Crypto sẽ ra sao sau vụ Luna/UST ?

Sự sụp đổ của Luna gây ra một ấn tượng kinh hoàng trong giới Crypto. Sự kiện này giống như một cơn bạo bệnh với thị trường Crypto. Vết thương này sẽ cần thời gian để chữa lành.

Vì sao lâm bệnh ?

Chẳng khó để nhận ra mấy năm nay Crypto phát triển tăng cân quá nhanh. Mỡ máu nhiều. Chất thừa nhiều. Rất nhiều Coin trong Top 50 chẳng có tác dụng gì (ngoài Meme).

Với cơ thể đó, khi gặp điều kiện ngoại cảnh (vĩ mô) bất lợi thì nhanh chóng đổ bệnh.

Bệnh tình nặng nhẹ ra sao ?

Tera Ecosystem không phải là xương sống của cuộc cách mạng Crypto/Web3. Hầu hết các phát minh của Web3 như Smart Contract, DAO, DeFi, NFT... đều đến từ Ethereum Ecosystem. Nguồn lực tài chính và con người đều vẫn nằm chủ yếu tại Ethereum.

Do đó tôi cho rằng mặc dù vụ Luna/UST trên Tera gây ra một tổn thương to lớn nhưng nó chưa ảnh hưởng tới nguyên khí của Crypto. Do vậy Crypto sẽ phục hồi.

Bao giờ thì phục hồi ?

Ngoài điều kiện ngoại cảnh vĩ mô thì điểm cốt yếu là xem nguyên khí Crypto phát triển ra sao. Diễn biến quan trọng nhất với Ethereum Ecosystem trong năm nay là sự chuyển đổi từ Proof Of Work thành Proof Of Stake. Sự kiện này được ví như là thay động cơ khi máy bay đang trên trời. Qua 4 lần testing thì quá trình chuyển đổi diễn ra thành công. Nếu thuận lợi thì tháng 8 này chuyển đối chính thức sẽ được thực hiện. Lúc đó xem như nguyên khí Crypto tăng đáng kể.

Ethereum còn 1 lần luyện nội công trong thời gian tới là thực hiện Proto Danksharding. Món võ này giúp giảm chi phí giao dịch trên các Layer 2 xuống vài cent. Tương đương như các Sidechain hiện nay nhưng không phải hy sinh sự An toàn và Phi tập trung.

Sau khi nội công lên cao thì chiêu thức cũng lên. Ở đây là việc Scaling Blockchain thông qua Layer 2. Các Layer 2 theo công nghệ Optimistic Rollup trên Ethereum như Arbitrum, Optimism đã bắt đầu thú hút được người dùng tốt. Layer 2 theo công nghệ zkRollup như Starknet, zkSync cũng đang phát triển rất nhanh để chuyển từ Beta sang Alpha.

Điểm quan trọng là Arbitrum, Optimism, zkSync, và Starknet đều đã huy động được hàng trăm triệu đô la vốn đầu tư và chưa có Token. Khi các mạng Layer 2 này ra Token và chạy các chương trình Incentive thì đó là lúc Crypto hồi phục dần sinh khí.

Dựa trên các phân tích đó Tùng cho rằng sang năm sau Crypto sẽ có cơ hội phục hồi. Tất nhiên nếu điều kiện vĩ mô không có Black Swan. Lạm phát. Fed, ECB tăng lãi suất cao. Khủng hoảng bất động sản và tài chính ở Trung Quốc.... Điều kiện vĩ mô thì nhiều rủi ro khó lường lắm. Dù sao thì Crypto/Web3 cũng sẽ có 1 tỷ người dùng đầu tiên. Chỉ là sớm hay muộn mà thôi.