Cú bắt đáy để đời của một huyền thoại đầu tư và những bài học cho hậu bối

Giờ hãy để tôi tua nhanh về năm 2008. Vâng, ĐÓ LÀ NĂM 2008. Trong suốt cuộc chia tay dai dẳng và đau đớn khủng khiếp với bạn gái vào thời điểm đó, tôi đã đứng ngoài lề quan sát thị trường thế giới sụt giảm nhanh chóng trong đợt đổ vỡ năm 2008.

Với mức độ sụp đổ của thị trường, tôi quả quyết rằng số ít các nhà giao dịch còn lại, những người đã bị thị trường nện cho bầm dập sẽ dồn nốt những đồng xu còn lại và tìm kiếm vận may. Tôi đã theo dõi từng ngày cả tá chỉ báo đã được thời gian kiểm định khi tìm kiếm các cơ hội đầu tư với rủi ro/phần thưởng có lợi, nơi tôi có thể cưỡi trên con sóng hồi lớn chớp nhoáng chắc chắn sẽ xuất hiện. Sau vài tuần, các chỉ báo kỹ thuật và các chỉ báo tâm lý cho thấy thị trường đang bị quá bán chưa từng thấy trong lịch sử.

Mọi chỉ báo tôi theo dõi dường như đều cho thấy việc quay lại thị trường là an toàn. Bản chất của các điều kiện quá bán cho tôi thấy các đợt phục hồi bật ngược đảo chiều trở lại bình quân sẽ kéo thị trường tăng thêm 15% hoặc 20% trong vài ngày tới. Tôi vẫn luôn là người chấp nhận rủi ro một cách có tính toán, tôi gạt sang bên chiến lược “bánh mì và bơ” đã được chứng minh của mình khi quay lại thị trường. Tính toán thời gian của cú nảy lại là một nỗ lực liều lĩnh. Với mức độ sụt giảm trên toàn cầu chưa từng có trong lịch sử này, tôi cảm thấy nặng nề hơn bao giờ hết.

Để tối đa hóa đòn bẩy, tôi đã mua các quyền chọn mua (call options) và các quỹ giao dịch hoán đổi (ETF’s) đòn bẩy ba lần. Với tác động kép từ các vị thế nắm giữ của tôi, nếu thị trường tăng 20%, danh mục đầu tư của tôi sẽ tăng gấp đôi hoặc gấp ba lần. Tôi thực sự tin rằng lịch sử cuối cùng sẽ lặp lại là điều không thể tránh khỏi, và thị trường sẽ bắt đầu một đợt phục hồi dữ dội đi lên trong vòng vài ngày sau khi tôi tham gia. Tôi tự tin rằng đây sẽ là thương vụ để đời của tôi; giao dịch này sẽ đưa tôi đến với giá trị tài sản ròng 9 con số. Tôi đặt cược tất cả. Tôi hoàn toàn chắc chắn về niềm tin của mình.

Những ngày sau đó là những ngày tôi không bao giờ quên được. Để theo đuổi một giao dịch để đời, tôi đã từ bỏ mọi quy tắc giao dịch của mình. Như bất kỳ ai đã sống qua năm 2008 giờ đây đều biết, tôi đã sai, một sai lầm chết người! Do sử dụng quyền chọn mua và mức độ đòn bẩy quá cao, tôi thua lỗ khoảng 75%. Tôi đã kiếm được vài triệu đô la trong vòng vài ngày, nhưng sau đó hàng triệu đô la mà tôi đã làm việc chăm chỉ mới tích lũy được đã biến mất trong nháy mắt. Tôi đã phạm phải một loạt sai lầm chết người: sử dụng đòn bẩy quá mức, sử dụng quyền chọn, bắt dao rơi, giao dịch chỉ số thị trường, giao dịch mà không cắt lỗ… và danh sách còn dài.

Trước đây, chiến lược giành chiến thắng của tôi là phát hiện những Siêu cổ phiếu chưa bị khám phá được đốt nóng bằng giao dịch mua của cổ đông nội bộ. Tôi đã để cho tình trạng hỗn loạn trong quan hệ tình cảm ảnh hưởng đến quyết định giao dịch? Hay do tôi đã trở nên quá tham lam? Ai biết được? Những gì tôi biết là vì tôi đã vi phạm mọi quy tắc của chính mình, nên phải chịu sự trừng phạt là hoàn toàn xứng đáng.

Các bài học rút ra

1. Đừng mải mê giao dịch mà bỏ bê chuyện tình cảm, gia đình. Cái mà người phụ nữ cần không chỉ là tiền bạc. Mải trading quá, không quan tâm tới vợ con gia đình, để rồi cuối cùng bị người phụ nữ của mình bỏ rơi thì sau đó dễ toang, có mấy vị trader huyền thoại từng lỗ rất to sau khi bị bồ đá rồi (Livermore, J Sti...). Kiếm được tiền mà cuộc sống không hạnh phúc, kiếm được tiền mà mang mệt mỏi khổ đau về nhà, thậm chí mải kiếm tiền quá rồi bị bồ đá thì kiếm nhiều tiền để làm gì?

2. Chứng khoán là trò bố không bảo được con, anh không bảo được em, là nơi chiến hữu có thể quay lưng với nhau vì bất đồng quan điểm, "mãi là anh em" là thứ xa xỉ trên TTCK. Chẳng ai dạy được ai, chỉ có thị trường mới dạy được thôi, mà bị thị trường dạy thì... toét đít, nát mông.

3. Không bao giờ bắt dao rơi.

4. Không lạm dụng đòn bẩy

5. Không giao dịch phái sinh, chứng quyền

6. Phải biết cắt lỗ nhận sai khi giao dịch không như kỳ vọng. Đầu tư, giao dịch mà không có dừng lỗ như lái xe mà không có phanh, như lái máy bay nhưng không biết hạ cánh, như đá bóng chỉ có hàng công không có hàng thủ.

7. Bài học cuối cùng: Cao thủ đẳng cấp thế giới còn chết vì bắt đáy, nên việc bạn chết vì bắt đáy là chuyện rất bình thường, buồn vừa thôi đừng buồn quá. Bạn bắt đáy và mất tiền, nhưng dù gì bạn cũng trở thành 1 viên gạch lót đẹp cho con đường thị trường đi tìm đáy, xứng đáng được tổ quốc ghi công và cộng đồng tưởng nhớ.