Cựu Chủ tịch Tổng Công ty VEAM cùng 16 đồng phạm sắp hầu tòa

Ngày 18/5, TAND TP Hà Nội sẽ mở phiên tòa xét xử sơ thẩm 17 bị cáo trong vụ án sai phạm xảy ra tại Tổng Công ty Máy động lực và Máy nông nghiệp Việt Nam (VEAM).

Phiên tòa dự kiến diễn ra trong 7 ngày, do Thẩm phán Trần Nam Hà làm chủ tọa, 3 kiểm sát viên Viện KSND TP Hà Nội được phân công thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử, 33 luật sư đăng ký bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho các bị cáo, trong đó bị cáo Trần Ngọc Hà (cựu Chủ tịch HĐTV, TGĐ VEAM) có 4 luật sư bào chữa.

Theo cáo trạng, VEAM đại diện chủ sở hữu là Bộ Công Thương (có vốn Nhà nước hơn 88%). Công ty Cổ phần Vận tải và Thương mại VEAM - Vetranco là công ty con của VEAM.

Trong thời gian từ năm 2011 - 2013, Vũ Từ Công (Kế toán trưởng VEAM) tham mưu, đề xuất, soạn thảo văn bản trình Lâm Chí Quang (Tổng Giám đốc VEAM) ký 5 chứng thư bảo lãnh thanh toán ngân hàng cho Vetranco vay tổng số 193 tỷ đồng. Từ việc bảo lãnh của VEAM, Vetranco đã vay tiền tại các ngân hàng để kinh doanh với 4 công ty (hiện đều đã dừng hoạt động không còn tài sản gì).

Đến thời hạn trả nợ, phía Vetranco không đủ nguồn tiền nên VEAM đã bị các ngân hàng cưỡng thu hoặc phải trả nợ thay Vetranco tổng số tiền gần 76 tỷ đồng.

Ngoài ra, khi thực hiện Dự án đầu tư sản xuất máy kéo bốn bánh hạng trung và ký kết và thực hiện 2 Thỏa thuận VEAM-ZIBO đầu tư phát triển xe ô tô tay lái bên phải của lãnh đạo VEAM đã gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 66 tỷ đồng.

Ông Trần Ngọc Hà (Chủ tịch HĐTV VEAM giai đoạn 2011-2014) bị cáo buộc với quyền hạn, trách nhiệm của mình, phải biết việc bảo lãnh thanh toán cho Vetranco là vi phạm về tỉ lệ bảo lãnh vay vốn theo các quy định pháp luật. Song bị can vẫn tạo điều kiện cho cấp dưới thực hiện việc bảo lãnh, cho vay trái quy định.

Năm 2015, ông Trần Ngọc Hà còn tự ý quyết định hợp tác với Công ty T-King (Trung Quốc) thực hiện kế hoạch đầu tư phát triển sản phẩm xe ô tô tay lái bên phải, để xuất khẩu sang Sri Lanka nhưng không có Nghị quyết của HĐTV VEAM, không nằm trong Kế hoạch sản xuất kinh doanh đã được phê duyệt của VEAM.

Việc chuyển tạm ứng 400.000 USD cho Công ty T-King nghiên cứu, phát triển các bộ linh kiện xe ô tô tay lái bên phải ông Hà tự quyết. Khi kế hoạch nêu trên không thực hiện được, không thu hồi được khoản đã tạm ứng nên VEAM bị thiệt hại gần 10 tỷ đồng. Hành vi của ông Trần Ngọc Hà vi phạm các khoản tại Điều 91 và Điều 99 Luật Doanh nghiệp năm 2014; Điều 24 Luật Quản lý, sử dụng vốn Nhà nước.

Năm 2016, dự án “Đầu tư sản xuất máy kéo bốn bánh hạng trung” của VEAM đang ở giai đoạn chuẩn bị đầu tư và chưa được Bộ Công Thương xem xét, quyết định đầu tư nhưng ông Hà với chức danh thời điểm đó là Tổng Giám đốc VEAM vẫn thực hiện việc ký kết Hợp đồng cung cấp Li-xăng với Công ty ISEKI (Nhật Bản) và thanh toán 2 đợt, số tiền 2,5 triệu USD nhưng sau đó không có căn cứ thu hồi, gây thiệt hại cho VEAM số tiền hơn 56 tỷ đồng. Việc làm này vi phạm Điều 50 Luật Xây dựng năm 2014; Điều 6 Nghị định số 59/2015/NĐ-CP ngày 18/6/2015 của Chính phủ.

Từ những sai phạm nêu trên, Viện kiểm sát cho rằng, ông Hà giữ vai trò chính, khiến Nhà nước thiệt hại hàng trăm tỷ đồng.

Ngoài 17 bị can bị truy tố, Viện KSND Tối cao xác định có một số cán bộ, cá nhân thuộc Hội đồng thành viên VEAM, Phòng Kỹ Thuật đầu tư, Phòng Kinh doanh, Phòng Tài chính, nguyên Chủ tịch HĐQT Vetranco, nguyên Ủy viên Hội đồng quản trị Vetranco…liên quan đến sai phạm nhưng chưa đến mức phải xử lý hình sự. Viện kiểm sát đã kiến nghị với cơ quan quản lý VEAM, Bộ Công Thương xem xét xử lý, kỷ luật theo thẩm quyền với những cá nhân này.