Công ty Rạng Đông gian dối, 320 người phải xét nghiệm thủy ngân

Đến cuối ngày 8/9, Hà Nội đã có gần 1.000 người dân gần vụ cháy công ty Rạng Đông đi khám sức khỏe tại trạm y tế. Trong đó có 320 người phải đi thực hiện các xét nghiệm chuyên sâu, trong đó có xét nghiệm thủy ngân tại các bệnh viện tuyến trên.

Theo báo cáo của Tổng cục Môi trường, vụ cháy công ty Rạng Đông đã thiêu rụi hơn 4 triệu sản phẩm bóng đèn các loại. Trong đó có 480.000 bóng đèn huỳnh quang sử dụng thủy ngân (Hg) lỏng với hàm lượng là 20mg/bóng; 1.600.000 bóng đèn compact sử dụng 1 viên Amalgam/bóng đèn trọng lượng khoảng 11,5 mg, hàm lượng Hg khoảng 22-30%. Ngoài ra, 2.000.000 bóng đèn tròn dùng sợi đốt vonfram và nguyên liệu và một số loại hóa chất độc hại.

Tuy nhiên, qua kiểm tra thực tế của Tổng cục Môi trường ngày 31/8/2019 cùng với quá trình đấu tranh với lãnh đạo công ty Rạng Đông, công ty này mới thừa nhận toàn bộ 480.000 bóng đèn huỳnh quang bị cháy sử dụng Hg lỏng (có độc tính cao hơn so với viên Amalgam) với khối lượng theo tính toán của các nhà khoa học là 30 mg/bóng; khối lượng hóa chất còn lại là: 4.510.712 viên Amalgam với trọng lượng là 41,75 kg; thủy ngân lỏng là 108,9 kg, trong đó 34,3 kg được bảo quản an toàn cùng với viên Amalgam trong tủ cấp đông tại khu vực bị cháy.

Lượng thủy ngân đã phát tán ra ngoài môi trường do sự cố cháy nổ là 15,1 kg đến 27,2 kg.

Trước lo ngại của người dân, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã chỉ đạo công tác quan trắc môi trường khu vực gần vụ cháy công ty Rạng Đông.

Kết quả quan trắc thông số thủy ngân trong không khí, nước mặt, nước thải, đất và chất thải rắn (tro xỉ sau khi cháy) từ ngày 30/8/2019 đến 1/9/2019 như sau:

- Có 1/12 mẫu nước mặt hàm lượng Hg vượt QCVN 08-MT:2015 về chất lượng nước mặt là 1,3 lần tại điểm quan trắc trên sông Tô Lịch (cách cống xả gom nước thải của Công ty tại ngõ 320 Khương Đình 1,5km).

So sánh với tiêu chuẩn khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) mà Việt Nam là thành viên cũng cho kết quả tương tự vượt 1,3 lần đối với hàm lượng thủy ngân có ảnh hưởng đến sức khỏe con người. Các điểm quan trắc còn lại, hàm lượng thủy ngân trong nước mặt đạt giá trị theo quy chuẩn, tiêu chuẩn nêu trên.

- Giá trị thủy ngân trong đất đo được tại các điểm quan trắc dao động từ 0,12-0,65 mg/kg, trong đó giá trị cao nhất được ghi nhận tại Vườn hoa trong khuôn viên của Công ty.

Theo tiêu chuẩn của Canada, nồng độ thủy ngân quan trắc được trong môi trường đất đều không gây hại cho môi trường và sức khỏe con người.

- Có 1/8 mẫu nước thải có giá trị thủy ngân vượt QCVN 40:2011/BTNMT về nước thải công nghiệp là 2,76 lần tại Hố ga cạnh xưởng Led trong Công ty;

- Có 12/13 mẫu trầm tích, bùn đáy có giá trị Hg vượt QCVN 43:2017/BTNMT về chất lượng trầm tích. Điểm quan trắc tại sông Tô Lịch, cách cống xả gom nước thải của Công ty (ngõ 320 Khương Đình) là 1 km có giá trị thủy ngân cao nhất, vượt QCVN 43:2017/BTNMT 6,1 lần;

- Có 1 mẫu không khí tại điểm quan trắc trong nhà kho đã bị cháy, sập mái, thông với môi trường không khí bên ngoài (được xem là môi trường không khí xung quanh tại đô thị) có giá trị Hg vượt QCVN 06:2009/BTNMT về một số chất độc hại trong không khí xung quanh là 1,02 lần (giá trị đo trung bình 24 giờ).

So sánh với tiêu chuẩn khuyến cáo của WHO và tiêu chuẩn của Cơ quan đặc trách về các chất độc hại và theo dõi bệnh tật của Mỹ (ATSDR) cũng cho kết quả hàm lượng thủy ngân tại vị trí nêu trên vượt 1,532 lần ngưỡng rủi ro ảnh hưởng đến sức khỏe con người (WHO ước tính nồng độ được phép khi tiếp xúc qua đường hô hấp với kim loại Hg trong không khí trong thời gian dài là 0,2 µg/m3; ngưỡng rủi ro tối thiếu ATSDR là 0,2 µg/m3).

Các mẫu không khí còn lại tại các vị trí: trước cửa trạm oxy bên trong Công ty, phía bên ngoài tường khu nhà kho bị cháy cạnh khu dân cư 342 Khương Đình, cách Công ty 200m, 500 m và 1.000 m có dư lượng thủy ngân trong không khí bảo đảm chất lượng môi trường không khí xung quanh theo QCVN 06:2009/BTNMT và tiêu chuẩn khuyến cáo của WHO, ATDSR.

Hiện tại, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã chỉ đạo thực hiện các biện pháp cô lập khu vực bị cháy, che chắn bằng mái tôn, phủ bạt tại khu vực bị cháy để tránh nước mưa và không để hơi thủy ngân tiếp tục phát tán ra môi trường; đối với chất tàn dư sau vụ cháy, tiến hành thu gom, lưu giữ tạm thời trong các container để tiến hành xử lý theo quy định; phối hợp với các đơn vị có năng lực (như Bộ Tư lệnh Hóa học, Bộ Quốc phòng) để tiến hành tẩy độc khu vực bị cháy bằng bột lưu huỳnh, sau đó bê tông hóa đối với chất thải nguy hại.