Cuộc họp cấp cao đầu tiên của 'Bộ Tứ kim cương' bàn vấn đề gì?

Mỹ, Nhật, Australia, Ấn Độ đang xúc tiến tổ chức cuộc họp cấp cao đầu tiên của nhóm “Bộ Tứ kim cương” QUAD, khi ảnh hưởng của Trung Quốc ở khu vực ngày càng tăng.

Theo nguồn tin của Kyodo News, Mỹ đã đề xuất tổ chức cuộc họp cấp lãnh đạo bằng hình thức trực tuyến với các nước khác trong nhóm QUAD.

Các cuộc đối thoại có thể sớm được thực hiện hay không sẽ phụ thuộc vào Ấn Độ, quốc gia được biết đến là có cách tiếp cận khá cẩn trọng đối với QUAD. Ấn Độ là thành viên duy nhất của QUAD có biên giới trên đất liền với Trung Quốc và hoạt động bên ngoài liên minh an ninh do Mỹ dẫn đầu.

Trong cuộc họp, dự kiến các thành viên sẽ thảo luận về việc hợp tác để hiện thực hóa “Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương tự do và rộng mở”, trước những lo ngại về hành động của Trung Quốc trên biển.

Chính quyền của Tổng thống Joe Biden được cho là đang rất nóng lòng muốn thu hút sự chú ý trở lại đối với QUAD. Cố vấn an ninh quốc gia Jake Sullivan gọi nó là “nền tảng để xây dựng các chính sách của Mỹ ở Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương”.

Theo Japan Times, Trung Quốc có thể sẽ thể hiện sự không hài lòng đối với cuộc gặp này, vì Bắc Kinh luôn cho rằng QUAD muốn kiềm chế ảnh hưởng của họ.

QUAD hay Đối thoại An ninh Tứ giác là một cơ chế xuất hiện vào năm 2004, ban đầu để phản ứng với động đất và sóng thần ở Ấn Độ Dương.

Sau một thời gian gián đoạn, mô hình này được hồi sinh vào năm 2017 và kể từ đó phát triển vượt ra ngoài việc hỗ trợ nhân đạo và cứu trợ thảm họa. Gần đây nhất, QUAD tập trung vào các nỗ lực thúc đẩy “một khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do, rộng mở và bao trùm”, theo Bộ Ngoại giao Mỹ.

Cuộc gặp giữa ngoại trưởng 4 nước QUAD diễn ra lần đầu tiên tại New York vào năm 2019. Cuộc gặp thứ hai được tổ chức tại Tokyo vào tháng 10/2020, trong đại dịch COVID-19.

Sau cuộc gặp tháng 10, Ngoại trưởng Mỹ khi đó là ông Mike Pompeo nói Mỹ mong muốn “thể chế hóa” nhóm QUAD, và nhóm có khả năng hạn chế ảnh hưởng của Trung Quốc.

Tổng thống Mỹ Joe Biden và Thủ tướng Nhật Bản Yoshihide Suga mới đây cũng nhất trí trong các cuộc điện đàm rằng họ sẽ đẩy mạnh nhóm QUAD, theo Bộ Ngoại giao Nhật Bản.

Ông Biden, trong một phát biểu khác, tuyên bố xây dựng lại các liên minh nhằm chống lại những cái được cho là hành vi lạm dụng kinh tế và sự hung hăng của Trung Quốc.