Cổ phiếu chu kỳ và cổ phiếu tăng trưởng khác gì nhau?

"Đặc trưng của các cổ phiếu chu kỳ là chúng có thể rời sân ga, chạy một vòng tròn, rồi quay trở lại đúng nơi bắt đầu. Trong khi đó, các cổ phiếu tăng trưởng thực sự rời sân ga, leo lên cao hơn và xa hơn, lâu hơn so với các lý thuyết chu kỳ kỳ vọng."

Các cổ phiếu chu kỳ có một sự hấp dẫn riêng biệt, chúng ta có thể nắm bắt thời điểm tham gia đầu tư các cổ phiếu này dựa trên lý thuyết chu kỳ. Ý tưởng đầu tư cổ phiếu chu kỳ là những cổ phiếu này sau nhiều năm xuống giá, cuối cũng cũng đến lúc phải lên trở lại từ mức giá rất thấp, do chu kỳ lợi nhuận phục hồi trở lại theo chu kỳ kinh tế.

Ở các nền kinh tế phát triển như Hòa Kỳ, các cổ phiếu dẫn dắt có đà tăng trưởng bền vững xuất hiện rất phổ biến, vì ưu thế về công nghệ, rất nhiều công ty có thị trường toàn cầu, rất nhiều công ty có sản phẩm mang tính cách mạng. Đầu tư vào các cổ phiếu tăng trưởng này theo phương pháp CANSLIM thực sự là một cách kiếm tiền tốt trên TTCK Mỹ. Nhưng ở TTCK Việt Nam, các công ty tăng trưởng bền vững không có nhiều, mà chủ yếu là các công ty chu kỳ. Rất nhiều cổ phiếu chu kỳ mang lại những khoản lãi khổng lồ kể từ khi thoát khó khăn đến khi đạt đỉnh lợi nhuận. Không nghiên cứu đầu tư các công ty này thực sự là một thiếu sót khổng lồ.

Trong bài viết này, tôi muốn đề cập những điểm khác biệt giữa cổ phiếu tăng trưởng và cổ phiếu chu kỳ cũng như lý do phải có phương pháp đầu tư phù hợp cho cổ chu kỳ.

Thực tế, rất nhiều trường hợp các nhà đầu tư dù có kinh nghiệm những vẫn không biết liệu họ đang mua một cổ phiếu chu kỳ hay một cổ phiếu tăng trưởng. Có lẽ là do họ không biết đến những thuật ngữ này. Họ nghĩ toàn bộ thế giới cổ phiếu đều hoạt động theo chu kỳ kinh tế, và sự vận động của cổ phiếu chỉ đơn giản là do lực hấp dẫn và sự nảy lên khi đã giảm quá mạnh?

William J O’Neil trong bộ sách “How to Make Money in Stocks – LÀM GIÀU TỪ CHỨNG KHOÁN” đã nói rằng: “Sự hồi phục ở các cổ phiếu chu kỳ thường có khuynh hướng diễn ra trong thời gian ngắn hơn và thường dễ bị tổn thương do suy thoái kinh tế, hoặc do sự đi xuống của lợi nhuận.” Các cổ phiếu tăng trưởng chất lượng có thể tăng qua nhiều giai đoạn trong chu kỳ kinh tế, trong khi các cổ phiếu chu kỳ hiếm khi trả qua giai đoạn tăng giá kéo dài, qua nhiều giai đoạn của một chu kỳ kinh tế. Đây chính là điểm khác biệt lớn nhất.

Hãy quan sát cổ phiếu chu kỳ Winnebago Industries (WGO) từ tháng 4 năm 2003 đến tháng 12 năm 2007 của TTCK Hoa Kỳ. Cổ phiếu RV thường có mức tăng lớn ở đầu nhịp hồi phục của nền kinh tế. Nhu cầu mua sắm các sản phẩm đắt tiền, tiện nghi không xảy ra cho đến khi niềm tin người tiêu dùng ở mức cao hoặc ít nhất đang tăng lên.

Bắt đầu vào tháng 4 năm 2003, Winnebago tăng rất ngọt trong khoảng 10 tháng (điểm số 1) và sau đó chững lại, cuối cùng trôi ngược về điểm đáy mà nó bắt đầu đợt tăng (điểm số 2). Ví dụ khác là cổ phiếu HSG trên TTCK Việt Nam, bắt đầu tư cú chạy giá đầu 2016. cổ phiếu này tăng vọt 400% trong vòng 1,5 năm, sau đó giảm dần về lại điểm khởi đầu vào đầu 2020. Đây chính là hành động giá đặc trưng của cổ phiếu chu kỳ điển hình.

Đầu tư các cổ phiếu chu kỳ đòi hỏi việc định thời điểm thị trường rất xuất sắc. Nếu nhà đầu tư mua quá sớm, anh ta có thể phải ôm cổ phiếu đang giảm giá và phải chờ đợi rất lâu để cổ phiếu tăng giá. Ngược lại, nếu nhà đầu tư quá tham lam và nắm giữ quá lâu, anh ta cuối cùng sẽ bị tính chu kỳ đưa về một mức lãi tầm thường hoặc thậm chí lỗ vốn.

Các cổ phiếu tăng trưởng không nhất thiết trải qua hình mẫu này. Một cổ phiếu tăng trưởng thường tăng kéo dài theo một sóng tăng của sản phẩm mới. Hãy quan sát đồ thị tháng của Apple’s (AAPL) từ tháng 4 năm 2003 đến tháng 12 năm 2007. Rõ ràng chẳng hề có tính chu kỳ nào trong chuyển động giá của Apple. Vâng, các cổ phiếu tăng trưởng có thể trải qua những cú điều chỉnh nghiêm trọng. Tuy nhiên, một cổ phiếu tăng trưởng chất lượng sẽ nhanh chóng trở lại xu hướng tăng.

Các cổ phiếu tăng trưởng có thể phải chịu những đợt giảm giá rất nghiêm trọng sau một thời gian tăng kéo dài. Tuy nhiên, một cổ phiếu tăng trưởng chất lượng sẽ hiếm khi quay trở lại điểm khởi đầu của toàn bộ quá trình di chuyển.

Sự khác biệt lớn giữa cổ chu kỳ và cổ tăng trưởng

Đặc trưng của các cổ phiếu chu kỳ là chúng có thể rời sân ga, chạy một vòng tròn, rồi quay trở lại đúng nơi bắt đầu. Trong khi đó, các cổ phiếu tăng trưởng thực sự rời sân ga, leo lên cao hơn và xa hơn, lâu hơn so với các lý thuyết chu kỳ kỳ vọng.

Để đầu tư hiệu quả, nhà đầu tư cần nhân biết được rằng “mình đang mua loại cổ phiếu nào?”. Nhà đầu tư thành công luôn biết anh ta đang mua cổ phiếu loại gì, và có thể kỳ vọng điều gì ở các cổ phiếu chu kỳ/tăng trưởng mà anh ta mua. Cổ phiếu chu kỳ phải chơi một cách hoàn toàn khác biệt với cổ phiếu tăng trưởng. Mặc dù không tăng bền vững như cổ phiếu tăng trưởng, nhưng nếu xác định chính xác thời điểm mua và bán thì cổ chu kỳ cũng mang lại thành quả cực kỳ tốt, có thể lên tới vài trăm %. Ví dụ, hãy nhìn cú chạy giá 1000% ở hai cổ chu kỳ HSG, NKG từ đầu 2020 tới nay. Nếu bạn thấy hứng thú với cổ chu kỳ, hãy xem tiếp phần sau.