Cơn khát năng lượng ở châu Âu khiến các nước nghèo bị 'vạ lây'

Đầu tháng 10, Bangladesh đã phải trải qua đợt mất điện tồi tệ nhất kể từ năm 2014. Đây là dấu hiệu gián đoạn nguồn cung cấp nhiên liệu và là những gì các quốc gia khác có thể phải đối mặt trong những tháng tới.

Theo trang QZ, ông Shameem Hasan, quan chức thuộc Cơ quan Phát triển Điện lực Bangladesh, cho biết khoảng 80% Bangladesh mất điện bắt đầu từ 2 giờ chiều 4/10. Giao thông tắc nghẽn, các chủ cửa hàng cố gắng làm việc bên ánh đèn pin, người dân đổ xô đến các trạm nhiên liệu để mua dầu diesel chạy máy phát điện.

Ông Yeakub Elahi Chowdhury, Giám đốc điều hành Công ty Lưới điện Bangladesh, nói: “Sự cố mất điện đã xảy ra sau khi một đường truyền bị quá tải, tạo ra hiệu ứng phân tầng trên các đường truyền khác. Chúng tôi ngay lập tức chuyển sang chế độ bảo vệ để ngăn chặn vấn đề lớn hơn”.

Phải mất 7 giờ điện mới được khôi phục hoàn toàn. Nhưng ngay cả khi có điện trở lại, tình trạng mất điện vẫn không hoàn toàn biến mất. Đây không phải là sự kiện bất thường.

Trong vài tháng qua, Bangladesh đã thường xuyên phải cắt điện trong bối cảnh giá nhiên liệu toàn cầu tăng cao. Bangladesh đã áp dụng các biện pháp cực đoan như đóng cửa trường học thêm một ngày mỗi tuần, yêu cầu các văn phòng chính phủ và ngân hàng rút ngắn ngày làm việc.

Ngay cả trước khi xung đột ở Ukraine nổ ra, nguồn cung khí đốt dành cho châu Á đã bị chuyển hướng sang châu Âu. Giờ đây, khi cuộc xung Nga - Ukraine đang khiến nguồn cung khí đốt ngày càng hạn hẹp, các quốc gia châu Âu giàu có hơn đang phải tìm kiếm bất cứ thứ gì có thể giành được. Khi mùa đông và biện pháp giới hạn nhập khẩu nhiên liệu Nga đang đến gần, người mua châu Âu sẽ tìm cách tích trữ nhiều khí đốt hóa lỏng LNG hơn nữa.

Động thái này khiến không chỉ Bangladesh chịu ảnh hưởng, mà cả một số quốc gia đang phát triển. Ấn Độ đang gặp khó khăn với cuộc khủng hoảng điện tồi tệ nhất trong 6 năm trong khi vất vả tìm kiếm nhà cung cấp trên thị trường quốc tế. Sri Lanka và Bangladesh cũng đang gặp khó khăn trong tìm kiếm nguồn khí đốt do tình trạng thiếu hụt ở Liên minh châu Âu (EU) đã đẩy giá lên cao.

Hơn một thập kỷ trước, Pakistan đã ký hợp đồng dài hạn với các nhà cung cấp LNG nước ngoài ở Italy và Qatar để để phòng trước khả năng giá cả biến động. Nhưng giờ đây, các công ty này tiếp tục phục vụ các thị trường châu Âu béo bở trong khi vi phạm nghĩa vụ với Pakistan.

Chính phủ Pakistan thậm chí đã đưa công ty năng lượng Italy là Eni và công ty giao dịch hàng hóa Thụy Sĩ Gunvor ra tòa để yêu cầu bồi thường thiệt hại 40 tỷ USD. Tuy nhiên, quốc gia này vẫn không thu hút được giá thầu LNG vì các nhà sản xuất quá phụ thuộc vào các quốc gia châu Âu, cũng như do Trung Quốc và Nhật Bản có khả năng trả giá cao hơn. Tất cả những điều này khiến hàng triệu người tiếp tục sống mà không có điện trong hơn 12 giờ một ngày.

Trong bối cảnh Pakistan thiếu tiền, tình trạng mất điện sẽ ảnh hưởng nặng nề đến nhiều lĩnh vực khác nhau. Thiếu điện khiến ngày càng khó sản xuất phân bón, từ đó đẩy giá thực phẩm lên cao. Các tháp điện thoại di động đang sử dụng máy phát điện dự phòng để duy trì dịch vụ trong thời gian mất điện sắp hết nhiên liệu. Tình trạng thiếu nhiên liệu đang khiến các dịch vụ đường sắt của Pakistan đình trệ.

Ngay cả sau khi vét hết hàng của các nhà cung cấp khí đốt, các nước châu Âu có thể vẫn thiếu mặt hàng này trong mùa đông sắp tới. Một số chính phủ đã cảnh báo rằng mọi người có thể phải chịu cảnh mất điện luận phiên, phải tắm trong thời gian ngắn hơn và sử dụng ít hệ thống sưởi hơn.

Điều này có vẻ lạ lẫm với châu Âu, nhưng đối với các nước đang phát triển luôn phải vất vả tìm nguồn cung và phân phối điện, các biện pháp trên quá quen thuộc.