Cước vận tải biển tăng chóng mặt, đi EU tăng gấp 3,5 lần

Theo phản ánh từ nhiều doanh nghiệp, xung đột Biển Đỏ khiến một số hãng vận tải biển dừng vận chuyển hàng hóa, đổi lịch trình. Cước vận tải biển vì thế đã tăng cao do phụ phí phát sinh.

Doanh nghiệp đứng ngồi không yên

Đại diện Công ty cổ phần Phát triển sản xuất thương mại Sài Gòn (Sadaco) – doanh nghiệp xuất khẩu sản phẩm ngành gỗ - cho biết gần đây đã nhận được thông báo tăng giá cước từ một số hãng tàu biển có tuyến đi qua khu vực Biển Đỏ. Từ ngày 1/1, mỗi container 40 feet sẽ tăng cước 200-500 USD.

Tuy nhiên, điều khiến doanh nghiệp này lo lắng hơn là các tuyến khác cũng tăng giá theo do tình trạng ách tắc kéo dài. Cước tàu biển tăng giá trong giai đoạn này sẽ khiến doanh nghiệp khó khăn bởi đơn hàng ngành gỗ mới phục hồi.

Ông Nguyễn Đình Tùng, Tổng giám đốc Công ty xuất nhập khẩu Vina T&T (doanh nghiệp xuất khẩu rau quả lớn) cũng cho biết giá cước vận tải biển đang tăng mạnh. Hiện các container chở trái cây của công ty sang thị trường EU vẫn lênh đênh trên biển. Dự kiến giao hàng cho đối tác bị chậm 2 tuần khiến chất lượng trái cây có thể bị ảnh hưởng.

Trước tình trạng trên, Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết đã có báo cáo Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công thương) về tình hình cước vận chuyển tàu biển trên một số tuyến chính liên quan trực tiếp đến các doanh nghiệp xuất khẩu của nước ta.

Theo VASEP, ngay từ những ngày đầu năm 2024, một loạt hãng tàu biển như Yang Ming Line, One, Evergreen Line, HMM, Maersk,... thông báo tăng giá cước vận chuyển đi Mỹ, Canada, EU và các nước do căng thẳng tại Biển Đỏ.

Họ buộc phải thay đổi hải trình các tuyến châu Á - châu Âu, tránh đi qua kênh đào Suez và khu vực Biển Đỏ, khiến thời gian vận chuyển dài hơn, chi phí tăng lên.

Cước đi bờ Tây Mỹ tăng 800-1.250 USD/container so với tháng 12 vừa qua, lên mức 2.873-2.950 USD; cước đi Bờ Đông tăng 1.400-1.750 USD, lên mức 4.100-4.500 USD, tương đương mức tăng 58-73%.

Riêng cước đi EU tăng mạnh nhất. Cước vận chuyển đi Hamburg lên mức 4.350-4.450 USD/container, tức là tăng gấp 3,5 lần so với so tháng 12/2023. Theo VASEP

Nguyên nhân tăng giá cước được nhận định là do khoảng 80% lượng hàng đi Bờ Đông nước Mỹ, Canada và EU đều qua kênh đào Suez. Do những bất ổn từ Biển Đỏ, các tàu buộc phải vòng qua Mũi Hảo Vọng (Nam Phi), hành trình kéo thêm 7-10 ngày. Điều này dẫn đến vòng quay của con tàu lâu hơn, phát sinh chi phí vận tải nhiều hơn.

Cùng với đó, do lưu lượng hàng hóa trong năm 2023 ít nên nhiều tuyến cắt bớt tàu mẹ. Khi hành trình kéo dài làm cho vòng quay một con tàu mất khoảng 2 tuần. Một số tuyến phải cắt bỏ một số chuyến hàng tuần, dẫn đến thiếu chỗ hoặc đưa thêm tàu vào khai thác làm tăng thêm chi phí.

Cần mua bảo hiểm đầy đủ để phòng ngừa rủi ro

Trước diễn biến trên, Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công thương, đề nghị các hiệp hội ngành hàng, hiệp hội trong lĩnh vực logistics tăng cường theo dõi, thường xuyên cập nhật tình hình đến các doanh nghiệp trong ngành nắm chắc thông tin để chủ động kế hoạch sản xuất và xuất nhập khẩu hàng hóa, tránh để phát sinh ùn tắc và các tác động bất lợi khác.

Cục Xuất nhập khẩu đề nghị các doanh nghiệp xuất nhập khẩu theo dõi sát tình hình, chủ động lên phương án thích hợp, trao đổi với đối tác để trong trường hợp cần thiết có thể kéo dài thời gian đóng hàng, nhận hàng.

Các doanh nghiệp tìm kiếm và đa dạng hóa nguồn cung để hạn chế ảnh hưởng đối với chuỗi cung ứng. Tìm hiểu về phương thức vận chuyển đường sắt để có lựa chọn khác nhau về phương thức giao hàng.

Các doanh nghiệp khi ký kết và đàm phán hợp đồng thương mại, hợp đồng vận chuyển nên có điều khoản về bồi thường, miễn trách nhiệm trong các tình huống khẩn cấp. Cần mua bảo hiểm đầy đủ để phòng ngừa rủi ro và tổn thất khi hàng hóa phải kéo dài thời gian vận chuyển hoặc gặp sự cố khi đi qua tuyến đường này.

Bộ Công thương khuyến nghị

Để giảm rủi ro, Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ logistics Việt Nam (VLA) cho rằng doanh nghiệp xuất khẩu cần đa dạng phương thức vận chuyển trong ngắn hạn. Hiệp hội sẽ hỗ trợ doanh nghiệp cập nhật thông tin và phối hợp làm việc trong chuỗi cung ứng, xuất nhập khẩu.

Song, theo VLA, doanh nghiệp cần lưu ý khi ký kết, đàm phán hợp đồng thương mại, hợp đồng vận chuyển nên bổ sung điều khoản về bồi thường… trong những tình huống khẩn cấp cũng như mua bảo hiểm đầy đủ.

"Ngoài việc đa dạng phương thức vận chuyển, doanh nghiệp xuất khẩu nên đa dạng nhà cung cấp nguyên, phụ liệu để tránh bị gián đoạn quá trình sản xuất, ảnh hưởng tiến độ giao hàng", đại diện VLA khuyến nghị.