Đằng sau sự “sảy chân” của một nhà thầu lớn

Nhà thầu lớn, với “vốn giắt lưng” là rất nhiều gói thầu “khủng”, đôi khi vẫn sảy chân ở những gói thầu không lớn, bởi những lỗi rất sơ đẳng. Có khi đó là do nhà thầu vô tình, chủ quan hoặc là cố ý trượt, nhưng cũng có khi là bị bên mời thầu làm khó, “bới lông tìm vết” và có thể dùng một số chiêu bài để nhà thầu trở tay không kịp.

Trên thực tế, có thể còn nhiều lý do khác, bởi dù quy trình đấu thầu rất rõ ràng, minh bạch, nhất là đấu thầu qua mạng, thì cách thực thi lại muôn hình vạn trạng.

Gói thầu số 8 Thi công xây lắp (bao gồm hạng mục chung) do Ban Quản lý dự án bảo đảm an toàn hàng hải miền Bắc làm bên mời thầu, Cục Hàng hải Việt Nam làm chủ đầu tư là ví dụ về sự sảy chân của một nhà thầu khá lớn. Nguyên nhân phía sau đó chỉ người trong cuộc mới có thể rõ.

Gói thầu số 8 được đấu thầu qua mạng theo phương thức một giai đoạn hai túi hồ sơ, giá gói thầu là 103,026 tỷ đồng. Đây là một trong những gói thầu xây lắp có giá trị lớn nhất lựa chọn nhà thầu qua mạng đã có kết quả lựa chọn nhà thầu trong 1 tháng trở lại đây. Công ty TNHH Thương mại Tân Hồng (gọi tắt là Tân Hồng) được lựa chọn với giá trúng thầu là 102,889 tỷ đồng.

Đối thủ duy nhất của Tân Hồng là Công ty CP Phát triển đầu tư xây dựng Việt Nam (VINADIC). Theo biên bản mở hồ sơ đề xuất kỹ thuật (E-HSĐXKT), VINADIC chào thời gian thực hiện hợp đồng là 240 ngày, Tân Hồng là 275 ngày.

Theo Biên bản đánh giá E-HSĐXKT, VINADIC bị loại do không đáp ứng tính hợp lệ của hồ sơ dự thầu (E-HSDT), trong đó có nguyên nhân bảo lãnh dự thầu của Nhà thầu có nhiều nội dung gây bất lợi cho Bên mời thầu (thiếu các nội dung cam kết chắc chắn sẽ thanh toán cho bên nhận bảo lãnh). VINADIC cũng không đáp ứng yêu cầu về điều kiện chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng của tổ chức với phạm vi thi công xây dựng công trình giao thông hàng hải từ cấp III trở lên. Không đáp ứng tiêu chí về kinh nghiệm thực hiện hợp đồng xây lắp tương tự theo yêu cầu của hồ sơ mời thầu…

Cũng theo Biên bản đánh giá, tại thời điểm 15h58 ngày 14/10/2019, Bên mời thầu đăng tải văn bản đề nghị VINADIC làm rõ E-HSDT. Đến hết thời hạn làm rõ E-HSDT (14h30 ngày 17/10/2019), Nhà thầu không có văn bản trả lời các nội dung cần làm rõ theo yêu cầu của Bên mời thầu. Đến 16h30 ngày 17/10/2019, VINADIC đăng tải Văn bản số 171/CV/2019/VINADIC xin gia hạn làm rõ E-HSDT đến ngày 25/10/2019. Văn bản đề nghị được ông Tô Văn Ngọc - Tổng giám đốc Công ty ký. Tuy nhiên, theo giấy ủy quyền trong E-HSDT, ông Tô Văn Năm là người đại diện theo pháp luật của Nhà thầu chỉ ủy quyền cho ông Nguyễn Hoài Giang - Phó Tổng giám đốc thực hiện các công việc trong quá trình tham dự thầu mà không ủy quyền cho ông Tô Văn Ngọc. Vì vậy, tổ chuyên gia kết luận văn bản trên không có tính pháp lý.

Nếu tìm hiểu về VINADIC, có lẽ khá nhiều người bất ngờ về những lỗi mà nhà thầu này mắc phải. VINADIC không phải là một nhà thầu non trẻ, mà đã có kinh nghiệm tham dự nhiều gói thầu lớn. Trên website của mình, VINADIC giới thiệu đã tham gia 1.120 dự án, đã đầu tư 812 dự án, doanh thu 2.150 tỷ đồng và có 1.700 cán bộ công nhân viên, làm việc với nhiều đối tác lớn như Vingroup, Sungroup, đã thi công tường chắn cải tạo đê biển xung quanh nhà máy thuộc Dự án Nhà máy Sản xuất ô tô Hải Phòng của Vinfast, thi công kè và nền đường ven biển khu vực Công viên Đại Dương Hạ Long...

Đối với các gói thầu thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật Đấu thầu, dựa trên những kết quả công bố trong 4 năm gần đây, VINADIC với tư cách độc lập hoặc thành viên liên danh đã trúng 7 gói thầu, trong đó có gói thầu thuộc Dự án Trạm bơm Yên Nghĩa hơn 424 tỷ đồng.

Trao đổi với phóng viên Báo Đấu thầu, cán bộ Phòng Đấu thầu của VINADIC cho biết, bảo lãnh của Nhà thầu làm theo mẫu của ngân hàng không gây bất lợi cho Bên mời thầu, Nhà thầu cũng có đầy đủ tài liệu chứng minh được các hợp đồng tương tự… Tuy nhiên, do không biết thời gian Bên mời thầu đề nghị làm rõ E-HSDT nên đã không kịp làm rõ. Văn bản đề nghị gia hạn thời gian làm rõ E-HSDT có sơ suất, không được Bên mời thầu chấp nhận nên Nhà thầu bỏ cuộc.

Khác với VINADIC, Tân Hồng cập nhật thông tin kịp thời. Ngay sau khi Bên mời thầu đăng tải văn bản đề nghị làm rõ E-HSDT lúc 16h41 ngày 17/10/2019, thì 20h00 cùng ngày Tân Hồng có văn bản giải trình làm rõ E-HSDT.

Nhà thầu Tân Hồng có địa chỉ tại Hải Phòng, từng trúng nhiều gói thầu do các đơn vị trong ngành hàng hải mời thầu, như: Tổng công ty Bảo đảm an toàn hàng hải miền Bắc, Công ty CP Vận tải bộ Tân Cảng, Công ty CP Tân Cảng - 189 Hải Phòng… Đối với các gói thầu thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật Đấu thầu, trong 4 năm trở lại đây, trước khi trúng Gói thầu số 8 nêu trên, các gói thầu Tân Hồng trúng đa số có giá trị nhỏ, từ vài tỷ đến dưới 60 tỷ đồng, chỉ có 1 gói thầu có giá trị trên 500 tỷ đồng, trong đó Tân Hồng là thành viên liên danh trúng thầu.