Cuộc chiến chống lạm phát: BOJ tăng cường sức mạnh, đồng yên có thể phục hồi?

Ngân hàng Nhật Bản (BOJ) được dự đoán sẽ tiếp tục tăng lãi suất tại cuộc họp tháng 12, khi nền kinh tế đang cho thấy dấu hiệu cải thiện và áp lực từ việc đồng yên mất giá khiến các nhà hoạch định chính sách buộc phải hành động. Theo khảo sát của Reuters, hơn một nửa số nhà kinh tế tham gia đồng ý với nhận định này.

Chiến thắng của Donald Trump trong cuộc bầu cử ngày 5/11 cũng được dự đoán sẽ ảnh hưởng lớn đến quyết định của BOJ. Chính sách kinh tế mới từ chính quyền Trump, bao gồm cắt giảm thuế và áp dụng thuế quan, có thể thúc đẩy lạm phát tại Mỹ, gây áp lực lan tỏa đến Nhật Bản. Trong cuộc khảo sát thực hiện từ ngày 13-21/11, 56% nhà kinh tế (29/52 người) dự đoán BOJ sẽ tăng lãi suất thêm một lần nữa vào cuối năm, cao hơn so với 49% trong cuộc khảo sát tháng trước. Lãi suất cuối năm dự kiến tăng thêm 25 điểm cơ bản, đạt mức 0,50%.

Các nhà phân tích nhận định rằng sự cải thiện của nền kinh tế và giá cả, cùng với xu hướng giảm rủi ro toàn cầu, đang tạo cơ sở để BOJ điều chỉnh lãi suất. Đồng thời, đồng yên yếu, vốn đẩy chi phí nhập khẩu và lạm phát lên cao, tiếp tục là một yếu tố quan trọng thúc đẩy ngân hàng trung ương hành động.

Kazutaka Maeda, nhà kinh tế tại Viện Nghiên cứu Meiji Yasuda, nhấn mạnh: "Nếu BOJ không hành động trong tháng 12, nguy cơ đồng yên tiếp tục suy yếu vào cuối tháng 1 sẽ gia tăng, và ngân hàng sẽ không kịp phản ứng."

Thống đốc BOJ, ông Kazuo Ueda, khẳng định rằng nền kinh tế Nhật Bản đang tiến gần đến mục tiêu lạm phát do tăng lương thúc đẩy. Ông cũng cảnh báo về việc giữ chi phí vay ở mức quá thấp, đồng thời cam kết sẽ cân nhắc tác động của đồng yên lên triển vọng kinh tế và giá cả.

Khảo sát cho thấy khoảng 90% nhà kinh tế (44/49 người) dự đoán BOJ sẽ tăng lãi suất lên 0,50% vào cuối tháng 3/2024. Một số ít cho rằng lãi suất có thể đạt mức 0,75% vào cuối quý I. Đáng chú ý, trong một mẫu nhỏ hơn gồm 20 nhà phân tích, 90% dự báo việc tăng lãi suất tiếp theo sẽ diễn ra vào tháng 1, tăng mạnh so với 60% trong tháng 9.

Việc đồng yên yếu và lạm phát nhập khẩu đang đẩy BOJ vào tình thế khó khăn, buộc ngân hàng này phải tăng lãi suất mặc dù tác động đối với nền kinh tế cần được cân nhắc cẩn trọng. Một số chuyên gia, như Mitsuo Fujiyama từ Viện Nghiên cứu Nhật Bản, cho rằng mục tiêu của BOJ là tiến hành điều chỉnh thận trọng, nhưng áp lực lạm phát khiến họ không còn nhiều lựa chọn.

Hiện tại, dự báo trung bình từ các nhà kinh tế về mức lãi suất cuối cùng của BOJ là 1,00%, với các kịch bản dao động từ 0,50% đến 2,50%. Trong bối cảnh đó, Nhật Bản vẫn duy trì đà tăng trưởng kinh tế, với mức tăng 0,9% trong quý gần nhất, dù có dấu hiệu chững lại ở chi tiêu vốn.