Công tác chuyển nguồn ngân sách nhà nước năm 2024 và những điều Kho bạc Nhà nước lưu ý

Kho bạc Nhà nước (KBNN) đã ban hành các hướng dẫn cụ thể cho các đơn vị thuộc KBNN để kiểm soát chặt chẽ việc chi chuyển nguồn từ ngân sách nhà nước, nhằm hỗ trợ quá trình chuyển nguồn ngân sách đến năm 2024 một cách hiệu quả.

KBNN lưu ý chuyển nguồn ngân sách nhà nước năm 2024

Qua những năm gần đây, dữ liệu về chi chuyển nguồn đã chiếm một phần quan trọng trong tổng chi ngân sách nhà nước (NSNN), với một tỷ lệ đáng kể đến từ ngân sách địa phương. Trong 4 năm quyết toán NSNN gần nhất, chi chuyển nguồn NSNN không chỉ đạt mức cao mà còn tăng dần qua các năm, với tỷ lệ gần 30% trong tổng chi NSNN. Chi tiết hơn, năm 2018, chi chuyển nguồn đạt 434.357 tỷ đồng, chiếm 23,2% tổng chi; năm 2019 là 592.649 tỷ đồng, chiếm 28%; năm 2020 là 643.406 tỷ đồng, chiếm 27,3%; và năm 2021 đạt 776.351 tỷ đồng, chiếm 31%.

Chi chuyển nguồn không bao gồm chi đầu tư phát triển và chi tại cấp ngân sách như chi cải cách tiền lương và các chính sách an sinh xã hội, các khoản tăng thu, tiết kiệm chi: năm 2018 chiếm 20,2% với 87.683 tỷ đồng; năm 2019 là 96.969 tỷ đồng, chiếm 16,4%; năm 2020 là 90.240 tỷ đồng, chiếm 14%; và năm 2021 là 102.684 tỷ đồng, chiếm 13,2%.

Về chi đầu tư phát triển theo Luật Đầu tư công, số liệu cho thấy chiếm hơn 40% tổng chi chuyển nguồn: năm 2018 là 194.294 tỷ đồng, chiếm 42%; năm 2019 là 255.448 tỷ đồng, chiếm 43%; năm 2020 là 274.427 tỷ đồng, chiếm 43%; và năm 2021 là 268.351 tỷ đồng, chiếm 34,54%.

Sự tăng trưởng nhanh chóng của số chi chuyển nguồn qua các năm, cả về quy mô và tỷ trọng, đã ảnh hưởng tới hiệu quả của chi NSNN, đồng thời phản ánh sự không nghiêm túc trong việc tuân thủ pháp luật về NSNN và Nghị quyết của Quốc hội. Trong Nghị quyết số 91/2023/QH15 ngày 19/6/2023, Quốc hội đã yêu cầu quản lý chặt chẽ chi chuyển nguồn NSNN, không chuyển nguồn sang năm sau đối với các khoản tạm ứng quá hạn và giải quyết dứt điểm các tạm ứng quá hạn. Nghị quyết cũng yêu cầu hủy bỏ và thu hồi về NSNN các khoản chuyển nguồn không đúng quy định, không cần thiết hoặc quá hạn giải ngân. Đối với các khoản ngân sách trung ương hỗ trợ địa phương không đúng quy định hoặc quá thời gian giải ngân, cần hủy bỏ dự toán và thu hồi về ngân sách trung ương.

KBNN đã hướng dẫn các đơn vị trực thuộc thực hiện nghiêm túc việc chuyển nguồn ngân sách nhà nước (NSNN) sang năm 2024, tuân thủ các quy định của Luật NSNN và Luật Đầu tư công, cũng như các nghị định liên quan của Chính phủ. Điều này nhằm đáp ứng yêu cầu của Quốc hội và đảm bảo quy trình chuyển nguồn NSNN được thực hiện đúng quy định.

