồng minh và Ukraine. Ngày 31/3, lần đầu Úc nói sẽ gửi cho Ukraine xe bọc thép và máy bay vận tải. Hôm sau, cũng lần đầu, Mỹ cho hay sẽ cùng đồng minh chuyển xe tăng thời Liên Xô cho Ukraine để gia cố kháng cự tại chiến trường miền đông.

Tuần qua còn có thông báo các phương tiện tác chiến ở Ukraine thiếu nhiên liệu khiến các mặt trận phải tái điều chỉnh. Có tin, hai sách lược bất ngờ của Mỹ và Ukraine khiến bên tham chiến quyết chiếm bằng được tuyến hậu cần yết hầu ven biển Mariupol vài ngày tới. Rõ ràng dầu lửa đang tham gia cuộc chơi mà rủi ro không chỉ tiên lượng bằng tháng năm mà có thể theo từng ngày.