Có thể mua điện tái tạo trực tiếp không qua EVN

Cơ chế mua bán điện trực tiếp (DDPA) nêu tại dự thảo Nghị định, được Bộ Công Thương lấy ý kiến.

Dự thảo quy định bên mua là tổ chức, cá nhân dùng điện sản xuất từ cấp điện áp 22 kV trở lên, lượng tiêu thụ bình quân hàng tháng từ 500.000 kWh. Còn phía nguồn cung ứng là các nhà máy năng lượng tái tạo (gió, mặt trời) nối lưới, công suất trên 10 MW. Hộ gia đình chưa được mua bán trực tiếp.

Bộ Công Thương xây dựng mô hình mua bán điện trực tiếp theo hai phương án, gồm qua đường dây riêng và lưới điện quốc gia (tức qua EVN).

Trường hợp tổ chức, cá nhân mua điện trực tiếp từ nhà máy năng lượng tái tạo qua đường dây riêng, họ sẽ không bị giới hạn các điều kiện về công suất, sản lượng, cấp điện áp đấu nối. Hợp đồng mua bán, giá điện sẽ do hai bên tự thỏa thuận. Điều kiện duy nhất là các nguồn điện phải nằm trong quy hoạch phát triển điện lực quốc gia, cũng như quy hoạch tỉnh và có giấy phép điện lực.

Với hình thức DDPA bán qua lưới điện quốc gia, bên mua và bán đàm phán, thỏa thuận qua hợp đồng kỳ hạn có giá. Giao dịch mua bán sẽ được thực hiện qua thị trường giao ngay, vận hành theo quy định thị trường bán buôn điện cạnh tranh của Bộ Công Thương.

Cơ chế DDPA từng nhiều lần được các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài đề nghị Việt Nam sớm thí điểm, bởi họ cho rằng chính sách này sẽ tác động tích cực vào cạnh tranh ngành năng lượng.

Thực tế, dự thảo thí điểm DDPA từng được Bộ Công Thương đưa ra lấy ý kiến cách đây gần ba năm, với công suất thí điểm ban đầu 1.000 MW. Thời điểm đó, nhiều tập đoàn lớn như Samsung đề xuất được tham gia.

Cũng tại dự thảo lần này, Bộ Công Thương cho biết, sau giai đoạn ban đầu thử nghiệm DDPA giữa hộ dùng điện sản xuất và nguồn năng lượng tái tạo, các dự án nguồn có thể được mở rộng sang thủy điện, sinh khối. Cùng đó, đối tượng khách hàng ngoài sản xuất, chẳng hạn kinh doanh, có thể tham gia cơ chế này theo nhu cầu và tình hình phát triển hệ thống, thị trường điện cạnh tranh tại Việt Nam.

Khách hàng trong khu công nghiệp, khu kinh tế, khu chế xuất được tham gia mua bán trực tiếp sau khi chấm dứt hợp đồng với đơn vị bán lẻ.

Khảo sát cuối năm ngoái của Bộ Công Thương cho thấy, khoảng 20 doanh nghiệp lớn mong muốn mua điện trực tiếp, tổng nhu cầu gần 1.000 MW. Cùng đó, có 24 dự án năng lượng tái tạo với công suất 1.773 MW muốn bán điện qua cơ chế DPPA, 17 dự án có công suất 2.836 MW cân nhắc tham gia.