Cổ tức và cách tính giá điều chỉnh của cổ phiếu trong ngày giao dịch không hưởng quyền

Cổ tức là gì? Giá cổ phiếu sẽ điều chỉnh như thế nào vào ngày giao dịch không hưởng quyền (GDKHQ)?

Định nghĩa cổ tức

Cổ tức (Dividend) là một phần lợi nhuận sau thuế của công ty cổ phần dành trả cho các cổ đông. Khi công ty tạo ra lợi nhuận, một phần lợi nhuận sẽ được sử dụng để tái đầu tư vào hoạt động kinh doanh gọi là lợi nhuận giữ lại, phần lợi nhuận còn lại được chi trả cho các cổ đông gọi là cổ tức.

Thông qua việc lấy ý kiến của cổ đông, hội đồng quản trị có thể chọn phát hành cổ tức theo nhiều khung thời gian khác nhau và với tỷ lệ chi trả khác nhau. Ngoài ra, các công ty cũng có thể phát hành cổ tức đặc biệt không định kỳ, riêng lẻ hoặc bổ sung cho cổ tức theo lịch cố định.

Cổ tức có thể được chi trả bằng tiền mặt hoặc cổ phiếu từ nguồn lợi nhuận còn lại của công ty.

Những ngày quan trọng liên quan đến việc hưởng cổ tức

Để được hưởng quyền nhận cổ tức, nhà đầu tư cần chú ý những ngày sau:

• Ngày giao dịch không hưởng quyền

Ngày giao dịch không hưởng quyền là ngày mặc dù bạn mua cổ phiếu nhưng bạn không được hưởng các quyền lợi cổ đông trong một đợt cụ thể, như quyền nhận cổ tức, quyền mua cổ phiếu phát hành thêm và quyền bầu cử cổ đông.

Nếu ngày cuối cùng để bạn được hưởng quyền là T, thì ngày giao dịch không hưởng quyền là ngày T+1, ngày đăng ký cuối cùng chốt danh sách nhận quyền cổ đông là T+2. Lúc này, những người mua vào ngày T sẽ là những cổ đông cuối cùng có quyền trong danh sách. Còn những ai mua vào ngày T+1 thì sẽ không được nhận quyền trong đợt chốt này.

• Ngày đăng ký cuối cùng

Là ngày Trung tâm lưu ký chốt danh sách khách hàng sở hữu chứng khoán để thực hiện quyền chia cổ tức. Tại ngày chốt danh sách, nếu có tên trong danh sách, người sở hữu chứng khoán sẽ có quyền nhận cổ tức, quyền mua cổ phiếu phát hành thêm.

Cách tính giá điều chỉnh của cổ phiếu trong ngày giao dịch không hưởng quyền (GDKHQ)

Vì cổ tức là một khoản chi trả cố định không thể thay đổi, việc thanh toán cổ tức sẽ dẫn đến công ty phải chi một khoản tiền ra khỏi tài sản ghi sổ của công ty và tài khoản của doanh nghiệp. Do đó, việc chi trả cổ tức có thể sẽ tác động đến giá cổ phiếu.

Trong ngày GDKHQ, giá cổ phiếu sẽ bị điều chỉnh giảm tương ứng với tỷ lệ cổ tức được trả. Thông thường, khi nhận tin được chia thưởng đồng nghĩa với việc chúng ta sẽ có thêm một cái gì đó, tài sản sẽ tăng lên. Tuy nhiên, trong đầu tư chứng khoán, khi doanh nghiệp thông báo chia thưởng cổ tức bằng tiền hoặc cổ phiếu thì về bản chất, tài sản của chúng ta vẫn sẽ giữ nguyên, không hơn không kém.

Đó chính là lý do vì sao giá tham chiếu của cổ phiếu tại ngày GDKHQ lại phải điều chỉnh giảm xuống. Sau ngày này, giá sẽ được điều chỉnh trở lại.

Cách tính giá điều chỉnh:

Trong đó:

P: Giá hiện tại

P’: Giá ngày GDKHQ

P⍺: Giá cổ phiếu phát hành thêm

⍺: Tỷ lệ cổ phiếu phát hành thêm

ꞵ: Tỷ lệ chia cổ phiếu thưởng (cổ tức bằng cổ phiếu)

C: Cổ tức bằng tiền

Ví dụ:

Cổ phiếu VND vào ngày 21/02/2022 có giá là 80.000đ. Ngày 22/02/2022 là ngày GDKHQ của cổ phiếu này với các quyền sau:

• Tỷ lệ chia cổ tức bằng tiền: 10% hay 1.000đ.

• Tỷ lệ chia cổ phiếu thưởng: 10%

• Phát hành thêm theo tỷ lệ: 15% giá 10.000đ.

Vậy giá cổ phiếu VND vào ngày GDKHQ 22/02/2022 được tính như sau:

80.000 + (10.000 * 15%) - 1.000

P’ = ━━━━━━━━━━━━━━ = 67.083đ

1 + 10% + 10%