Còn lâu Apple mới hết phụ thuộc vào Trung Quốc?

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã biến thương mại trở thành một trong những vấn đề “đặc trưng” của ông kể từ đầu chiến dịch năm 2016. Khi tại chức, ông đã “giải quyết” các mối quan hệ thương mại mà ông xem là mất cân bằng - đặc biệt với Trung Quốc.

Tất nhiên, thương mại không chỉ là chuyện về các quốc gia. Nó cũng là chuyện về các tập đoàn, mà nhiều trong số đó trên thực tế hiện là các "công dân" quốc tế. Những gì Mỹ nhập khẩu từ Trung Quốc bao gồm cả những thứ được sản xuất bởi các công ty Mỹ - trong đó có Apple, một công ty đang phụ thuộc nhiều vào việc sản xuất ở Trung Quốc.

Kể từ khi các cuộc đàm phán thương mại của Tổng thống Trump với Trung Quốc bắt đầu đổ vỡ vào cuối năm 2017 và đầu năm 2018, Apple đã phải vất vả phát triển các chiến lược mới khi đối mặt với thuế quan mới sắp được áp dụng trong cuộc chiến thương mại lớn hơn với Trung Quốc.

Apple bị ảnh hưởng lớn

Một vài công ty sẽ bị tổn thất lớn từ thuế quan của chính quyền Trump. Tuy nhiên, một số công ty được thuận lợi hơn đáng kể so với những công ty khác: Chẳng hạn, Samsung cũng sản xuất các sản phẩm ở Trung Quốc, nhưng so với Apple thì ít hơn nhiều. Sự đa dạng hơn về mặt địa lý trong việc sản xuất của Samsung, bao gồm các trung tâm sản xuất tại Việt Nam và Hàn Quốc, khiến họ ít có sản phẩm bị áp thuế hơn và có thể giúp họ dễ dàng chuyển hoạt động sản xuất từ nơi này sang nơi khác để tránh phải trả đủ thuế.

Ngược lại, sản xuất của Apple tập trung nhiều ở Trung Quốc. Và lượng sản phẩm mà Apple sản xuất tại Trung Quốc có thể bị áp thuế vào cuối năm nay là một con số gây giật mình: Toàn bộ 92% sản phẩm được sản xuất ở Trung Quốc của Apple sẽ phải chịu thuế, theo phân tích từ Reuters.

Không cần phải nói Apple chịu nhiều thiệt hại trong cuộc chiến thương mại với Trung Quốc hơn Google hay thậm chí là Amazon, bởi phần cứng hiện chiếm phần lớn trong hoạt động kinh doanh của Apple so với hai công ty công nghệ này.

Nói cách khác, thuế quan không phù hợp với bất kỳ công ty nào có chỗ đứng ở Trung Quốc, nhưng Apple đặc biệt dễ bị tổn thương bởi thuế quan mới vì họ có nhiều hoạt động sản xuất tại quốc gia này.

Những năm gần đây, Apple đã xây dựng thêm nhà máy ở các quốc gia khác, đặc biệt là tại Ấn Độ và Brazil. Tuy vậy, những nơi này phần lớn được sử dụng để đáp ứng nhu cầu nội địa ở các quốc gia này và Apple đã tăng sự hiện diện ở Trung Quốc trong cùng thời kỳ.

Mac Pro sẽ được sản xuất ở quê nhà

Hoạt động sản xuất của Apple bên ngoài Trung Quốc có thể chiếm một phần tương đối nhỏ trong tổng thể sản xuất, nhưng công ty này rõ ràng đang tìm cách giảm bớt sự phụ thuộc vào các nhà máy Trung Quốc. Với việc thuế quan sắp được áp dụng, vào ngày 23/09 vừa qua, Apple ra thông báo: Công ty này sẽ sản xuất dòng Mac Pro mới tại Austin, Texas, Mỹ.

Đây không phải lần đầu tiên Apple sản xuất Mac Pro trong nước, nhưng đây vẫn là một thông báo đáng ngạc nhiên - một điều dường như mâu thuẫn, giúp minh họa sự phức tạp của thuế quan. Apple tuyên bố họ cần được miễn thuế đối với các linh kiện mà họ sử dụng để sản xuất những chiếc Mac Pro để biện minh cho việc ở lại Mỹ. Nếu phải đóng thuế linh kiện, Apple sẽ sản xuất toàn bộ máy này ở Trung Quốc và trả thuế để nhập khẩu nó - hay ít nhất, đó là lời đe dọa của họ. Cuối cùng, Apple đã đạt được các thỏa thuận.

Việc thuế quan thực sự có thể khiến hoạt động sản xuất bị mang ra khỏi nước Mỹ cho thấy chúng phức tạp thế nào và cũng khiến Apple phụ thuộc vào Trung Quốc không chỉ ở khâu lắp ráp cuối cùng trong quy trình làm ra sản phẩm.

Còn lâu mới hết phụ thuộc

Sản xuất máy tính ở Texas là cách tốt để tránh thuế quan, nhưng không mới và không phải là lý do chính đáng để tin rằng Apple ít phụ thuộc vào Trung Quốc hơn trước đây. Đặc biệt, điều đó đang nói lên rằng Apple cảm thấy cần được miễn thuế đối với sản phẩm mà họ đang sản xuất trong nước: Không chỉ các nhà máy sản xuất của Apple mà những nhà cung cấp của họ cũng đang tập trung khá nhiều ở Trung Quốc. Trong năm 2015, 44.9% nhà cung cấp của Apple có trụ sở tại Trung Quốc; năm 2019, con số này là 47.6%. Điều này có thể khiến Apple gặp khó khăn trong việc sản xuất mọi thứ trong nước nếu không được miễn thuế như cách họ vừa giành được.

Các nhà đầu tư của Apple có thể hài lòng với sự tiến triển mới nhất này, nhưng vị trí chung của công ty này liên quan đến chuyện thuế quan đối với “hàng hóa Trung Quốc” vẫn còn khá tệ. Ngoài chuyện giữ trung tâm sản xuất ở Texas được mở cửa hoạt động, họ cần nhiều điều hơn nữa mới vượt qua được những vấn đề về thuế.