'Cuộc đua' miễn phí dịch vụ của các ngân hàng

Trong bối cảnh thanh toán không dùng tiền mặt đang ngày càng phổ biến, các giao dịch chuyển khoản, thanh toán trực tuyến... dần được người dùng ưu tiên so với các giao dịch truyền thống.

Nắm bắt tâm lý này, nhiều ngân hàng liên tục đưa ra những ưu đãi hấp dẫn, nhất là miễn phí dịch vụ như: phí giao dịch chuyển tiền trực tuyến, phí rút tiền tại ATM (máy rút tiền tự động) hay phí duy trì tài khoản...

Mới đây nhất, Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank) thông báo miễn phí chuyển khoản liên ngân hàng cho 10 giao dịch đầu tiên trên ứng dụng VPBank Online thay vì mức phí 7.000 - 8.000 đồng/giao dịch như trước đó. Từ giao dịch thứ 11 trên VPBank Online, khách hàng tiếp tục được miễn phí chuyển tiền liên ngân hàng với điều kiện có số dư bình quân trong tài khoản thanh toán từ 10 triệu đồng trở lên.

VPBank không phải là ngân hàng đầu tiên và duy nhất trong hệ thống có chính sách này. Trước đó, Ngân hàng TMCP Đông Nam Á (SeABank) cũng thông báo miễn phí chuyển tiền trong và ngoài hệ thống cho khách hàng sử dụng dịch vụ ngân hàng di động SeANet, SeAMobile; Ngân hàng TMCP An Bình (ABBank) miễn phí chuyển tiền cùng hệ thống với bất kỳ giá trị giao dịch lớn hay nhỏ qua Online Banking và Mobile Banking. Hay Ngân hàng TMCP Quốc tế Việt Nam (VIB) miễn tất cả phí trong 3 tháng đầu gồm phí tài khoản thanh toán, phí duy trì thẻ, phí rút tiền ATM, phí chuyển tiền online, phí chuyển tiền tại quầy cho khách hàng lần đầu tham gia gói Sapphire và Gold.

Tuy nhiên, đi đầu trong "làn sóng giảm phí" này có lẽ phải kể tới Ngân hàng TMCP Kỹ thương Việt Nam (Techcombank) với chính sách “Zero Fee” - miễn phí cho tất cả các giao dịch trực tuyến qua F@st I-bank và F@st mobile của khách hàng cá nhân từ cuối tháng 9/2016 và mở rộng chính sách này với khách hàng doanh nghiệp từ tháng 10/2018.

Xu hướng này dường như đang đi ngược lại thời điểm cách đây 2 năm khi hàng loạt ngân hàng tăng phí nhằm tăng nguồn thu từ dịch vụ.

Theo giới chuyên gia, chiến lược này có thể tạm gọi là "thả con săn sắt bắt con cá rô" bởi miễn phí dịch vụ phần nào sẽ thu hút được lượng lớn khách hàng. Bên cạnh đó, khi khách hàng chi tiêu qua thẻ, ngân hàng sẽ hiểu hơn các nhu cầu mua sắm, từ đó có thể khai thác được nhiều tiềm năng hơn từ chính khách hàng đó với các sản phẩm phù hợp.

"Việc thu hút được lượng lớn khách hàng sẽ giúp ngân hàng xây dựng được một hệ thống dữ liệu khách hàng lớn, kéo theo có thể bán chéo các sản phẩm dịch vụ khác như: bảo hiểm, cho vay du học...", chuyên gia kinh tế Cấn Văn Lực cho hay.

Miễn phí dịch vụ không chỉ giúp ngân hàng thu hút thị phần mà còn huy động được một lượng lớn tiền gửi không kỳ hạn - khoản tiền người dùng luôn để sẵn trong tài khoản. Điển hình như Techcombank, chỉ sau 3 năm thực hiện, lượng khách hàng của ngân hàng này đã tăng tới 8 lần và thu hút số lượng "khủng" tiền gửi không kỳ hạn lên tới hơn 30.000 tỷ đồng. Tính đến hết quý III/2019, tỷ lệ tiền gửi không kỳ hạn tại Techcombank đứng đầu trong hệ thống, chiếm hơn 30,2% tổng tiền gửi tại ngân hàng.

Theo Tổng Giám đốc Techcombank Nguyễn Lê Quốc Anh, khi khách sử dụng dịch vụ thì dòng tiền sẽ ở lại trong ngân hàng, góp phần làm giảm chi phí huy động vốn, tỷ lệ thu nhập lãi cận biên (NIM) được cải thiện.

Không dừng lại ở đó, việc này kéo theo nhiều ngân hàng khác cùng miễn phí giao dịch cho người dùng mới là tác động lớn nhất Techcombank làm được trong những năm qua. "Tôi cũng kỳ vọng tất cả ngân hàng, mọi giao dịch qua hệ thống điện tử đều sẽ được miễn phí", ông Quốc Anh chia sẻ.

Chuyên gia kinh tế Nguyễn Trí Hiếu cho rằng, việc đẩy mạnh huy động tiền gửi không kỳ hạn cũng nhằm đáp ứng yêu cầu về tỷ lệ sử dụng vốn ngắn hạn cho vay trung, dài hạn của Ngân hàng Nhà nước.

Cụ thể, tỷ lệ này đã giảm từ 50% xuống 40% vào đầu năm nay và Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục siết lại để tỷ lệ này xuống còn 30% vào năm 2021. Trong khi đó, tiền gửi không kỳ hạn lại được tính vào vốn ngắn hạn, ngân hàng chỉ phải trả lãi khoảng 0,1 - 0,5%/năm, thay vì mức lãi từ 4 - 5%/năm như huy động có kỳ hạn.

"Nguồn vốn không kỳ hạn càng lớn sẽ giúp ngân hàng tăng thanh khoản, giảm giá vốn và gia tăng biên lợi nhuận", TS Nguyễn Trí Hiếu nhấn mạnh.

Dù vậy, theo ông Hiếu, giảm phí dịch vụ là một động thái tốt, nhưng khó có thể trở thành xu hướng mạnh mẽ trong thời gian tới do hầu hết các ngân hàng đang tập trung đầu tư vào hệ thống ngân hàng số, phải chi phí một khoản tiền không nhỏ nên việc cung cấp dịch vụ phải được đền bù một cách xứng đáng.

Khảo sát tại một số ngân hàng cho thấy, phí chuyển khoản nội bộ hiện nay thường dao động ở mức từ 1.000 - 5.000 đồng/giao dịch, phí chuyển khoản ngoài hệ thống từ 7.000 - 11.000 đồng/giao dịch hoặc tính phí dựa trên giá trị giao dịch, địa lý (chuyển tiền nội tỉnh hay khác tỉnh)...

Đơn cử tại VIB, tất cả các giao dịch chuyển tiền liên ngân hàng đều áp mức phí 0,02% giá trị món tiền, tối thiểu là 11.000 đồng, tối đa là 660.000 đồng hay tại Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB), chuyển tiền khác tỉnh sẽ tính phí 0,007% giá trị giao dịch, tối thiểu là 10.500 đồng, tối đa là 350.000 đồng...