Đánh thuế bất động sản thứ 2 là bất hợp lý?

TS Đinh Trọng Thịnh cho hay, kinh nghiệm từ các nước đi trước về đánh thuế bất động sản thứ 2 cho thấy đó là sự bất hợp lý và hủy bỏ, tại sao mình lại lao vào? Nếu như người dân có 2-3 căn nhà đã đưa vào sử dụng khai thác hiệu quả và nộp thuế cho nhà nước thì không có nghĩa lý gì để đánh thuế họ cả, còn với những nhà hoang cần phải đánh thuế thật nặng.

UBND TP. HCM vừa có tờ trình gửi Chính phủ về việc xây dựng Nghị quyết về cơ chế, chính sách thí điểm tạo động lực phát triển TP. HCM (thay thế Nghị quyết 54/2017 của Quốc hội).

Đặc biệt trong tờ trình này, TP. HCM muốn được quyết định chính sách thuế thu bổ sung đối với quyền sử dụng đất và quyền sở hữu tài sản trên đất của bất động sản thứ hai trở lên của người dân (trừ bất động sản duy nhất).

Theo TP. HCM, mục đích của quy định này là thí điểm chính sách về thuế bất động sản làm cơ sở thực tiễn để xây dựng chính sách chung về sau, đồng thời tăng nguồn thu ổn định, bền vững cho ngân sách địa phương, hạn chế tình trạng đầu cơ bỏ hoang nhà ở, đất ở trong các dự án bất động sản hiện nay gây lãng phí nguồn lực xã hội.

Dẫn lời VietnamFinance, PGS.TS Đinh Trọng Thịnh, giảng viên cao cấp Học viện Tài chính, cho rằng không nên đánh thuế bất động sản thứ 2 trở lên mà chỉ nên đánh thuế trong trường hợp vượt hạn mức sử dụng bất động sản hoặc không đưa vào khai thác, bỏ hoang lâu năm gây phương hại đến quá trình sử dụng hiệu quả các tài sản.

Theo PGS.TS Đinh Trọng Thịnh, việc đánh thuế bất động sản thứ 2 rất bất ổn ở chỗ, có gia đình chỉ có một căn nhà diện tích 500m2 tại trung tâm TP. HCM không tính thuế, trong khi một gia đình có căn nhà 30m2 và họ có căn nhà thứ hai cho thuê khoảng 30m2 thì bị đánh thuế. Rõ ràng đây là sự bất hợp lý.

Do đó, ông Thịnh cho rằng nên xem xét đánh thuế với những người sử dụng vượt hạn mức sẽ hợp lý hơn là đánh thuế bất động sản thứ hai. Như vậy, nếu người dân sử dụng trong hạn mức nào đó sẽ tính thuế thấp, vượt hạn mức sẽ bị tính thuế cao và nếu vượt hạn mức càng nhiều sẽ có mức thuế cao hơn tương ứng, tức là sẽ đánh lũy tiến.

Thực tế, PGS.TS Đinh Trọng Thịnh cho biết nhiều quốc gia trên thế giới trước đây cũng đánh thuế bất động sản thứ 2, thứ 3 nhưng sau đó họ thấy không hợp lý và đã hủy bỏ.

“Kinh nghiệm từ các nước đi trước cho thấy sự bất hợp lý, tại sao mình lại lao vào? Nếu như người dân có 2-3 căn nhà đã đưa vào sử dụng khai thác hiệu quả và nộp thuế cho nhà nước thì không có nghĩa lý gì để đánh thuế họ cả, còn những người có nhà nhưng để thành nhà hoang cần phải đánh thuế thật nặng”, ông Thịnh nhấn mạnh.

Dẫn lời Thanh Niên, ông Trần Khánh Quang, Tổng giám đốc Công ty Bất động sản Việt An Hòa khẳng định, thí điểm đánh thuế bất động sản thứ 2 trở đi tại TP. HCM giai đoạn này không thể đạt được mục tiêu ngăn chặn đầu cơ mà ngược lại, sẽ gây tác dụng ngược ảnh hưởng tiêu cực tới thị trường BĐS của trung tâm kinh tế lớn nhất cả nước.

Ông phân tích: Nếu muốn hạn chế đầu cơ thì phải xác định được mức thuế bao nhiêu là hợp lý và chính sách phải được áp dụng trên toàn quốc, không thể chỉ triển khai ở 1 địa phương. Hiện cũng chưa có nghiên cứu nào khẳng định đánh thuế sẽ giảm đầu cơ và tỷ lệ giảm đầu cơ là bao nhiêu.

Trong khi đó, thị trường hiện đang khó khăn, đặc biệt tại 2 đầu thành phố lớn là Hà Nội và TP. HCM. Nguồn cung tại TP .HCM đang ở mức gần như thấp nhất trên thị trường. Thời gian qua, rất nhiều dự án trên địa bàn thành phố “đứng hình” do vướng mắc pháp lý. Quỹ đất thì ngày càng khan hiếm, thời gian triển khai dự án kéo dài, chi phí đầu tư đội lên cao khiến nhiều nhà đầu tư đã có xu hướng chuyển dịch về các địa phương khác có tiềm năng hơn.

Nay, nếu TP. HCM thí điểm đánh thuế bất động sản thứ 2, hạn chế thêm nhu cầu của người dân thì các nhà đầu tư sẽ có khả năng chuyển dịch dòng vốn sang các tỉnh khác. Chưa kể sẽ phát sinh thêm tình trạng “lách” bằng cách cho người nhà đứng tên, càng khó quản lý. Như vậy, thuế thu được không bao nhiêu mà TP. HCM còn đánh mất lợi thế và cơ hội phát triển thị trường bất động sản.

“Muốn đánh thuế BĐS, phải số hóa được thị trường BĐS, phải nắm được toàn bộ số liệu và minh bạch tất cả các yếu tố: quỹ đất, giá, đặc biệt là giá để áp dụng đánh thuế; xác định được mức thuế áp dụng như thế nào và tiền thuế đóng phục vụ cho cái gì. Quan trọng nhất, giai đoạn này thị trường bất động sản đang cần sự ổn định về chính sách. Có thêm biến động sẽ càng gây khó cho thị trường”, vị này nhấn mạnh.