Cùng vị trí, trình độ và năng lực, nhưng lương ở Việt Nam thấp hơn nước ngoài

Có một điều mình phân tích hoài không ra. Đó là tại sao người Việt Nam nhận lương thấp hơn ở nước khác mặc dù trình độ và năng lực ngang nhau.

Sự tò mò này bắt đầu khi mình phụ phân tích cho một bạn làm HR, chuyên về mảng nhân sự IT và kinh doanh lương $1500/tháng trở lên. Phần lớn vị trí là công việc outsource [gia công nước ngoài], nhiều nhất là IT.

Nếu một công ty Singapore phải tốn $5000 để tuyển một lập trình viên tầm trung trở nên thì nếu thuê một người ở Việt Nam, họ chỉ tốn $1000. Mức độ chênh lệch tùy theo vị trí, nhưng trung bình 3 đến 5 lần.

Cùng công việc, cùng năng lực, kỹ năng và cùng trình độ - chỉ khác về lương.

Nó không chỉ là mảng IT, marketing cũng vậy. Ai làm trong agency quốc tế cũng thừa nhận điều này. Một vị trí thiết kế, content, phân tích hay chạy ad ở Việt Nam chỉ có lương 10-15 triệu, còn ở Mã hay Thái thì sẽ gấp 3 lần.

Từ thuyết kinh kế thì như sau. Lương là con số phản ảnh những thứ sau:

Năng lực và trình độ người làm.

Cung cầu thị trường lao động.

Sức mạnh tập thể và giá trị kinh tế ở vùng hay quốc gia.

Nhìn cơ bản thì một nhân viên ở Nha Trang sẽ vui nếu được trả 6 triệu, còn ở Sài Gòn thì phải 10 triệu, vì mức độ chênh lệch về chi phí sống và sức mạnh tập thể khu vực khác nhau.

Ở cấp quốc gia thì cũng vậy. Một coder Việt Nam có thể giỏi ngang với một coder Singapore, nhưng vì sức mạnh quốc gia quá chênh lệch nên một người được trả $1000 còn người kia thì $5000.

Nó là sự tổng kết toàn thể chia đều chứ không còn trong phạm vi cá nhân nữa.

Tại sao hiểu điều này lại quan trọng? Nó giải thích vì sao một công nhân ở Mỹ vẫn có lương cao mặc dù trình độ ngang với công nhân ở Việt Nam. Sự khác biệt không nằm trong cơ thể họ mà ở sức mạnh quốc gia. Mỹ là sự tập hợp của nền kinh tế tri thức với những Gates và Zuckerberg, còn Việt Nam là nền kinh tế của những chuyên gia múc đất.

Vì tổng lượng hàng hóa sản xuất ra quá kém nên sức mạnh tập thể của Việt Nam cũng vậy và lương vì thế nên cũng không cao nổi.

Xin hết. Ai phân tích hay có góc nhìn tốt hơn thì xin chia sẻ.