11/05/2021 Cập nhật ĐHCĐ 2024

Cổ phiếu vốn và lợi ích của cổ đông nhỏ

Cổ phiếu vốn hóa nhỏ là thuật ngữ dùng để chỉ cổ phiếu phổ thông của các công ty được xem là “nhỏ” khi xét đến tổng vốn hóa thị trường của công ty đó.

Các nhà đầu tư muốn kiếm một dòng thu nhập ổn định từ các khoản thanh toán cổ tức có thể sẽ tìm một cổ phiếu đầu tư khác, chứ không phải cổ phiếu vốn hóa nhỏ. Vì nhiều cổ phiếu vốn hóa nhỏ không mang lại cổ tức cho các nhà đầu tư, thay vào đó họ sử dụng lợi nhuận dư (excess earnings) để thúc đẩy tăng trưởng nhanh chóng cho doanh nghiệp mình.

1. Cổ tức bằng cổ phiếu vốn đã không có lợi ích gì đối với cổ đông nhỏ lẻ.

Phát hành cổ tức bằng cổ phiếu,

* Công ty vẫn vậy. Vẫn nhiêu đó doanh thu, lợi nhuận, tài sản, hiệu suất, năng suất.

* Thị giá = vốn hoá / số cổ phiếu lưu hành.

Giả định không có yếu tố / thông tin khác ảnh hưởng lên giá, vào ngày chia cổ tức bằng cổ phiếu, vốn hoá y nguyên, số cổ phiếu lưu hành tăng = thị giá giảm.

Thị giá giảm vì cổ tức bằng cổ phiếu bằng đúng tỷ lệ.

Thị giá giảm nghĩa là nhà đầu tư lỗ.

* Sau chia cổ tức bằng cổ phiếu, tỷ lệ sở hữu của mỗi nhà đầu tư chả thay đổi gì.

* Cổ tức bằng cổ phiếu là thủ thuật bút toán đưa lãi lên vốn điều lệ. Vốn điều lệ tăng thì có lợi cho công ty, không có ý nghĩa về tài sản của cổ đông nhỏ lẻ.

* Công ty đã phải đóng thuế thu nhập doanh nghiệp. Cổ đông phải đóng thêm thuế thu nhập cá nhân từ đầu tư cho doanh nghiệp.

* Điều 3 Điểm 3 Luật thuế thu nhập cá nhân 2014 có quy định thu nhập từ đầu tư vốn bao gồm: tiền lãi cho vay, lợi tức cổ phần, thu nhập từ đầu tư vốn dưới các hình thức đầu tư khác. Cổ tức bằng cổ phiếu: doanh nghiệp không chi chút tiền mặt nào cho nhà đầu tư. Nhà đầu tư không nhận tí tiền mặt nào. Thế thì không phải là thu nhập để chịu thuế.

* Tổng các thuế và chi phí gồm:

i. Tài sản không thay đổi do thị giá giảm do vốn hoá giữ nguyên mà số cổ phiếu lưu hành tăng, còn nếu thị trường phản ứng thái quá (overreact) thì còn lỗ, và

ii. 0.1% thuế thu nhập đó giờ phải đóng, và

iii. Tăng vốn mà hiệu suất công ty không tăng thì ROE giảm.

iv. Giờ thêm 5% thuế thu nhập cá nhân.

Nộp thuế ngay cả khi phát sinh LỖ đầu tư.

Steve Jobs từng bị đuổi khỏi Apple, ám ảnh thiếu tiền, nên không cho Apple chi cổ tức. Giá Apple lên hơn $1000. Nhà đầu tư hưởng lãi cổ phần chưa ghi nhận (unrealized capital gain) và chưa phải đóng thuế.

Các cổ đông khác chỉ chờ Steve Jobs mất 2012 để nhào vào chia chác cổ tức. Chia cổ tức đương nhiên giá xuống.

Amazon không chia cổ tức. Giá lên $3300/cổ. Lô (lot) 100 cổ. Vé tối thiểu để được đi dự đại hội cổ đông Amazon là 8 tỷ đồng. Có ít hơn 8 tỷ đồng và không vay được (để exercise Long Call) thì giao dịch các phái sinh, chứ Jeff Bezos không cho thấy mặt.

[Tăng vốn mà lãi không tăng vì tăng vốn, thì ROE cho nhà đầu tư giảm].

Với thuế 5% mới này, cổ tức bằng cổ phiếu càng là công cụ để chuyển lợi ích từ cổ đông nhỏ lẻ sang công ty.