Có thu hồi Huân chương Lao động hạng Ba của Việt Á?

Chín tháng trước khi bị Bộ Công an khởi tố vụ án hình sự xảy ra tại Công ty CP Công nghệ Việt Á, doanh nghiệp này được tặng Huân chương Lao động hạng Ba…

Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã khởi tố vụ án hình sự vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng xảy ra tại Công ty CP Công nghệ Việt Á và các đơn vị, địa phương liên quan đến việc mua sắm kít xét nghiệm virus SARS-CoV-2.

Câu hỏi đặt ra là Huân chương Lao động hạng 3 mà Chủ tịch nước đã ký tặng công ty này tháng 3-2021 sẽ được xem xét, xử lý thế nào?

Trả lời PLO, ông Phạm Đức Toàn - Phó Trưởng ban Thi đua Khen thưởng Trung ương, cũng là người phát ngôn của cơ quan này cho biết: “Ban Thi đua Khen thưởng Trung ương đã có thông tin về việc này, và đang giao các đơn vị rà soát, sẽ thông tin với cơ quan báo chí sau”.

Theo tin từ Ban Thi đua Khen thưởng Trung ương, Huân chương Lao động hạng ba được trao cho tập thể Công ty Việt Á theo đề nghị của UBND TP.HCM, do Việt Á có thành tích xuất sắc trong việc nghiên cứu, chế tạo và ứng dụng sinh phẩm xét nghiệm RT-PCR phát hiện virus SARS-CoV-2, phục vụ hiệu quả cho công tác phòng, chống đại dịch COVID-19.

Ở thời điểm ấy, Việt Á là một trong số ít doanh nghiệp trong nước đã có hợp tác với giới khoa học để nghiên cứu, triển khai thành công sản phẩm kít thử nghiệm, vào đúng lúc thị trường cả trong và ngoài nước đang bất ổn cung – cầu sinh phẩm phòng, chống COVID-19.

Chưa rõ các vụ việc, hành vi sai phạm của Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Việt Á Phan Quốc Việt cùng cấp phó Vũ Đình Hiệp và các nhân viên đã bị khởi tố bị can diễn ra ở thời gian nào, có liên quan gì đến quá trình xem xét, khen thưởng. Tuy nhiên, đối chiếu vào Luật Thi đua khen thưởng và văn bản hướng dẫn, việc xem xét thu hồi Huân chương Lao động hạng Ba đã tặng cho Việt Á có thể gặp vướng mắc pháp lý.

Cụ thể, Luật Thi đua, khen thưởng tại Điều 2 quy định đối tượng áp dụng gồm cá nhân, tập thể, trong đó Huân chương, bao gồm Huân chương Lao động hạng Ba là một hình thức khen thưởng.

Tuy nhiên, ở Chương VII về xử lý vi phạm lại chỉ đặt ra việc hủy bỏ quyết định khen thưởng, thu hồi hiện vật, tiền thưởng đã nhận, tước danh hiệu vinh dự… với chủ thể là cá nhân.

Tới Nghị định 91/2017 của Chính phủ về hướng dẫn Luật Thi đua, khen thưởng, tại Điều 78 về hủy bỏ quyết định khen thưởng có quy định nới rộng hơn. Theo đó, “trường hợp tổ chức, cá nhân đã được tặng danh hiệu thi đua hoặc hình thức khen thưởng, mà sau đó có kết luận của cơ quan có thẩm quyền về việc có sai phạm, khuyết điểm trong khoảng thời gian tính thành tích đề nghị tặng danh hiệu thi đua hoặc hình thức khen thưởng thì tùy theo mức độ sai phạm, khuyết điểm để hạ mức khen thưởng hoặc hủy bỏ quyết định khen thưởng theo quy định…”.

Vậy Nghị định 91 có hướng dẫn “vượt” Luật Thi đua, khen thưởng hay không? Liệu có thể áp dụng quy định này để thu hồi Huân chương Lao động hạng Ba đã tặng cho Việt Á? Đây sẽ là việc Ban Thi đua Khen thưởng Trung ương phải tính trong thời gian tới.

Còn hiện tại, Ban Thi đua Khen thưởng Trung ương đang nghiên cứu, tham mưu sửa đổi Luật Thi đua khen thưởng, trong đó có Chương VII về xử lý vi phạm. Và thực tiễn thi hành Luật Thi đua khen thưởng cho thấy chưa có tiền lệ nào về việc thu hồi Huân chương Lao động đã tặng cho một tập thể như doanh nghiệp.