Công an cảnh báo tình trạng cán bộ móc ngoặc, trục lợi đất đai

Cán bộ tha hóa có dấu hiệu móc ngoặc giữa người có chức vụ với doanh nghiệp để chuyển đổi đất số lượng lớn.  

Trao đổi với Pháp Luật TP.HCM, Thượng tá Nguyễn Thành Long, Trưởng phòng Cảnh sát kinh tế, Công an tỉnh Thanh Hóa, đã có những chia sẻ về tội phạm trong lĩnh vực đất đai tại Thanh Hóa.

Việc cán bộ móc ngoặc với doanh nghiệp (DN) nhằm trục lợi đất đai khiến cho dư luận bức xúc, Công an tỉnh Thanh Hóa nhận diện thế nào với loại tội phạm này?

Thượng tá Nguyễn Thành Long (ảnh): Nói móc ngoặc là chưa đủ nặng bởi tình trạng vi phạm, tội phạm trong lĩnh vực đất đai vẫn diễn ra phức tạp trong cả nước nói chung và Thanh Hóa nói riêng. Phổ biến là hành vi sai phạm trong quy hoạch, điều chỉnh quy hoạch, cấp phép, đấu giá… tài sản là quyền sử dụng đất.

Nổi lên là các sai phạm, vi phạm trong bồi thường, hỗ trợ và tái định cư là giao đất, cho thuê đất, chuyển đổi mục đích sử dụng đất không đúng quy định. Chính những hành vi vi phạm này đã gây thiệt hại lớn cho ngân sách nhà nước.

Cụ thể, ở một số dự án đấu thầu có sử dụng đất, dự án đấu giá xảy ra tình trạng DN tự ý ký hợp đồng, thu tiền của khách hàng và triển khai các dự án kinh doanh bất động sản khi chưa đủ điều kiện pháp lý.

Đáng chú ý, một số dự án chưa có quyết định giao đất, chưa thực hiện hoặc thực hiện chưa đầy đủ nghĩa vụ tài chính về đất đai, chưa hoàn thiện hạ tầng kỹ thuật, chưa đủ điều kiện thực hiện các quyền của người sử dụng đất.

Dù đã đưa ra xét xử nhiều vụ án liên quan đến đất đai nhưng đến nay còn hạn chế trong việc chứng minh lợi ích nhóm giữa một bộ phận cán bộ trong cơ quan nhà nước với DN.

Một số dự án được báo chí, người dân phản ánh có dấu hiệu chỉ định thầu sai quy định… Vậy đến nay việc điều tra xử lý ra sao, thưa ông?

Gần đây ở một số sở, ban ngành có hiện tượng tham mưu chuyển đổi mục đích sử dụng đất trái quy định của pháp luật về đất đai với số lượng lớn để DN thực hiện dự án.

Chúng tôi đang tập trung điều tra làm rõ về các tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng. Còn nếu điều tra có lợi ích nhóm giữa cán bộ với DN hoặc là có hành vi cố ý làm không đúng quy định thì vấn đề này cần phải chứng minh thêm trong thời gian tới.

Sai phạm được phát hiện chủ yếu là sai quy trình, quy định thường xảy ra ở những dự án phải đấu giá, đấu thầu hoặc là chỉ định thầu khi đủ điều kiện nhưng cán bộ và DN không thực hiện theo quy định…

Người tham gia đấu giá phản ánh tình trạng có một số thành phần “xã hội đen”, cán bộ tham gia nhằm o ép để được “độc tấu” giá đất. Đâu là biện pháp để ngăn chặn tình trạng này, thưa ông?

Chúng tôi đã tham mưu cho lãnh đạo tỉnh ban hành nhiều văn bản chống tiêu cực trong đấu giá, đấu thầu, nộp tiền để tham gia đấu giá đất và thời hạn nộp tiền sau khi trúng đấu giá. Đặc biệt phải đánh giá, xem xét kỹ lưỡng năng lực DN tham gia đấu giá đất đai, tránh trường hợp trúng đấu giá chậm nộp tiền.

Dự án khu dân cư dọc hai bên đường dự án CSEDP thuộc khu đô thị Đông Sơn, TP Thanh Hóa được đấu giá 8 triệu đồng/m2. Tuy nhiên, sau ba tháng đấu giá được cò thổi giá lên 50 triệu đồng/m2.