Trong năm 2023, KBNN lưu ý rằng, theo Nghị quyết số 105/2023/QH15 của Quốc hội, có những nội dung đặc biệt được chuyển nguồn theo các nghị quyết của Quốc hội. Điều này bao gồm việc cho phép chuyển nguồn vốn NSNN từ năm 2022 (bao gồm cả năm 2021) sang năm 2024 để tiếp tục thực hiện ba chương trình mục tiêu quốc gia chưa hoàn thành giải ngân vào năm 2023. Các đơn vị KBNN chỉ được phép chuyển nguồn sang năm 2024 cho những kinh phí đã được chuyển từ năm 2021 sang năm 2022 theo quy định tại Nghị quyết số 69/2022/QH15.

Ngoài ra, theo Nghị quyết số 104/2023/QH15, Quốc hội cũng đã cho phép chuyển nguồn sang năm sau cho phần kinh phí thực hiện các chính sách an sinh xã hội còn dư của các địa phương từ năm 2022 và 2023. Điều này áp dụng cho các địa phương có kết quả thực hiện chính sách an sinh xã hội thấp hơn dự toán đã phân bổ. Tuy nhiên, dự toán chi tiết theo từng lĩnh vực và nhiệm vụ không bao gồm riêng kinh phí cho các chính sách an sinh xã hội, tuân theo quy định của Luật NSNN và Thông tư số 324/2016/TT-BTC của Bộ Tài chính. Do đó, các đơn vị sử dụng ngân sách có trách nhiệm xác định số dư kinh phí và đề nghị KBNN nơi giao dịch chuyển nguồn sang năm sau.

KBNN đã nhấn mạnh sự cần thiết của việc các đơn vị KBNN phải tuân thủ nghiêm ngặt quy trình chuyển nguồn ngân sách, đặc biệt với những khoản chi cụ thể. Đáng chú ý, theo Luật Đầu tư công, chi chuyển nguồn đầu tư phát triển cần được chuyển sang năm tiếp theo theo quy định. Nghị quyết số 91/2023/QH15 của Quốc hội yêu cầu Chính phủ giải quyết triệt để vấn đề các khoản tạm ứng kéo dài quá thời hạn, đặc biệt là các khoản từ năm 2021 trở về trước. KBNN yêu cầu các đơn vị cùng với các cơ quan tài chính liên quan thu hồi các khoản tạm ứng này, không chuyển chúng sang năm sau.

Về vấn đề chuyển nguồn dự toán cho các khoản được bổ sung sau ngày 30/9 trong năm dự toán, Thủ tướng Chính phủ và UBND có thẩm quyền bổ sung dự toán cho các đơn vị thuộc NSTW và ngân sách địa phương tương ứng. Trong trường hợp này, các đơn vị KBNN cần tuân thủ các quy định hiện hành.

Đối với dự toán vốn viện trợ còn dư, KBNN yêu cầu các đơn vị xác định rõ nhiệm vụ chi tiêu cụ thể và thực hiện chuyển nguồn theo luật NSNN. Nếu dự toán không được sử dụng hoặc chưa xác định nhiệm vụ chi, các đơn vị cần hủy dự toán này.

Theo Nghị quyết số 91/2023/QH15, Quốc hội yêu cầu rà soát chi chuyển nguồn NSNN từ năm 2021 sang 2022, bao gồm cả khoản chi chuyển nguồn hạch toán tại tiểu mục "Kinh phí khác theo quy định của pháp luật" tại các địa phương. KBNN kêu gọi các đơn vị phối hợp với cơ quan tài chính để làm rõ những khoản chi này.

Đồng thời, KBNN nhấn mạnh rằng các đơn vị không được chuyển nguồn sang năm sau cho các khoản NSTW hỗ trợ các địa phương sử dụng không đúng quy định hoặc quá hạn giải ngân. Các khoản không sử dụng đúng mục đích hoặc không sử dụng hết cần được hoàn trả NSTW trong vòng tối đa 30 ngày sau khi rút dự toán.

Cuối cùng, KBNN cũng nhắc nhở về việc không chuyển nguồn kinh phí bảo đảm hoạt động cho Tổng cục Thuế và Tổng cục Hải quan theo quy định tại Quyết định 13/2016/QĐ-TTg, vì theo Luật NSNN năm 2015, những khoản kinh phí này không thuộc đối tượng được chuyển nguồn sang năm sau.