"Cú huých" từ Luật Đầu tư nước ngoài

Sau hơn 30 năm (1987-2021) thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), Việt Nam đã tạo được dấu ấn mạnh mẽ đối với các nhà đầu tư quốc tế, trở thành điểm đến "không thể bỏ qua" của nhiều tập đoàn kinh tế hàng đầu trên thế giới.

Hành trình chinh phục nhà đầu tư ngoại

Chia sẻ với phóng viên Báo Công Thương, chuyên gia kinh tế Lê Đăng Doanh – nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) - cho rằng: Luật Đầu tư nước ngoài năm 1987 là một "cú huých", một sự đột phá về tư duy rất đáng trân trọng. Bởi tình hình kinh tế trong nước thời điểm đó rất khó khăn, để thu hút được FDI chúng ta phải đưa ra những ưu đãi, khuyến khích mang tính "cởi mở" thật sự, và sự "cởi mở" này cũng tạo ra những tranh luận khá gay gắt tại diễn đàn Quốc hội. Tuy vậy, luật vẫn được thông qua, đánh dấu một "bước ngoặt" cho Việt Nam trong thu hút dòng vốn FDI.

Liên tiếp những năm sau đó, dòng vốn FDI vào Việt Nam có sự tăng trưởng mạnh mẽ. Cụ thể, 3 năm đầu sau khi có Luật Đầu tư nước ngoài (1988-1990), Việt Nam chỉ thu hút được 211 dự án FDI với tổng vốn đăng ký 1,6 tỷ USD, tuy nhiên, đến giai đoạn 1991-1995, FDI vào Việt Nam đã tăng trưởng vượt bậc với 1.409 dự án, tổng vốn đăng ký đạt 18,379 tỷ USD.

Theo số liệu từ Bộ Kế hoạch và Đầu tư, tính đến tháng 8/2021, sau hơn 30 năm Luật Đầu tư nước ngoài có hiệu lực, Việt Nam đã thu hút được gần 34.000 dự án FDI, với tổng vốn đăng ký gần 400 tỷ USD đến từ 140 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới.

Báo cáo Đầu tư thế giới năm 2021 của Hội nghị Liên hợp quốc về Thương mại và Phát triển mới đây cũng cho thấy, năm 2020, lần đầu tiên Việt Nam nằm trong nhóm 20 quốc gia thu hút FDI nhiều nhất thế giới. Nhiều nhà đầu tư nước ngoài đánh giá cao môi trường đầu tư Việt Nam và cho biết sẽ tới Việt Nam để thực hiện dự án của mình, ngay cả trong bối cảnh dịch Covid-19 diễn biến phức tạp và thu hút đầu tư FDI toàn cầu có xu hướng giảm, thì Việt Nam vẫn là cái tên được nhiều nhà đầu tư nước ngoài chú ý. Qua đó, càng chứng tỏ, vị thế của Việt Nam trên "bản đồ đầu tư", "bản đồ kinh tế" thế giới đang được thiết lập ngày một vững chắc.

FDI mang hình ảnh Việt Nam ra thế giới

Trong số 34.000 dự án FDI có hiệu lực tại Việt Nam tính đến thời điểm hiện tại, có rất nhiều dự án của những tập đoàn lớn trên thế giới đang đầu tư và kinh doanh hiệu quả tại Việt Nam, như: Samsung, LG (Hàn Quốc); Canon, Honda, Toyota, AONE (Nhật Bản); Piaggio (Italia); Bosch (Đức)…

Đánh giá về những đóng góp của khu vực FDI đối với nền kinh tế, Phó Thủ tướng Chính phủ Phạm Bình Minh từng nói, khu vực FDI chiếm tỷ trọng lớn trong tổng giá trị sản xuất công nghiệp và xuất khẩu của cả nước. Cùng với đó, số tiền thu nộp ngân sách của khu vực FDI cũng tăng đều trong những năm qua.

"Với mức đóng góp vào GDP tăng đáng kể, khu vực FDI đã trở thành động lực quan trọng, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của Việt Nam" - Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh nhấn mạnh.

Còn theo chuyên gia kinh tế Lê Đăng Doanh, khu vực FDI hiện đang tạo công ăn việc làm cho khoảng 4 triệu lao động tại Việt Nam, trong đó không chỉ lao động có trình độ đại học, cao đẳng, rất nhiều lao động phổ thông cũng có được việc làm, thu nhập ổn định tại các doanh nghiệp FDI. Điều này tác động tích cực đến phát triển kinh tế và an sinh xã hội tại Việt Nam.

"Đặc biệt hơn, trong một thời gian ngắn nhưng rất nhiều tỉnh, thành phố của Việt Nam như: Thái Nguyên, Bắc Ninh đã thay đổi nhanh chóng về tốc độ tăng trưởng kinh tế và phát triển công nghiệp. Nếu không có các dự án FDI, thì chưa chắc các địa phương đã có tốc độ tăng trưởng như vậy" - ông Lê Đăng Doanh khẳng định.

Rõ ràng, sau hơn 30 năm xuất hiện tại Việt Nam, khu vực FDI đã trở thành một bộ phận không thể thiếu trong nền kinh tế nước ta, những đóng góp của khu vực FDI vào kinh tế - xã hội thật khó có thể thống kê chính xác. Nhưng có lẽ, đóng góp quan trọng nhất của khu vực FDI trong suốt những năm qua là định vị lại nền kinh tế Việt Nam thông qua tăng trưởng xuất khẩu hàng năm, đồng thời gián tiếp đưa hình ảnh, con người Việt Nam ra thế giới thông qua những sản phẩm được gắn mác "made in Vietnam" xuất khẩu đi khắp các quốc gia trên toàn cầu. Đây là cách quảng bá hiệu quả nhất về môi trường đầu tư, kinh doanh cũng như hình ảnh đất nước, con người Việt Nam ra thế giới.