Ở Thanh Hóa đã xuất hiện các nhóm đầu cơ trong và ngoài tỉnh hoạt động. Đối với các nhóm đầu cơ này thường là có tổ chức, kịch bản chuẩn bị kỹ lưỡng trước khi mua đất của các hộ dân xung quanh khu vực đã quy hoạch, chuẩn bị quy hoạch thực hiện dự án.

Nhóm đầu cơ thường bố trí nhiều thành viên tham gia đấu giá để trúng đấu giá với số lượng nhiều đối với các lô đất giáp ranh khu vực quy hoạch, phát triển hạ tầng, đô thị… Mục đích của họ là thao túng thị trường tại các khu vực này.

Sau đó lợi dụng thông tin về quy hoạch, phát triển đô thị để dùng nhiều thủ đoạn khác nhau đẩy giá đất tăng cao trong thời gian ngắn. Nhóm đầu cơ tạo ra hiệu ứng đám đông, làm cho giá đất không đúng với giá trị thực tế.

Để đấu tranh với tội phạm trong lĩnh vực đấu giá đất, giám đốc Công an tỉnh Thanh Hóa đã giao công an từ cấp huyện trở lên tập trung điều tra, làm rõ nhằm ngăn chặn tội phạm trục lợi.

Thưa ông, đấu tranh với tội phạm tham nhũng đất đai có nhận định thường rất khó làm. Bởi cán bộ vi phạm có chức quyền, mối quan hệ chồng chéo dẫn đến nhờ vả, can thiệp hoặc bị sức ép từ phía người có chức vụ cao hơn?

Đối với những vụ án, vụ việc có tính chất phức tạp, được dư luận quan tâm và đối tượng vi phạm thuộc diện quản lý của Ban Thường vụ, quá trình xác minh, điều tra có khó khăn, vướng mắc về thủ tục, quy trình.

Dự án khu dân cư dọc hai bên đường dự án CSEDP thuộc khu đô thị Đông Sơn, TP Thanh Hóa.

Đối với các vụ việc này, cơ quan điều tra đều tham mưu cho Thường trực Tỉnh ủy, Ban Nội chính Tỉnh ủy chỉ đạo cương quyết đấu tranh, làm rõ bản chất các vụ án về tham nhũng, chức vụ, trong đó có vi phạm trong quản lý đất đai.

Tội phạm tham nhũng, chức vụ họ thường có quan hệ vị thế trong xã hội, hiểu biết về lĩnh vực phụ trách… Vì thế, có trường hợp mới bắt đầu hoạt động tố tụng họ dùng quan hệ để nhằm mục đích dừng điều tra, không bị xử lý. Tuy nhiên, chúng tôi không thể làm theo những chỉ đạo trái luật.

Hiện nay ở Thanh Hóa đối với cán bộ, đảng viên có chức vụ, quyền hạn cao hơn can thiệp vào quá trình điều tra, tố tụng là chưa có. Thời gian qua, cơ quan điều tra đã khởi tố một số cán bộ thuộc diện Ban Thường vụ Tỉnh ủy quản lý (nguyên chủ tịch UBND huyện, phó chủ tịch UBND huyện, trưởng các phòng, ban ở một số huyện).

Hiện Công an tỉnh Thanh Hóa đã triển khai các biện pháp nghiệp vụ, thu thập các thông tin, tài liệu có liên quan đến vi phạm trong lĩnh vực quản lý đất đai. Khi có đủ căn cứ công an sẽ khởi tố, đề nghị truy tố với tinh thần xử lý nghiêm. Dù cán bộ vi phạm pháp luật là ai, DN nào cũng không có ngoại lệ.

Xin cám ơn ông.

UBND tỉnh Thanh Hóa vừa ban hành văn bản chỉ đạo thanh tra các dự án đầu tư sử dụng đất giai đoạn 2010-2021. Theo đó, lãnh đạo tỉnh Thanh Hóa giao thanh tra tỉnh này thanh tra toàn diện về quy hoạch, đất đai, trình tự thủ tục đầu tư, xây dựng đối với 12 dự án sử dụng đất.

Qua đó xác định cụ thể trách nhiệm của tập thể, cá nhân có liên quan để xảy ra sai phạm (nếu có), kiến nghị biện pháp xử lý đối với từng nội dung sai phạm và báo cáo chủ tịch UBND tỉnh những nội dung vượt quá thẩm quyền.