Cuộc đua vào ghế Tổng giám đốc WTO hoàn tất vòng một

Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) đã tiến thêm một bước nữa trong việc lựa chọn tân tổng giám đốc với công bố về kết quả lựa chọn vòng một và lịch tham vấn vòng hai.

Tại tham vấn vòng một để lựa chọn tổng giám đốc WTO (từ ngày 7 - 16/9), trong số 8 ứng cử viên, có 5 người được lựa chọn vào vòng hai là bà Ngozi Okonjo-Iweala (Nigeria), bà Yoo Myung-hee (Hàn Quốc), bà Amina C. Mohamed (Kenya), ông Mohammad Maziad Al-Tuaijri (Saudi Arabia) và ông Liam Fox (Anh).

Chủ tịch Đại hội đồng WTO, Đại sứ David Walker (New Zealand) cho biết 164 thành viên WTO đã tham vấn bí mật với bộ ba của tiến trình lựa chọn gồm Chủ tịch Đại hội đồng WTO, cùng với 2 điều phối viên là Chủ tịch Cơ quan Giải quyết tranh chấp WTO (Đại sứ Dacio Castillo của Honduras) và Chủ tịch Cơ quan Rà soát chính sách thương mại WTO (Đại sứ Harald Aspelund của Iceland).

Trong tham vấn, đại diện của các thành viên WTO trả lời câu hỏi duy nhất “Bạn lựa chọn những ứng cử viên nào”, mỗi thành viên nêu lựa chọn 4 trong số 8 ứng cử viên được đề cử. Các thành viên đều coi tất cả các ứng cử viên là những người có trình độ cao, phẩm chất cá nhân và có uy tín, tuy nhiên 3 ứng cử viên ít được lựa chọn nhất là của Moldova, Mexico và Ai Cập.

Vòng tham vấn thứ hai sẽ bắt đầu từ ngày 24/9 đến ngày 6/10. Mỗi thành viên WTO tiếp tục được mời tham vấn với bộ ba nêu trên và chỉ đưa ra 2 lựa chọn ứng cử viên ưu tiên.

Sau vòng hai, số ứng cử viên vào vòng cuối sẽ chỉ còn 2 (3 người sẽ rút tiếp). Theo quy trình này, Đại sứ Walker sẽ triệu tập một cuộc họp các đại sứ trưởng phái đoàn bên cạnh WTO để công bố kết quả vòng hai và thời gian biểu cho vòng tham vấn thứ ba, cũng là vòng cuối. Mục tiêu cuối cùng của tiến trình tham vấn gồm ba vòng là nhằm bảo đảm quyết định đồng thuận của các thành viên WTO về bổ nhiệm tân tổng giám đốc.

Trước đó, hồi cuối tháng 7, Đại hội đồng WTO đã nhất trí rằng sẽ có ba vòng tham vấn được tổ chức trong thời gian 2 tháng, bắt đầu từ ngày 7/9. Trong 2 tháng này, số lượng ứng cử cử viên sẽ giảm từ 8 xuống còn 5 và sau đó là 2 trước khi đạt được sự nhất trí về ứng cử viên nào sẽ trở thành tổng giám đốc thứ bảy của WTO. Quá trình tham vấn do Chủ tịch Đại hội đồng WTO và 2 điều phối viên nêu trên điều hành, được thiết lập theo các hướng dẫn do Đại hội đồng WTO đề ra hồi năm 2002, theo đó mức độ ủng hộ cao nhất (số lượng thành viên ủng hộ cao nhất) đối với ứng cử viên là cơ sở quan trọng trong việc xác định ứng cử viên đó đạt được sự đồng thuận của các thành viên.

Quá trình lựa chọn tân tổng giám đốc WTO bắt đầu ngày 14/5 khi cựu Tổng giám đốc Roberto Azevedo thông báo sẽ từ chức trước một năm so với thời hạn nhiệm kỳ. Sau đó, ông đã rời nhiệm sở ngày 31/8 vừa qua.

Trong thời gian đề cử kéo dài một tháng từ ngày 7/6 - 7/7, có tổng cộng 8 ứng cử viên đã được giới thiệu gồm tiến sĩ Jesus Seade Kuri của Mexico; tiến sĩ Ngozi Okonjo-Iweala của Nigeria; ông Abdel-Hamid Mamdouh của Ai Cập; ông Tudor Ulianovschi của Moldova; Bộ trưởng Thương mại Hàn Quốc Yoo Myung-hee; Bộ trưởng Nội các về Giáo dục Kenya Amina C. Mohamed; ông Mohammed Maziad Al-Tuwaijri của Saudi Arabia; và tiến sĩ Liam Fox của Anh.

Dự kiến trong tháng 11 tới, các thành viên WTO sẽ hoàn thành ba vòng tham vấn để quyết định lựa chọn tân tổng giám đốc trên cơ sở đồng thuận.